آمارهای عجیب از حقوق کارمندان دولت

گروه اقتصادی: در حالی که این روزها بحث میزان و نحوه افزایش حقوق کارمندان دولت یکی از بحث های داغ در مجلس است و پیشنهادهای متفاوتی در این باره مطرح می شود مرکز پژوهش های مجلس در گزارش اخیر خود به چرایی رشد کم سابقه 59 درصدی اعتبارات هزینه ای دولت در لایحه بودجه 1400 و افزایش 76 درصدی اعتبارات حقوق کارمندان با وجود اعلام افزایش قابل تامل 25 درصدی حقوق کارکنان دولت پرداخته است.در این گزارش از میانگین حقوق15.5میلیون تومانی برای کارکنان دولت و قرار گرفتن ۶۰ درصد کارمندان در ۳ دهک بالای جامعه سخن به میان‌آمده که عجیب و حتی از نگاه برخی غیر واقعی به نظر می رسد.به گزارش خراسان، مرکز پژوهش های مجلس در گزارش اخیر خود با بیان این که اعتبارات هزینه ای دولت در لایحه بودجه 1400 نسبت به بودجه 99 حدود 59 درصد رشد کرده، این موضوع را در حداقل هفت سال اخیر بی سابقه و همچنین آن را با اعلام افزایش 25 درصدی ضریب حقوق کارکنان دولت در لایحه نامتناسب دانسته است.این مرکز در ادامه نکاتی را در سه محور تعداد کارکنان دولت، میزان حقوق و مزایای پرداخت شده به طبقات مختلف درآمدی و نیز سیاست افزایش حقوق کارکنان دولت بیان کرده است.1- تعداد کارکنان دولت مشخص نیست: آخرین آمار رسمی از تعداد کارکنان دولت مربوط به ابتدای سال 97 و به میزان دو میلیون و 165 هزار نفر بوده است. این در شرایطی است که طبق گزارش مرکز پژوهش ها، دولت در ماده 28 قانون برنامه ششم توسعه، مکلف شده بود تا حجم، اندازه و ساختار مجموع دستگاه های اجرایی را در طول اجرای برنامه حداقل به میزان 15 درصد کاهش دهد. حتی آمارهای برخی کارشناسان حاکی از این است که سهم هزینه های حقوق کارمندان از کل هزینه های بودجه در ایران بیشتر از همه نقاط جهان است.
2- سرجمع اعتبار ردیف حقوق کارکنان دولت 408 هزار میلیارد تومان است نه 209 هزار میلیارد تومان: به رغم اختصاص فصل اول اعتبارات هزینه ای به جبران خدمات کارکنان دولت با اعتبار 209 هزار میلیارد تومان، ، این رقم صرفاً شامل حکم کارکنان است و مزایا را در بر نمی گیرد. این مرکز رقم کل اعتبارات حقوق و مزایای کارکنان دولت را حدود 408 هزار میلیارد تومان (معادل 64 درصد بودجه) اعلام کرده است.

3- کارکنان دولت در دهک های بالای درآمدی: این مرکز در آمارهایی قابل تامل اعلام کرده است که بر اساس داده های طرح محاسبه هزینه- درآمد خانوار در سال 98، حدود 80 درصد از کارمندان دولت در پنج دهک بالای درآمدی جامعه قرار داشته اند. یعنی وضع معیشتی آنان از متوسط جامعه بهتر بوده است. از این میان، 60 درصد کارکنان دولت در سه دهک بالای درآمدی جامعه و حدود 23 درصد این افراد در دهک دهم قرار داشته اند!مرکز پژوهش ها با تاکید بر این که سیاست افزایش 25 درصدی حقوق کارکنان دولت نیازمند بازنگری و اصلاح است، می افزاید: اگر هدف از افزایش حقوق کارکنان دولت، حمایت از آن ها در مقابل گرانی های اخیر است، باید توجه کرد که منابعی که در اختیار دولت است، منابع عمومی بیت المال و متعلق به همه ملت بوده و احتمالاً قشرهای بسیار ضعیف تری در جامعه وجود دارند که لازم است مورد توجه قرار گیرند. بنابراین یکی از تصمیمات مهم بودجه 1400، انتخاب بین گزینه هایی نظیر «افزایش زیاد حقوق کارکنان به قیمت ایجاد تورم» یا «افزایش منطقی حقوق به میزان منابع در دسترس و تحمیل نکردن تورم به جامعه» خواهد بود.

متوسط حقوق کارمندان دولت در لایحه بودجه 1400 چقدر است؟
طبق اطلاعات ارائه شده در بالا و با اضافه کردن استخدام حدود 40 هزار نفر نیروی جدید در بخش درمان به آخرین آمار رسمی تعداد کارکنان دولت در سال 97 که دو میلیون و 165 هزار نفر بوده است، تعداد کارکنان دولت را برای سال آینده می توان 2.2 میلیون نفر برآورد کرد. از سوی دیگر سرجمع 408 هزار میلیارد تومانی اعتبار حقوق کارکنان دولت در لایحه بودجه سال آینده، 408 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. با وجود این و با فرض ثبات تعداد کارکنان دولت می توان محاسبه کرد که سرانه اعتبار حقوق ماهیانه هر کارمند دولت در لایحه بودجه سال آینده حدود 15.5 میلیون تومان خواهد بود!

بودجه شرکت های دولتی: سرزمین عجایب
مرکز پژوهش های مجلس در گزارش خود، با بیان وجود ایرادات متعدد در بودجه تفصیلی شرکت های دولتی آورده است: به عنوان مثال تعداد کارکنان بانک مرکزی در بودجه تفصیلی، «یک» ذکر شده است. یا اعداد بودجه تفصیلی بانک کشاورزی، دقیقاً مشابه ارقام بودجه تفصیلی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران بوده و ارقام بودجه تفصیلی بانک صنعت و معدن نیز دقیقاً مشابه ارقام بودجه تفصیلی بانک مسکن است. همچنین در بودجه تفصیلی برخی شرکت ها (مانند اسکوتک) تعداد کارگران یا کارمندان ارائه شده، اما حقوق و دستمزد آن ها صفر! درج شده است. در بودجه تفصیلی برخی دیگر از شرکت ها مانند شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو) تعداد کارگران و کارمندان و حقوق و دستمزد آن ها جملگی صفر! درج شده است.

کارکنان شرکت های دولتی چقدر می‌گیرند؟
یکی از سوالاتی که درباره شرکت های دولتی مطرح است، آمار کارکنان و حقوق و مزایای پرداخت شده آن هاست. به رغم مخدوش بودن اطلاعات ارائه شده در بودجه تفصیلی این شرکت ها، مرکز پژوهش های مجلس برآوردی از این ارقام را با توجه به جدول محاسبه کرده است.