پرسه نرخ دلار در حوالی ۲۰هزار تومان

گروه اقتصادی: زمان زیادی از روزگاری که دلار 20هزار تومانی کابوس اقشار ضعیف و حتی متوسط بود نمی‌گذرد و حالا رئیس کل بانک مرکزی وعده رسیدن نرخ ارز به همین حوالی را می‌دهد.پاییز سال 97، در روزهای بعد از نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و سخنرانی دونالد ترامپ و حسن روحانی در نیویورک بود که قیمت ارز و سکه در مهم‌ترین بازارهای پایتخت رکورد دیگری را به ثبت رساند و دلاری که با قیمت 17هزار و 500 تومان معامله می‌شد، ناگهان در عرض چند ساعت، با بیش از 19هزار و 300 تومان روی میز معامله رفت. روند افزایشی قیمت دلار ادامه یافت و در تیر همین سال به 19هزار و 595 تومان رسید. اواسط مهر نیز قیمت هر دلار آمریکا در معاملات پشت‌خطی از ۳۰ هزار تومان گذشت و پیش از اعلام رسمی خبر تحریم چندین بانک ایرانی توسط آمریکا، تب و تاب معامله‌گران ارزی در خرید و فروش بالا رفت و قیمت دلار برای کانال جدید آماده صعود شد، تا این‌که قیمت دلار در روز شنبه ۱۹مهر سال جاری به کانال ۳۰هزار تومان ورود کرد.

همچنین بازارساز، قیمت دلار صرافی‌ها را نزدیک با بازار آزاد نگه‌داشت تا از آن جا نماند؛ هرچند که نرخ دلار صرافی وارد کانال ۳۰هزار تومان نشد. آن‌روزها برخی از پیش‌بینی‌ها از دلار 40 هزار تومانی و حتی 50 هزار تومانی حکایت داشت. حتی برخی نیز از رسیدن دلار به 100هزار تومان خبر می‌دادند. خلاصه این‌که بازار پیش‌بینی‌های هولناک در این‌باره داغ بود. روزها با همین حدس و گمان‌ها گذشت؛ رسید به روزهای انتخابات آمریکا؛ در نهایت در حالی که دلار با قرارگیری در کانال 25هزار تومانی معامله می‌شد، در آستانه این رویداد که به معنای تغییرات سیاسی در کشور نیز بود، کمی افت کرد و به حوالی 22 تا 23 هزار تومان رسید. حالا با گذشت حدود دو هفته از تغییرات سیاسی در ایالات متحده و زمزمه‌های از سرگیری برجام، همچنان این روند ریزشی ادامه دارد؛ تا این‌که دلار در روز دوشنبه با درصدی ریزش نسبت به روز یکشنبه، دیروز با قیمت 23هزار و 869 تومان معامله شد. در چنین شرایطی است که حالا رئیس کل بانک مرکزی از رسیدن قیمت هر واحد اسکناس آمریکایی به 20هزار تومان خبر می‌دهد.

عبدالناصر همتی، یکشنبه شب بود که در گفت‌و‌گوی ویژه خبری، به بررسی عملکرد بانک مرکزی پرداخت و در لابه‌لای صحبت‌هایش به وضعیت بازار ارز نیز اشاره کرد و گفت: «انتظارات نرخ ارز تعدیل خواهد شد و قیمت دوباره به ۲۰هزار تومان و حتی کمتر هم می‌رسد». صحبت‌های همتی با موجی از واکنش‌ها همراه شد و حتی در قلب چهارراه‌استانبول روز گذشته خبرهای مهمی در جریان بود. برخی از فعالان بازار روز گذشته گویا سعی در برجسته کردن صحبت‌های همتی داشتند و این در حالی بود که عده دیگری از معامله‌گران ارز، افت قیمت دلار را مشروط به آزادشدن منابع ارزی بلوکه شده در کشورهای خریدار نفت از ایران می‌دانستند.

چرا که همتی در صحبت‌های یکشنبه شب حداقل به این موضوع اشاره کرده بود که از سمت کره جنوبی برای آزادسازی پول کشور همکاری صورت نگرفته. بر همین اساس برخی از معامله‌گران انتظار رشد قیمت‌ داشتند و البته هنوز هم دارند. یکی از نکات قابل‌توجه در صحبت‌های رئیس‌کل بانک مرکزی وعده‌های پیشین وی در زمینه ریزش نرخ ارز است که در سال‌های گذشته عملی نشد. اسفند سال 97؛ در روزهایی که قیمت دلار در کانال 13 هزار تومانی قرار داشت، گویا همتی با حضور در همین برنامه در رسانه ملی، در پاسخ به سوال مجری که پرسیده بود: «دلار از 11 هزار رفت به 13هزار تومان و جاخوش کرده»، گفته بود: «قیمت دلار برمی‌گردد؛ خودش برمی‌گردد». روزها گذشت و در بهار سال 98 همتی در واکنش به روند صعودی نرخ ارز گفت: «اگرچه بنده گفته ام که دلار ارزان می‌شود، اما هیچ گاه نگفتم که قیمت دلار به ۱۱هزار تومان می‌رسد». روی همین صحبت‌ها بود که حالا بسیاری از فعالان این بازار و حتی تحلیل‌گران نگاه خوبی به وعده دلار 20هزار تومانی ندارند. برخی معامله‌گران ارزی باور دارند، دلار پس از حدود 15درصد افزایش طی دو هفته اخیر نیاز به یک اصلاح قیمتی دارد. این تحلیل‌ها در حالی است که در روزهای اخیر سرعت رشد دلار در کانال 24هزار تومان نیز کمی کند شد تا برخی از معامله گران از احتمال اشباع خریدها در بازار سخن بگویند. از نگاه آن‌ها ممکن است در صورتی که دلار تمایل افزایشی خاصی را از خود نشان ندهد، معامله گران به یکباره فروش ارزهای خریداری شده در نرخ‌های پایین تر را کلید بزنند.

