کمبود روغن در بازار ادامه‌دار است؟

گروه اقتصادی: بررسی و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد شاید در مقطعی این مساله در بازار تعدیل شد، اما همچنان کمبود برخی از انواع روغن در بازار مشهود است و در سه ماه منتهی به پایان سال به نظر می‌رسد که بازار روغن یکی از بازارهای پرنوسان خواهد بود و دو ضلع مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با چالش‌های خاص خود مواجه هستند و از طرف دیگر هم واردات مواد اولیه تهیه و تولید روغن هم با کندی مواجه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به‌طور خاص روغن جامد در بازار کمیاب است.

 شروع ماجرا
در هفته‌های گذشته کمبود و گرانی روغن به یکی از دغدغه‌های مهم در بازار خوراکی‌ها تبدیل شده بود، کمبودی که البته با برنامه‌های وزارت صمت بعد از مدتی به‌طور مقطعی رفع شد. به‌طور کلی میزان نیاز سالانه روغن خوراکی کشور یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن است. مطابق آمارها در ۷ ماه نخست سال بالغ بر ۹۵۰ هزار تن روغن موردنیاز مصارف خانگی و صنعت تولید و عرضه شده است.سال گذشته ۲ میلیون تن روغن خوراکی توسط کارخانه‌های روغن تولید و به بازار عرضه شد که ۴۰۰ هزار تن بیش از نیاز سالانه مصرف کشور بود. به گفته متولیان عمده نیاز روغن کشور از مسیر واردات تامین می‌شود و ضریب وابستگی به واردات در این کالا نسبت به کالاهای دیگر بیشتر است. بخش قابل‌توجهی از مشکلات مربوط به بازار روغن به واردات مواد اولیه روغن برمی‌گشت که در ماه‌های گذشته با اختلال مواجه شده بود.آن طور که فعالان و کارشناسان تصریح می‌کنند افزایش نرخ دانه‌های روغنی از سوی روسیه و بازارهای جهانی،تاثیرات افزایش قیمت جهانی بر بازار، تولید، افزایش تقاضا و افزایش کف قیمت خرید همسایه‌ها و رقبای ایران در بازار منطقه و کم شدن میل بازار جهان به ارائه خدمات به تجار ایرانی به دلیل مشکلات در پرداخت بهای خرید باعث شده که بازار ایران با کمبود روغن مواجه شود.

 خبرهای جدید
آن طور که برخی خبرگزاری‌ها گزارش داده‌اند، در حالی کمبود روغن در بازار همچنان مشهود است و مردم اقصی نقاط کشور برای تامین روغن به ویژه روغن جامد مشکل دارند که دبیر انجمن روغن با اعتراف به اینکه مشکل روغن یک شبه حل نمی‌شود، ادعا کرده که خوشبختانه در بازار روغن دیگر تنش نداریم. اما با این وجود برخی از انواع روغن مثل روغن جامد در بازار کمیاب است و کسب و کارهایی مثل شیرینی فروشی‌ها که وابسته به روغن هستند را با مشکل مواجه کرده‌ است.امیر هوشنگ بیرشک دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، با ادعای اینکه در حال حاضر تنش چند ماه پیش کمبود روغن در بازار وجود ندارد، افزود: البته باید این موضوع را تاکید کنم که حل مشکل روغن یک شبه نیست، بلکه تولیدکنندگان با تلاش بسیار درجهت افزایش تولید و تامین نیاز بازار هستند که امیدواریم در ماه‌های آینده به هیچ عنوان در حوزه روغن مشکلی وجود نداشته باشد.وی با بیان اینکه روزانه ۳ هزار و ۵۰۰ تا ۴ هزار تن روغن به بازار عرضه می‌شود، گفت: تولیدکنندگان تمام تلاش خود را برای افزایش تولید انجام می‌دهند اما باید این نکته را بگویم که میزان تولید روغن نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده است.دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران با تاکید بر اینکه مهم‌ترین چالش جدی تولیدکنندگان روغن امروز بحث تامین ارز قابل انتقال است، ادعا کرد: تخصیص و تامین ارز قابل انتقال امروز یک چالش جدی برای تولیدکنندگان به شمار می‌آید که باید در این رابطه اقدامات لازم انجام شود. پیش بینی ما این است درصورت تسریع در تخصیص ارز مشکل تولیدکنندگان روغن در اسرع وقت برطرف شود اما اگر این موضوع برطرف نشود همچنان مشکلات تولید برقرار خواهد بود.بیرشک اضافه کرد: در بخش روغن نیمه جامد هنوز مشکلاتی وجود دارد که درصددیم با رفع آنها نیاز بازار را تامین کنیم اما باید به این نکته را تاکید کنم که امروز بازار روغن نسبت به ماه‌های گذشته تنش قابل توجهی ندارد ولی برای تسریع در توزیع و تولید روغن باید نیاز ارزی واحدهای تولیدی تامین شود.وی درخصوص تغییرات قیمتی روغن نیز گفت: قیمت روغن متاثر از مولفه‌های بسیاری است اما باید بگویم فعلا تصمیمی از سوی انجمن برای درخواست افزایش قیمت‌ها اعلام نشده است.

 پیشینه ماجرا
اما پیش از این مدیرکل دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صمت از تامین ۷۴۱ میلیون دلار ارز برای روغن خام و ۶۶۴ میلیون دلار ارز برای دانه‌های روغنی در ۷ ماه امسال خبر داده بود. وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۹ برنامه اختصاص ۵/  ۱ میلیارد دلار ارز برای روغن خام را داریم، گفت: در این راستا باید ۹/  ۱ میلیون تن واردات روغن خام انجام شود تا بتوانیم بازار این محصول را تنظیم کنیم.مدیرکل دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صمت با اعلام اینکه بخشی از روغن مورد نیاز از محل دانه‌های روغنی وارداتی و تولید داخل تامین می‌شود، تصریح کرد: از حدود ۳ میلیون تن دانه روغنی وارداتی ۱۸ درصد آن تبدیل به روغن خام می‌شود که بخشی از روغن مورد نیاز کشور از این محل تامین می‌شود.بیک‌زاده با اعلام اینکه در ۷ ماه امسال میزان تخصیص ارز برای روغن خام ۹۳۳ میلیون دلار بوده است، گفت: همچنین در ۷ ماه امسال ۷۷۳ میلیون دلار نیز برای دانه‌های روغنی تخصیص ارز شده است.همچنین رئیس انجمن صنفی صنایع روغن نباتی با تایید افزایش هزینه‌های جهانی دانه روغنی می‌گوید: در دو ماه آبان و آذر بیش از ۱۰۰ دلار در هر تن قیمت روغن خام و دانه‌های روغنی افزایش یافته است که همین عامل در روند خرید دانه‌های روغنی و روغن خام ایران تاثیر گذاشته است.ابوالحسن خلیلی می‌گوید: علت افزایش ۱۰ تا ۱۳ درصدی قیمت روغن در بازار داخل افزایش قیمت جهانی روغن است. به هر حال کشور در شرایط تحریمی قرار دارد و مشکل نقل و انتقال ارز هم در سال ۹۹ دو چندان شده است. همین چالش نقل و انتقال پول باعث شده در بازار با برخی کمبودها مواجه شویم.