دلایل سیاسی مانع عضویت ایران در WTO است

گروه اقتصادی: رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین اظهار کرد: به دلایل سیاسی مشکلات زیادی داریم، وقتی ما نمی‌توانیم با هیچ یک از بانک‌های دنیا کار کنیم، قاعدتا نمی‌توانیم از مزایای هیچ پروژه‌ای برای فاینانس، مشارکت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به راحتی استفاده کنیم.مجیدرضا حریری در مورد استفاده از ظرفیت‌های پیمان‌های تجاری گفت:  برای ایجاد رابطه دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها به خصوص برای یک سری همکاری‌های منطقه‌ای مثل حضور در پروژه‌هایی مانند ابتکار « یک کمربند، یک راه» در چین، نیاز است که فشارهای بین‌المللی کمتر باشد تا کشورهای طرف همکاری ملاحظاتی نسبت به دیگران نداشته باشند و در همکاری‌های چندجانبه قابل پذیرش باشیم.حریری اضافه کرد: متاسفانه الان به دلیل تحریم‌های طولانی‌مدت از طرف آمریکا و اتحادیه اروپا، کشورهای ثالث سخت با ما کار می‌کنند چراکه این همکاری می‌تواند منافع آنها را در بازار آمریکا یا در بازارهای دیگری که آمریکا در آنها تسلط دارد به خطر بیندازد. این بزرگترین مانعی است که باعث شده در هیچ یک از پیمان‌های تجاری منطقه‌ای و بین‌المللی ورود نکنیم. به نظر می‌رسد که باید رابطه خود با دنیا را سر و سامان دهیم تا  به عنوان کشوری کم‌حاشیه وارد یک جریان چندجانبه در دنیا شویم.

وی افزود: به دلایل سیاسی مشکلات زیادی داریم، وقتی ما نمی‌توانیم با هیچ یک از بانک‌های دنیا کار کنیم، قاعدتا نمی‌توانیم از مزایای هیچ پروژه‌ای برای فاینانس، مشارکت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به راحتی استفاده کنیم.رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در مورد نپیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی گفت: زمانی که این پیمان «گات» بود و قبل از تاسیس WTO، پذیرفته شدن در این پیمان بسیار راحت بود و شروط خاصی نداشت، مطابق معمول ما از این فرصت استفاده نکردیم و عضو نشدیم. از سال 2003 یا 2004 که ما به صرافت عضویت افتادیم، دچار این معضل شدیم که پذیرفته شدن در سازمان تجارت جهانی مستلزم اجماع بود یعنی همه اعضا باید پذیرش عضو جدید را بپذیرند. بنابراین به دلایل سیاسی و مشکلاتی که به خصوص با آمریکا داریم برای عضویت در این سازمان به مانع برخوردیم.وی تصریح کرد: البته در کشور نیز بخش‌های عمده‌ای از فعالین اقتصادی چه در سطوح سیاست‌گذاری و چه در سطوح بخش خصوصی با پیوستن به WTO مخالف هستند. چراکه اگر ما عضو WTO باشیم دیگر نمی‌توانیم ورود هیچ کالایی را ممنوع کنیم و تعرفه بالایی روی کالاها ببندیم درحالی که الان ورود 4 هزار قلم به کشور ممنوع است. بسیاری از تولیدکنندگان نیز مخالف هستند چون اگر ما عضو WTO شویم باید در نظام تولید خود بازنگری و بتوانیم کالاهایی تولید کنیم که بدون حمایت‌های تعرفه‌ای و بدون ممنوعیت برای کالاهای خارجی در بازار کشور، بتوانند رقابت کنند.