در واقع امکان سودگیری در بازار وجود دارد. با این حال، در صورتی که دلار به بالای سطح 24 هزار و 500 تومانی برود، نوسان‌گیران آماده هستند که خریدهای خود را به قصد پرواز تا محدوده 25 هزار و 200 تومان بالا ببرند. بازار در زمانه‌ای قرار دارد که کسی اصرار ندارد حتما فروشنده یا خریدار باشد؛ به نظر می‌رسد که همه آماده هستند که به سرعت موقعیت معاملاتی خود را تغییر دهند. البته برخی از کارشناسان و فعالان اقتصادی در گذشته، یعنی در روزهای قبل از انتخابات آمریکا از احتمال کاهش نرخ ارز خبر داده بودند. حمید حسینی، دبیر کل اتاق مشترک ایران و عراق به خبرآنلاین، گفته بود: «اگر شوک روانی و سیاسی به بازار وارد شود، امکان کاهش نرخ ارز به محدوده ۲۰ هزار تومان وجود دارد». به گفته وی: « بازار ارز دیگر امکان بازگشت به قیمت ماه‌های قبل یعنی محدوده کمتر از ۲۰ هزار تومان را ندارد و در نتیجه اتفاقات مثبت می‌تواند ریزش قیمت‌ها در این محدوده را رقم بزند».مهدی سوری، کارشناس بازارهای مالی نیز در گفت‌وگویی با تجارت‌نیوز خطاب به کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در بازار ارز را داشتند توصیه کرد که ریسک دلار 20 هزار تومانی را بپذیرند. بهزاد صمدی، تحلیل‌گر بازار سرمایه نیز در روزهایی که هنوز برنده مسابقه سیاسی آمریکا مشخص نشده بود به ایسنا گفت: «به نظر من اگر ترامپ برنده شود، هرچند دلار در این محدوده باقی خواهد ماند اما شرایط سیاسی سخت‌تر می‌شود و باید دید گزینه ایران برای انتخابات سال آینده خودش چیست ولی چنانچه بایدن برنده انتخابات ریاست جمهوری شود، دلار واکنش هیجانی خواهد داشت و ممکن است تا ۱۰ هزار تومان(و رسیدن به 20 هزار تومان) ریزش داشته باشد». امیرحسین نام‌آور، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگوی لایو با تجارت‌نیوز پیش‌بینی کرده که با توجه به اتفاقاتی از جمله بازگشت آمریکا به برجام قیمت دلار ممکن است تا 18 هزار تومان هم کاهش یابد.

او گفته بود که محدوده مقاومتی دلار ابتدا 22 هزار تومان است که اگر از آن عبور کند به 20 هزار تومان می‌رسد و محدوده مقاومتی بعدی آن 18 هزار تومان است که امکان دارد قیمت دلار تا این نرخ کاهش پیدا کند. همه این پیش‌بینی‌ها در حالی است که منابع خبری طی ماه‌های اخیر میزان منابع ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی را بین هفت تا 9.5 میلیارد دلار برآورد کرده‌اند؛ رقمی معادل سه تا چهار برابر کل درآمد حاصل از فروش نفت ایران در هفت ماهه نخست سال جاری. این رقم درشت در چنگال کره‌ای‌ها در حالی است که طبق آخرین اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی، این منابع همچنان بلوکه شده هستند؛ «از منابع بلوکه شده خود در عمان استفاده کردیم و در مقابل، از کره‌ای‌ها برای عدم آزادسازی منابع خود شکایت خواهیم کرد».بر همین اساس به نظر می‌رسد وعده کاهش نرخ دلار و رسیدن قیمت ارز تا 20 هزار تومان یا کمتر، راهی طولانی و سخت در پیش دارد. چرا که به قول کارشناسان یکی از شرایط لازم برای کاهش قیمت، افزایش عرضه است، که با نگاهی به وضعیت پول‌های بلوکه شده ایران در برخی از کشورهای خارجی از جمله کره‌جنوبی، فعلا شرایط بازگشت این منابع به کشور وجود ندارد.