گروه بین الملل: فاجعه اجتماعی و اقتصادی ناشی از همهگیری ویروس کرونا به جو بایدن کمک کرد تا در انتخابات پیروز شود - و ماههای نخست حضورش در قدرت نیز صرف برخورد با آن خواهد شد.
با وجود ادامه شکاف عمیق در کشور، حزب بایدن در مجلس نمایندگان اکثریت دارد و در سنا نیز با اختلاف کم پیشتاز است، وضعیتی که به او اجازه خواهد داد برنامه انتخاباتی خود را اجرایی کند.اما او چه کار خواهد کرد؟
۱. افزایش مخارج مربوط به کووید-۱۹
بایدن از فردای پیروزی در انتخابات ماه نوامبر قولهای زیادی راجع به اجرای برنامههای حمایتی بیشتر داده است.او روز پنجشنبه گفت که ۱.۹ بیلیون دلاری که به "برنامه نجات آمریکا" اختصاص خواهد یافت شامل چکهای ۱٫۴۰۰ دلاری برای شهروندان و ۳۵۰ میلیارد دلار کمک ایالتی و محلی خواهد بود.طرح او در عین حال حقوق بیکاری را نیز افزایش خواهد داد و ۷۰ میلیارد دلار نیز برای تست ویروس کرونا و پخش واکسن در نظر گرفته است.وی در سخنرانی خود گفت "این راهی سریع برای گذاشتن پول در جیب میلیونها آمریکایی است که خیلی سریع آن را خرج خواهند کرد. این کار به کل اقتصاد کمک میکند."شکی نیست که جمهوریخواهان با این برنامه مخالفت خواهند کرد. اما بعضی از تحلیلگران وال استریت از همین حالا ۷۵۰ میلیارد دلار کمک مالی به محاسبات خود اضافه کردهاند چون انتظار دارند که او نهایتا بتواند برنامهاش را به شکلی اجرایی کند.کریس لو، اقتصاددان ارشد در افاچان فایننشیال، میگوید "انجام این کار به نظرم راحتتر است." بایدن در سخنرانی خود گفت "واقعا واضح است که ما با بحرانی سر و کار داریم که معمولا هر چند نسل یک بار رخ میدهد. جنبه انسانی این مصیبت مثل روز روشن است و ما وقتی برای از دست دادن نداریم. باید همین حالا دست به کار شویم."
۲. درخواست افزایش حداقل حقوق و مالیات
بایدن در عین حال خواستار افزایش حداقل حقوق به ساعتی ۱۵ دلار شد. او مستقیما به افزایش مالیاتها اشارهای نکرد اما گفت که میخواهد تضمین کند که شرکتها و افراد متمول "سهم منصفانه" خودشان را پرداخت میکنند تا هزینه سرمایهگذاریها از این راه تامین شود.به گفته او "این کار برای اقتصاد خوب است. کار منصفانه و در عین حال نجیبانهای هم است."او همچنین وعده داده است که مالیات خانوارهای ثروتمند را افزایش دهد و بخشی از کاهشهای مالیاتی ترامپ برای شرکتها را لغو کند.اما با وجود اکثریت دموکراتها در کنگره، معلوم نیست که این ایده فعلا به واقعیت تبدیل شد، چرا که چنین کاری احتمالا به حمایت بعضی از جمهوریخواهها احتیاج دارد.تصور تحلیلگران وال استریت فعلا بر این است که افزایش مالیاتها به این زودیها رخ نخواهد داد.
اما جیسون فرمن، استاد دانشگاه هاروارد و مشاور اقتصادی باراک اوباما، میگوید افزایش برخی مالیاتها کاملا ممکن است.به گفته او " بایدن تنها قادر خواهد بود بخشی از برنامهاش را محقق کند چون در عمل چیزی بیشتر از آن چه میانهروترین سناتور دموکرات دوست دارد شدنی نیست. فکر میکنم بتواند مالیات شرکتها و خانوارهای پردرآمد را افزایش دهد، ولی نه به میزان زیاد."
