دوران یکه‌تازی چین و نتفلیکس به پایان می‌رسد؟

گروه فرهنگی: سال ۲۰۲۰ برای صنعت سینما سال دشوار تاریکی بود. سالی که با جهانی شدن همه‌گیری کرونا درهای سالن‌های سینما یکی پس از دیگری بسته شد. در این سال کار اکران فیلم چنان بی‌رونق و دشوار بود که نام‌های بزرگی چون کریستوفر نولان فیلم پرهزینه‌ «تنت» هم توان رونق بخشیدن به گیشه‌ها را نداشتند.حالا با فرارسیدن سال ۲۰۲۱ بسیاری به کاسته‌شدن از همه‌گیری و بیماری امید بسته‌اند و آینده‌ای را تصور می‌کنند که دوباره بدون هراس می‌شود در سالن‌های سینما، جشنواره‌ها و دیگر رویدادها شرکت کرد. البته که هنوز «کووید ۱۹» مهم‌ترین فاکتور برای بسیاری از پیش‌بینی‌ها و اتفاقات است.

«کووید ۱۹» عامل تعیین‌کننده
سال ۲۰۲۰ در حالی آغاز شد که هیچ‌کس تصورش را هم نمی‌کرد که چند ماه بعد همه به دلیل همه‌گیری بیماری «کووید ۱۹» تن به قرنطینه خودخواسته داده باشند. همه‌گیری سال ۲۰۲۰ بر تمام جنبه‌های سینما از تولید تا توزیع تاثیر گذاشت. بسیاری بر اثر این بیماری جانشان را از دست دادند. تولیدات بسیاری متوقف شد و تاریخ اکران فیلم‌های تولید شده مدام عقب افتاد.در سال ۲۰۲۱ هم هنوز در بر همان پاشنه می‌چرخد و تاریخ‌ رویدادها از جشنواره‌ها تا اکران عقب انداخته می‌شود. فرق مهم سال ۲۰۲۱ با سال قبل خبرهایی است که درباره ساخت و استفاده از واکسن در گوشه و کنار جهان به گوش می‌رسد، و امیدهایی برای عادی شدن شرایط به وجود آورده است.سالن‌های سینما از مهم‌ترین قربانیان کرونا بودند. سینماداران بزرگ جهان و مالکان زنجیره سینماهای بین‌المللی زیان بزرگی را تجربه می‌کنند و در همین زمان استودیوهای بزرگ سینمایی از دیزنی، تا یونیورسال و وارنربرادرز دست به دامن سرویس‌های پخش آنلاین خود شده‌اند.

یکه‌تازی غول‌های استریمینگ
همانطور که گفته شد، همه سراغ پخش آنلاین رفته‌اند. وقتی «وارنرمدیا» تصمیم گرفت که سال ۲۰۲۱ تمام فیلم‌هایش را در سرویس «اچ‌بی‌او مکس» منتشر کند، با اعتراضات گسترده‌ای روبه‌رو شد و بی‌اعتنا به این اعتراض‌ها همچنان بر تصمیم خود پافشاری می‌کند. این در حالی است که «اچ‌بی‌او مکس» فقط در آمریکای شمالی فعال است و فرایند اکران فیلم‌های این کمپانی در دیگر نقاط جهان چندان واضح نیست.مهم‌ترین نکته‌ای که در فعالیت جدی کمپانی‌های بزرگ برای پخش آنلاین وجود دارد، نبرد پیش رو برای فتح بازارهای جهانی است. بازارهایی که تا پیش از این در اختیار نتفلیکس و آمازون بود، حالا با ورود بازیگران تازه در این میدان و کهنه‌کار در صنعت سرگرمی (امثال دیزنی، اپل، یونیورسال و وارنرمدیا) رقابتی‌تر خواهد شد. سالی که گذشت برای جشنواره‌های سینمایی ناگوار بود. جشنواره بزرگی مثل کن تعطیل شد، ونیز هم که برگزار شد، آن شکوه و زرق و برق سابق را نداشت. سال جدید اما برای جشنواره‌ها امیدبخش است. هیچ‌کدام قصد تعطیلی ندارند و در عین حال که به کنترل همه‌گیری امیدوار هستند، هر کدام شیوه‌هایی برای انجام کارشان در نظر گرفته‌اند.از نزدیک‌ترین جشنواره‌های مهم پیش رو، جشنواره فیلم برلین است که همیشه در زمستان برگزار می‌شد اما امسال به دلیل شیوع کرونا ۲ مرحله‌ای شده است. مسئولان برلیناله قصد دارند که مرحله نخست جشنواره را به صورت آنلاین برگزار کنند و حضور تماشاگران و تماشای فیلم‌های جشنواره را به تابستان آینده موکول کرده‌اند. همین تصمیم نشان می‌دهد که امیدواری به کنترل بیماری در سال ۲۰۲۱ زیاد شده است.جشنواره کن هم میان برگزاری جشنواره طبق روال پیشین و به تعویق انداختن آن تا تابستان مردد است. از حرف‌های سخنگوی جشنواره مشخص است که آن‌ها هم بدشان نمی‌آید که مدت زمان بیشتری منتظر بمانند. آن‌ها هم امیدوار هستند که تا تابستان شرایط برای تجمع تماشاگران و برگزاری جشنواره‌ای شلوغ فراهم شود.

چین مقام اول را حفظ می‌کند؟
سرانجام در سال ۲۰۲۰ گیشه چین از آمریکای شمالی پیشی گرفت و بزرگترین بازار سینمای جهان شد. در سال‌های پیش همیشه از رشد سریع بازار سینمای چین و پیشی گرفتن احتمالی آن از آمریکای شمالی صحبت می‌شد اما بدون کرونا قطعا به این زودی‌ها چنین چیزی ممکن نبود.چین که در روزهای نخست سال میلادی دچار همه‌گیری شده بود، کم کم در اوایل تابستان درهای سالن‌های سینما را به روی مردم باز کرد. چین در ماه‌های باقیمانده به لطف فروش فیلم‌های هالیوودی مثل «تنت» و فیلم‌های چینی چون «هشت صد» پرفروش‌ترین گیشه سال را از آن خود کرد. پرفروش‌ترین فیلم سال هم همین «هشت صد» شد.ادامه صدرنشینی چین در سال پیش رو به چندین عامل وابسته است که مهم‌ترینش موفقیت کنترل بیماری در آمریکای شمالی و اروپا است. اگر آن‌ها در کنترل بیماری موفق شوند و به زندگی عادی برگردند احتمالا دوباره چین به جایگاه دوم برمی‌گردد اما در غیر این‌صورت شاید جایگاهش را یک سال دیگر هم حفظ کند.