بهار نیوز - سیاست خارجی تركیه تهاجمی‌تر می‌شود

ترکیه در حال تبدیل شدن به صادرکننده تسلیحات است

گروه بین الملل: کارشناسان، سیاست خارجی ترکیه را با هدف گسترش حوزه نفوذ خود، به طور فزاینده "تهاجمی" ارزیابی می‌کنند. با توجه به بحران عمیق اقتصادی ترکیه، سیاست حضور نظامی این کشور در سوریه، لیبی و قره‌باغ نمی‌تواند در درازمدت دوام آورد.
ترکیه در بحران اقتصادی ژرفی به سر می‌برد. با این حال رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در ماه نوامبر در برابر نمایندگان صنایع تسلیحاتی این کشور گفته بود: «ما هر نوع نیاز صنایع دفاعی کشور را تأمین خواهیم کرد.»
بر اساس ارزیابی‌های انستیتوی پژوهشی صلح، ترکیه در حال تبدیل شدن به یکی از کشورهای صادرکننده تسلیحات است. گسترش شدید صنایع تسلیحاتی بخشی از یک سیاست خارجی است که روز به روز تهاجمی‌تر می‌شود.بر پایه داده‌های "بنیاد علم و سیاست" مستقر در برلین، یکی از نشانه‌های این سیاست تهاجمی، افزایش بودجه نظامی است. میان سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بودجه نظامی این کشور ۶۹ درصد افزایش یافته است. درآمد صنایع تسلیحاتی از یک میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۱۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
صنایع تسلیحاتی مجموعه‌ای از تولیدات نظامی را عرضه می‌کند که رابطه صاحبان آن با دولت بسیار مشهود است. پهپاد پرطرفدار "بایراکتار TB2" را شرکتی تولید می‌کند که به یکی از دامادهای اردوغان تعلق دارد.از نظر هورچان اصلی اکسوی، تحلیل‌گر "بنیاد علم و سیاست"، نهاد دیگری که نقشی مهم دارد، شرکت "سادات" است. رئیس آن مشاور پیشین رئیس‌جمهوری است.
به گفته حسین باغچی، استاد انستیتوی روابط بین‌الملل دانشگاه اودتو در آنکارا، تسلیحات ساخت ترکیه به همه قاره‌ها صادر می‌شوند. گارد ساحلی نیجریه با تجهیزات ساخت ترکیه گشت می‌زند و گارد ساحلی سومالی تجهیزات و آموزش نظامی از ترکیه دریافت می‌کند.از نظر باغچی، آنچه که کالای تسلیحاتی ترکیه را جذاب می‌کند "قیمت و کیفیت" آن است. پهپادهای ترکیه به مراتب ارزان‌تر از پهپادهای ساخت آمریکاست و برخلاف اسرائیل، ترکیه میدان‌های آزمایش برای تسلیحات خود دارد.
ترکیه از سال ۲۰۱۶ در چندین عملیات تهاجمی نظامی در شمال سوریه شرکت داشته است. پارلمان ترکیه در دوم ژانویه ۲۰۲۰ موافقت خود را با عملیات نظامی ترکیه در لیبی اعلام کرد، آنهم هشت سال پس از آغاز جنگ داخلی در این کشور. ترکیه از دولت فائز سراج که مورد حمایت جامعه بین‌الملل است پشتیبانی می‌کند.مسئله ترکیه گسترش حوزه نفوذ این کشور در منطقه خاورمیانه و نیز دست‌یابی به منابع گاز در دریای مدیترانه است.
در عملیات‌های نظامی ترکیه در سوریه، لیبی و قره‌باغ برای حمایت از "کشور برادر آذربایجان"، پهپادهای ساخت این کشور نقشی اساسی داشته‌اند.
با این حال ترکیه به خودکفایی تسلیحاتی نرسیده است. این کشور به ویژه به تسلیحات ساخت آلمان، به ویژه تسلیحات دریایی، نیاز دارد. سال گذشته ۲۰۲۰ ترکیه تسلیحات جنگی به ارزش ۳۴۴ میلیون و ۶۰۰ هزار یورو از آلمان خریداری کرد. این رقم یک سوم کل فروش تسلیحاتی آلمان را تشکیل می‌دهد.
اما این وضعیت با بحران عمیق اقتصادی ترکیه چگونه هم‌خوانی دارد؟ پروفسور باغچی می‌گوید "با افراط و تفریط رو به رو هستیم". تحلیل‌گر سیاسی آکسوی می‌گوید "در درازمدت این سیاست دوام نمی‌آورد".آکسوی می‌افزاید: «برای مثال ارتش ترکیه در لیبی سلاح می‌فروشد. در آنجا ترکیه سود می‌برد. اما در شمال عراق و شمال سوریه هزینه‌بردار است، زیرا واحدهای نظامی ترکیه در عملیات شرکت دارند.»تحلیل‌گر "بنیاد علم و سیاست" معتقد است که ترکیه دارد به یک "بازیگر خطرناک" تبدیل می‌شود.
چندی پیش اردوغان بار دیگر بر اولویت‌های خود تأکید ورزید و گفت: «صنایع دفاعی بخشی نیست که رکودپذیر باشد. ما باید ادامه دهیم تا تولیدات باز هم بهتری داشته باشیم.»