۳. هزینه بیلیونها دلار برای زیرساختهای سبز
بایدن در دوره انتخابات قول داد که موتور اقتصاد آمریکا را با سرمایهگذاری سنگین در زیرساختها روشن کند، آن هم با تمرکز بر اقلام مناسب محیطزیست مانند ایستگاههای شارژ ماشینهای برقی.او در سخنرانی خود چشمانداز کلی بخش دوم "برنامه دو مرحلهای" خویش برای رونق اقتصادی را ترسیم کرد و گفت که ماه آینده جزئیات بیشتری به آن خواهد افزود.
وی گفت "تصور کنید که نبوغ و مشاغل آمریکایی را در صف نخست مبارزه با بحران اقلیمی قرار دهیم. زمان حرف زدن درباره زیرساختها گذشته است و حالا باید زیرساختهایی بسازیم که به ما در رقابت کمک کنند."او در ادامه گفت "میدانم که چیزی که اینجا تشریح کردم کمهزینه نخواهد بود، اما اگر دست به عمل نزنیم هزینه بیشتری به ما تحمیل خواهد شد"، و مدعی شد که این قبیل سرمایهگذاریها اقتصاد آمریکا را تقویت خواهد کرد و برای بدهی ملی فزاینده آمریکا نیز خوب خواهد بود.این ایده بین کسبوکارهای مختلف طرفداران زیادی دارد و قاعدتا باید باعث اتحاد محافظهکارها و لیبرالها شود.انتظار میرود که بایدن در ابتدا طرحی فوری برای کمکهای اقتصادی ارائه کند، و سپس در آینده بستهای حتی بزرگتر برای سرمایهگذاری پیشنهاد دهد که شامل افزایش مالیاتها و بودجه برای حملونقل عمومی، قطارها و دیگر موارد خواهد بود.اما جلب موافقت کنگره برای اختصاص چنین بودجهای به برنامههای عمران عمومی کار راحتی نیست.
حتی دونالد ترامپ هم برای زیرساختها برنامه داشت - تعهداتی که به خاطر عدم پیشرفت در واشنگتن به طنز و لطیفه تبدیل شده بود. و خیلی از طرحهای سبز نیز همچنان بین جمهوریخواهها و محافل کاری جنجالی محسوب میشوند. فرمن میگوید "در این مورد جا برای کار بیشتر هست اما این هم در کنگره اکثریت ناچیزی دارد. شما نمیتوانید همه این چیزها را عملی کنید."
۴. تغییرات دستوری در امور مهاجرتی و اقلیمی
بایدن برای همه چیز به تایید کنگره نیاز ندارد - و احتمالا از قدرتهای اجرایی خود در امور مهاجرتی و اقلیمی استفاده خواهد کرد، دو حیطهای که در اغلب مواقع بین دولت ترامپ و دنیای کسبوکارها اختلاف نظر وجود داشت.او قول داده است که اقدامات ترامپ را به سرعت معکوس کند، از جمله با بازگشت به معاهده اقلیمی پاریس و پایان ممنوعیت سفر از چند کشور عمدتا مسلمان.
او در عین حال میتواند با انتصاب افراد، قوانین نظارتی جدید برای مسائلی نظیر آلایندهها، و قدرت مالی واشنگتن بر سیاستها تاثیر بگذارد.
۵. هر کاری، برای بدهیهای تحصیلی
مشخص نیست که بایدن تا چه حد حاضر خواهد شد از اختیارات کاخ سفید استفاده کند.برخی رهبران دموکرات مانند الیزابت وارن و چاک شومر از او خواستهاند که با امضای دستورات اجرایی ۵۰٫۰۰۰ دلار از بدهیهای تحصیلی مردم به دولت مرکزی را ببخشد.اما او تا به امروز حاضر به پذیرش لغو یکجانبه این بدهیها نشده است، و موضعی را که در جریان انتخابات گرفته بود حفظ کرده است. او در آن زمان خواهان تصویب قانونی برای بخشودگی حداکثر ۱۰٫۰۰۰ دلار از بدهیهای تحصیلی شده بود.
پیپا مالمگرن، اقتصاددان، که در زمان جورج دبلیو بوش کارمند کاخ سفید بود، میگوید "دو سال نخست دولت بایدن صرف تعیین مواضع دقیق سیاسی خواهد شد چون با یکدیگر توافق ندارند. چپ هم شکاف خودش را دارد، فقط به اندازه راست عمیق نیست."