حریری در ادامه افزود: الان کالاهای داخلی توان رقابت با کالاهای خارجی را ندارند. بخشی از آن به علت هزینه‌های تجاری، پولی و مالی بالا در کشور است که تولیدکننده را همیشه تحت فشار قرار می‌دهد اما بخش دیگر آن مربوط به این می‌شود که تولیدکننده عادت کرده با حمایت بزرگ شود و همیشه این حمایت را طلب می‌کند. باید همه اینها را باهم دید و به تولیدکننده برای موانع موجود از جمله سیستم ناکارآمد بانکی حق داد ولی بخش بزرگی از آن مربوط به تولیدکنندگانی می‌شود که حرفه‌ای نیستند و در مقیاس خرد تولید می‌کنند که باعث هزینه‌های بالا می‌شود. یکی دیگر از دلایل این موضوع عدم بهره‌وری بالا در بخش تولید است.وی همچنین خاطرنشان کرد: هر یک روزی که برای پیوستن به WTO از دست داده‌ایم یک ضرر تاریخی در اقتصاد کشور محسوب می‌شود. برای پیوستن به این سازمان باید شروطی را رعایت کرد اما برای خروج از آن هیچ شرطی وجود ندارد و هر کشوری که بخواهد از این پیمان خارج شود با تنظیم یک نامه می‌تواند از آن خارج شود. در طی این سه دهه هیچ کشوری داوطلبانه از این پیمان خارج نشده است. اقتصادهای بسیار ضعیف‌تر از ما وارد این پیمان شده‌اند و آنقدر برایشان منفعت داشته که از آن خارج نشده‌اند. بنابراین هر کشوری وارد این پیمان شده سود کرده است. اگر یک روز آنها ما را بپذیرند و ما این وحشت را کنار بگذاریم می‌توانیم نفع ببریم. هر یک روز که در این مورد از دست می‌دهیم باعث خسارت به اقتصاد ملی کشور می‌شویم.

رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در مورد نقش ایران در تحولات ترانزیتی اخیر گفت: فعلا ما در معادلات ترانزیتی جدید جهان حضور نداریم. ایران در نقطه مرکزی چهارراه دنیا است، دو کریدور معروف در جهان وجود دارند که یکی کریدور شمال به جنوب اصلی و یکی کریدور شرق به غرب اصلی، که هر دو از کشور ما می‌گذرند و در یک قرن اخیر به این نکته توجهی نکرده‌ایم. در صورتی که به شکل تاریخی ایران به علت موقعیت جغرافیایی خود محل تجارت بوده بطوریکه در ادبیات کشور ما هم آمده که همه ملل قدیمی دنیا از ایران می‌گذشتند، همان جاده ابریشم چند هزار سال پیش هم از ایران می‌گذشت.وی افزود: یعنی به طور طبیعی ایران محل ترانزیت کالا است اما از اوایل دهه 40 که شروع به سرمایه‌گذاری در اقتصاد مدرن خود کردیم، عمدتا به دنبال فولاد و کارخانه‌های مشابه بودیم. به نرخ امروز چند صد میلیارد دلار در صنعت فولاد هزینه کرده‌ایم؟ به جز اینکه به محیط زیست و منابع آب خود لطمه زده‌ایم چه دستاوردی داریم؟ در مقابل این مقدار از سرمایه‌گذاری چه میزان اشتغال‌زایی در حوزه فولاد ایجاد شده است؟

حریری خاطرنشان کرد: اگر طی این شصت سال همه این سرمایه‌گذاری‌ها را روی بندر، ریل و فرودگاه کرده بودیم، الان میلیون‌ها شغل جانبی ترانزیت ایجاد شده بود چراکه شغل بیشتری نسبت به تولید ایجاد می‌کنند. ضمن اینکه کشور به این میزان چه از نظر داخلی مثل محیط زیست و منابع آب، تحت فشار نبود و چه از نظر خارجی نمی‌توانستیم به این راحتی تحت تحریم قرار بگیریم چراکه کشور ما معبر کالاهای خارجی بود. این یک اشتباه تاریخی بود، با وجود اینکه مرزهای زیادی با آب‌های آزاد بین‌المللی داریم که تقریبا در منطقه غرب آسیا استثنا است و تنها کشوری هستیم که در منطقه این میزان ساحل با آب‌های آزاد داریم، نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم.وی در ادامه تصریح کرد: اگر از کسی خواسته شود که ده شهر بزرگ جهان را نام ببرد، حتما هشت شهر از بین شهرهایی که نام می‌برد شهرهای بزرگ بندری هستند که در کنار آب‌های آزاد هستند، مانند نیویورک، بارسلون، شانگهای، لیورپول و.... اما در کشور ما از خرمشهر تا چابهار که کنار آب‌های آزاد هستند جزو شهرهای محروم هستند، یعنی نه تنها آبادترین نقاط نیستند بلکه محروم‌ترین شهرهای کشور هستند. این یک خسران تاریخی بوده و ربطی هم به امروز ندارد. اما دست‌ کم 2 تا 3 دهه است که این موضوع، دغدغه ذهنی سیاست‌گذار کشور شده و بارها رهبری در مورد سواحل مکران و لزوم آباد کردن آن صحبت کرده‌اند اما اتفاق خاصی رخ نداده است.