گروه سیاسی: روزنامه همشهری نوشت: درحالی که وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه هفته قبل مذاکره پنهانی بین ایران و تیم بایدن را تکذیب کرده بود، مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران هم تأکید کرد که ایران قصدی برای مذاکره با تیم بایدن ندارد.
سیدعباس عراقچی در گفتوگو با «لارپوبلیکا» در پاسخ به این سؤال که آیا تماسهای محرمانهای با دولت جدید آمریکا داشتهاید، گفت: خیر. هیچ تماسی نداشتهایم و هیچ قصدی هم برای آن نداریم. طبیعتا منتظریم که کاملا در پستهای خود قرار بگیرند و متعاقبا دست بهکار شوند. فعلا هیچ علاقهای به هیچ تماس مستقیم نداریم و فکر میکنیم که برجام قالب صحیحی است و گفتوگوها باید در قالب آن انجام شود.
او درباره انتقال قدرت در آمریکا و حمله طرفداران ترامپ به کنگره گفت: اکنون روشن شده است که آنها هیچ حقی ندارند که به هیچکس در دنیا بگویند که مشکلات سیاسی در خانه خودشان را چگونه حل کنند. معاون وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به این پرسش که بایدن بهزودی باید تصمیم بگیرد با برجام چه بکند و تقاضاهای شما کدام است، افزود: درخواست ایران واقعگرایانه بوده و عبارت است از اینکه آمریکا تحریمها را بردارد و به توافق هستهای بازگردد. من آلترناتیو دیگری نمیبینم. ما با حسننیت مذاکره کرده و با حسننیت به برجام عمل کردیم. دیگر نوبت دولت جدید آمریکاست که اشتباهات دولت پیشین را جبران کند. برای بازگشت به توافق هستهای، باید تمام تحریمها را لغو کنند. ما آماده انجام تمام تعهدات ذیل برجام هستیم به شرطی که آمریکاییها هم به تعهدات خود عمل کنند و تحریمها را بردارند.
عراقچی درباره درخواست فرانسه و آلمان که میگویند موضوعات جدید مانند موشکهای قدرتمند ایران نیز باید در مذاکرات جدید برجام گنجانده شود، گفت: هیچ برجام پلاس، هیچ توافق جدید و هیچ مذاکرات جدیدی درمورد برجام وجود نخواهد داشت. موشکهای ایران تنها ابزار دفاعی مطمئن برای ایران هستند و در مورد این مسئله هیچ مذاکرهای وجود ندارد. در مورد دیگر موضوعات، همهچیز بستگی به این دارد که برجام چگونه اجرا خواهد شد. در مورد امنیت خلیجفارس این موضوعی است که میتواند بدون مداخلات خارجی، موضوع گفتوگو بین کشورهای منطقه باشد. آذرماه عراقچی سفری به مسقط داشت تا در نشست کمیته مشورتهای سیاسی 2کشور شرکت کند، اما بعد از این سفر رسانههای غربی مدعی شدند در مسقط بین او و اعضای تیم بایدن مذاکرهای در گرفته است. ادعاها درباره مذاکره بین ایران و دولت جدید آمریکا در حالی است که مقامات رسمی ایران در روزهای اخیر ترجیح دادهاند حتی از مخاطب قرار دادن بایدن هم امتناع کرده و پیامهای خود را بهصورت غیرمستقیم از طریق رسانهها یا شبکههای اجتماعی منتقل کنند.
در همین زمینه محمدجواد ظریف 2روز قبل در مقالهای در نشریه «فارن افرز» نوشت: ترک توافق هستهای از سوی ایالاتمتحده، یک چیز را ثابت کرد؛ اینکه امضای وزیر خارجه ایران از امضای رئیسجمهور مبسوط الید ایالاتمتحده وزن بیشتری دارد. حتی اوباما هم نتوانست از تصویب تمدید 10ساله قانون تحریمهای ایران در کنگره ایالاتمتحده ممانعت کند که این نقض روشن همان توافقی بود که دولت او مذاکره کرده بود. بیاعتنایی ترامپ به تعهدات ایالاتمتحده – او نه فقط توافق هستهای، بلکه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که این توافق را تأیید کرده بود را هم نادیده میگرفت – این احساس را تقویت کرد که ایالاتمتحده یک شریک غیرقابل اتکاست. او در بخشی از این مقاله که بهصورت غیرمستقیم بایدن را مخاطب قرار داده، آورده است: پنجره فرصت برای دولت جدید ایالاتمتحده تا ابد بازنخواهد بود. ابتکار عمل صرفا بر عهده واشنگتن است.
گام نخست دولت بایدن، باید تلاش برای جبران – و نه تلاش برای سوءاستفاده – از میراث خطرناک شکست حداکثری ترامپ باشد. دولت بایدن میتواند با حذف تمام تحریمهای اعمالشده از زمان به قدرت رسیدن ترامپ، تلاش برای ورود دوباره و پایبندی به توافق هستهای سال 2015، بدون تغییر مفاد آن که حاصل مذاکرات مشقتبار است را آغاز کند. چنین اقدامی، موقعیتهای تازهای را برای صلح و ثبات منطقه ما میگشاید.» در همین رابطه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان روز جمعه در توییتی نوشت: دولت جدید ایالاتمتحده با انتخابی بنیادین روبهروست؛ یا میتواند سیاستهای شکستخورده اسلافش را در پیش بگیرد و به مسیر پستانگاری به همکاری و حقوق بینالمللی ادامه دهد یا میتواند مفروضات شکستخورده را رد کرده و مسیر صلح و مودت را دنبال کند.
درصورتی که تا روز سوم اسفند بایدن تحریمها علیه ایران را لغو نکند براساس مصوبه مجلس ایران، دولت ملزم به توقف اجرای پروتکل الحاقی و کاهش دسترسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهد بود. با استقرار دولت جدید در کاخ سفید رایزنیهای دوجانبه درباره برجام آغاز شده است. در این رابطه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه از فردا سفری به چند کشور خواهد داشت که اگرچه محور اصلی آن تحولات قرهباغ است، اما برجام هم از موضوعات مهم رایزنیهای او با همتای روس است.
در سوی دیگر امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا روز جمعه در بیانیهای گفت که جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا روز پنجشنبه تماسهای تلفنی با مقامات فرانسه، آلمان، انگلیس و ژاپن داشته است. طبق گفته هورن، سالیوان در این تماسها درباره مسائل مربوط به چین، ایران، روسیه، کرهشمالی و بیماری همهگیر کرونا با مقامات این کشورها گفتوگو کرده است.