بهار نیوز - خیز آمریکا برای تصاحب بازارهای انرژی جهان

گروه اقتصادی: اطلاعات انرژی آمریکا از رکوردهای پیاپی صادرات نفت و گاز کشور خبر می‌دهد. آمارهای گمرکی چین حاکی است که در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۰ به رغم جنگ تعرفه‌ها با ایالات متحده، واردات نفتی این کشور از آمریکا بیش از ۲.۵ برابر شده است.
آمریکا در ۱۱ ماه پارسال روزانه نزدیک ۳۶۰ هزار بشکه نفت خام به چین فروخته است و ارزش کل محموله‌ها ۵.۴ میلیارد دلار بوده که پنج برابر صادرات نفت ایران به چین در این مدت است.
صادرات نفت ایران به چین نیز تقریبا به یک چهارم سطح ۲۰۱۹ و یک دهم سطح صادرات سال ۲۰۱۸ سقوط کرده و به ۷۵ هزار بشکه در روز رسیده است.در همین حال صادرات گاز مایع آمریکا به چین در ۱۱ ماه پارسال به ۲.۱ میلیون تن به ارزش ۶۷۷ میلیون دلار اوج گرفته است.این تنها بخش کوچکی از توسعه بازارهای انرژی آمریکا در جهان است؛ حتی در کشوری مانند چین که روابط سیاسی‌اش در بدترین و پرتنش‌ترین وضعیت قرار دارد.نکته جالب اینکه آمارهای بلومبرگ نشان می‌دهد صادرات روزانه نفت آمریکا در هفته پایانی سال ۲۰۲۰ به ۳.۵ میلیون بشکه در روز رسیده که نزدیک ۶۰ درصد آن راهی چین شده است. علت اوج‌گیری صادرات نفت آمریکا در این دوره، آزاد شدن بخشی از ذخایر نفت کشور است.
سال ۲۰۱۸ قانونگذاران آمریکایی مجوز صادرات نفت کشور را تصویب کردند و طی این مدت ایالات متحده به یک بازیگر مهم در عرصه جهانی انرژی تبدیل شده است.آمریکا ماه مه ۲۰۱۸ برای اولین بار به صادرکننده خالص نفت تبدیل شد؛ یعنی صادرات نفتش از وارداتش پیشی گرفت، در حالی که برای نمونه در سال ۲۰۱۰ روزانه نزدیک ۱۰ میلیون بشکه واردات خالص نفت داشت.همچنین تا چهار سال پیش، آمریکا صادرات گاز مایع چندانی نداشت، اما طی این مدت با توسعه میادین گازی و کارخانه‌های مایع سازی گاز (ال ان جی) صادراتش به شدت اوج گرفته و در ماه نوامبر به نزدیک ۱۰ میلیارد فوت مکعب در روز رسید که رکوردی تاریخی است.جالب اینکه در زمستان امسال، با توجه به سردی غیرمنتظره هوا در کشورهای آسیای شرقی، نیاز به گاز مایع آنها در بخش خانگی به شدت افزایش یافته و به تبع آن قیمت گاز مایع در این بازارها نسبت به تابستان چهار برابر شده است.
رشد قیمت گاز مایع در بازارهای آسیایی در روزهای گذشته نیز ادامه داشته است.
بازارهای انرژی جهان و جایگاه آینده آمریکا
طی چند سال گذشته آمریکا به ۵۰ کشور در جهان نفت فروخته که بخش اعظم آن راهی اروپا، کانادا، چین و کره جنوبی شده است.این بازارها بطور سنتی متکی به منابع انرژی کشورهای عضو اوپک و روسیه بودند، اما اکنون آمریکا به رقیبی سرسخت تبدیل شده است.بر اساس آمارهای رسمی کمیسیون اروپا، سهم آمریکا از کل واردات نفت اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۸ تنها ۲.۵ درصد و سهم روسیه نزدیک ۳۰ درصد بود. به عبارتی، روسیه بیش از ۱۰ برابر آمریکا صادرات نفت به اروپا داشت. اما آمارهای ماههای گذشته نشان می‌دهد که روسیه اکنون تنها سه برابر آمریکا صادرات نفت به اروپا انجام می‌دهد و سهم نفت آمریکا در بازارهای اروپایی به شدت اوج گرفته است.
در مورد چین، به عنوان بزرگترین بازار نفت جهان نیز وضعیت مشابهی حاکم است. در حالی که چین واردات نفت از ایران را نسبت به دوران پیش از تحریم ۱۰ برابر کاهش داده، کشورهای روسیه، عربستان و عراق در سال گذشته میلادی تنها بخشی از افت صادرات نفت ایران به چین را جبران کرده‌اند و آمریکا به تنهایی بیش از نیمی از افت صادرات نفت ایران به کشور چین را جبران کرده است.در مورد هند و کره جنوبی نیز وضعیت مشابهی حاکم است. در حالی که این کشورها خرید نفت از ایران را متوقف کرده‌اند، آمارهای اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده نشان می‌دهد که صادرات نفت این کشور به هند و کره جنوبی طی دو سال گذشته به ترتیب دو برابر و چهار برابر شده است.
البته سال گذشته میلادی با توجه به شیوع کرونا در جهان و افت ۹ درصدی مصرف جهانی نفت و افت شدید قیمت نفت، توسعه پروژه‌های نفت و گاز آمریکا نیز مقداری از شتاب افتاد و حتی تولید نفت کشور نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۲ میلیون بشکه سقوط کرد و به ۱۱ میلیون بشکه در روز رسید.علت اوج‌گیری صادرات نفت آمریکا به رغم کاهش تولید نفت در این نکته است که مصرف داخلی نفت آمریکا نیز تحت تاثیر شیوع کرونا سقوط کرده و نفت مازاد بیشتری برای صادرات دارد.به هر حال، سال ۲۰۱۹ آمریکا تولید روزانه نفت خود را به رکورد تاریخی ۱۳ میلیون بشکه رساند و با پشت سر گذاشتن روسیه و عربستان، به بزرگترین تولید کننده نفت جهان تبدیل شد. ۱۰ سال قبل تولید نفت آمریکا زیر ۶ میلیون بشکه در روز بود.
با تولید واکسن کرونا و امید به مهار شیوع ویروس، انتظار می‌رود دوباره صنعت نفت آمریکا شتاب خود را آغاز کند.اوپک پیش‌بینی کرده که تولید نفت آمریکا در فاصله سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۵ به طور متوسط روزانه حدود ۱۷ میلیون بشکه باشد.
سیاست مهار رشد مصرف انرژی در آمریکا
چنانچه اشاره شد، تولید و صادرات نفت و گاز آمریکا اوج گرفته است. اما نکته اینجاست که ایالات متحده با سرمایه‌گذاریهای کلان در بخش انرژیهای تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی و غیره) و همچنین افزایش بهره‌وری انرژی در بخشهای مختلف، خصوصا حمل و نقل، صنایع و نیروگاههای برقی، عملا رشد مصرف انرژی کشور را مهار کرده و توجه خود را به یافتن بازارهای خارجی برای نفت و گاز مازاد معطوف کرده است.در سال ۲۰۱۹ مصرف انرژیهای تجدیدپذیر آمریکا برای اولین بار از مصرف زغال سنگ کشور پیشی گرفت. مصرف زغال سنگ آمریکا طی یک دهه گذشته نصف شده و تولید انرژیهای تجدیدپذیر کشور نیز بیش از دو برابر شده است.آمارهای "پروژه جهانی کربن" نیز نشان می‌دهد طی یک دهه گذشته نه تنها تولید گازهای گلخانه‌ای آمریکا از محل سوزاندن سوختهای فسیلی افزایش نداشته، بلکه ۷ درصد نیز کاهش یافته و به زیر ۵.۳ میلیارد تن در سال رسیده است.
تنها طی دو سال گذشته سهم منابع تجدیدپذیر از کل تولید برق آمریکا از ۱۷.۵ درصد به حدود ۲۰.۵ درصد رسیده و انتظار می‌رود رشد تولید انرژیهای پاک در آمریکا همچنان با شتاب ادامه داشته باشد، خصوصا یکی از اولویتهای جو بایدن، رئیس‌جمهوری آینده آمریکا طبق گفته‌های وی، مبارزه جدی با گرمایش زمین و اولویت دادن به انرژیهای پاک خواهد بود.