دروغگویی سیستماتیك روس‌هادرباره واكسن كرونا

گروه بین الملل: اگر حرف رسانه‌های وابسته به کرملین معیار باشد، عملکرد روسیه در قبال کووید-۱۹ به مراتب از خیلی کشورهای دیگر بهتر بوده است.
برنامه واکسیناسیون به خوبی پیش می‌رود، واکسن روسی امن‌تر و موثرتر از رقبا است، و افزایش تعداد جان‌باختگان از آن چیزها است که فقط در دیگر کشورها رخ می‌دهد.اما بیشتر اخبار گمراه‌کننده است، و ظاهرا برای پرت کردن حواس‌ها از کاستی‌های تمهیدات خود روسیه در مقابله با ویروس کرونا طراحی شده‌ است.در ادامه مطلب، برنامه‌های سه شبکه تلویزیونی اصلی روسیه  بررسی شده است تا بهتر با روش‌های کرملین برای شکل‌دهی به اخبار آشنا شویم.روس‌ها با تماشای تلویزیون متوجه نمی‌شوند که روزانه چند نفر در کشورشان جان خود را به خاطر ابتلا به ویروس کرونا از دست می‌دهند.
تمرکز برنامه‌های خبری پربیننده‌ترین شبکه‌های تلویزیونی روی موارد جدید ابتلا است: شاخصی که طبق آمار رسمی در اواخر ماه ژانویه روندی نزولی به خود گرفته است. تعداد بهبودی‌ها هم به شکل گسترده گزارش می‌شود.چیزی که معولا در گزارش‌های تلویزیون دولتی دیده نمی‌شود تعداد فوتی‌ها است.اگر هم به آن پرداخته شود، معمولا یا به صورت اشاره کلامی مختصر است یا در قالب گرافیک روی صفحه ظاهر می‌شود و مجری یا خبرنگار هم آن را برجسته نمی‌کند.آمار مرگ‌ومیری که در تلویزیون دولتی منتشر می‌شود همان است که ستاد مقابل با ویروس کرونای روسیه به صورت روزانه اعلام می‌کند. اما این آمار با آمارهای رسمی دیگری که حاکی از تعداد مرگ‌ومیر بسیار بیشتر است فرق دارد.
تاتیانا گولیکووا، معاون نخست‌وزیر و مسئول هماهنگی مقابله با همه‌گیری ویروس کرونا، در ماه دسامبر گذشته گفت بین ژانویه و نوامبر ۲۰۲۰ بیش از ۸۱ درصد مرگ‌ومیرهای اضافه "به کووید و پیامدهایش مربوط" بود.این صحبت‌های گولیکووا در بخش خبری اصلی هر سه شبکه مهم روسیه پوشش داده شد، اما هیچ کدام نه این بیانات را برجسته کردند و نه حرفی از معنی ضمنی آن‌ها زدند.
بنا به گزارش اداره آمار روسیه، تعداد مرگ‌های اضافی بین ژانویه و نوامبر پارسال ۲۲۹٫۰۰۰ مورد بیشتر از مدت مشابه سال قبل از آن بود. اگر صحبت‌های گولیکووا را کنار این آمار بگذاریم، نتیجه می‌گیریم که تعداد مرگ‌ومیرهای ناشی از کووید-۱۹ تا پایان نوامبر ۲۰۲۰ حدود ۱۸۶٫۰۰۰ نفر بوده است، و نه حدود ۴۰٫۰۰۰ نفری که ستاد مقابله با ویروس کرونا در آن مقطع اعلام می‌کرد.
به این ترتیب، صحبت‌های گولیکووا به چهار و نیم برابر بودن آمار واقعی مرگ‌ومیر اشاره داشت. به گفته ستاد مقابله با ویروس کرونا، تعداد فوتی‌های ناشی از کووید-۱۹ در روسیه تا ۱ فوریه ۷۳٫۰۰۰ نفر بوده است.در مراحل نخست همه‌گیری، شبکه‌های تلویزیون دولتی مرتبا آمار مرگ‌ومیر روسیه را با دیگر کشورها مقایسه می‌کردند، و مدعی بودند که روسیه در این شاخص عملکرد بهتری نسبت به دیگر کشورهای بزرگ، به جز چین، داشته است.اما در جریان موج دوم همه‌گیری دیگر خبری از این مقایسه‌ها نیست، و تلویزیون دولتی به ارائه ارزیابی‌هایی خوش‌بینانه از برخورد کلی روسیه با همه‌گیری رو آورده است.برنامه "خبر هفته" شبکه تلویزیونی روسیه ۱ روز ۲۸ ژانویه اعلام کرد که "وضع دارد در روسیه بهتر می‌شود". دمیتری کیسلیوف، مجری این برنامه، مدعی شد که این روند به مقامات اجازه داده است که برخی از محدودیت‌ها را لغو کنند، چیزی که "خیلی از کشورها در خواب هم نمی‌بینند".
تهیه گزارش خوش‌بینانه از سرعت بالای واکسیناسیون در روسیه به یکی از ارکان اصلی برنامه‌های خبری در ماه ژانویه تبدیل شد. اما تعداد افرادی که واقعا واکسینه شده‌اند تقریبا هرگز اعلام نمی‌شود. اگر هم آماری ارائه شده باشد، بیشتر باعث گیجی شده است.برنامه "وقت یک‌شنبه" کانال یک روسیه روز ۱۷ ژانویه سه آمار مختلف ارائه کرد. در خلاصه اخبار گفته شد "۲ میلیون"، مجری برنامه گفت "حدود ۲ میلیون" و یکی از گزارشگران هم گفت "نزدیک به ۲ میلیون". هیچ منبعی هم ارائه نشد.شبکه ان‌تی‌وی هم دو هفته پشت سر هم، ۱۷ و ۲۴ ژانویه، در برنامه "نتیجه هفته" خود که روزهای یک‌شنبه پخش می‌شود گفت که "بیش از ۱.۵ میلیون نفر" در روسیه واکسینه شده‌اند. این شبکه هم منبعی ارائه نداد.این دو شبکه روز ۳۱ ژانویه هیچ آمار جدیدی گزارش نکردند. شبکه روسیه ۱ هم در برنامه "خبر هفته" خود در سه هفته گذشته هیچ حرفی از تعداد افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند نزده است.همان‌طور که وبسایت مستقل "مدوسا" روز ۱۴ ژانویه در مقاله‌ای مطرح کرد، پاسخ صحیح به این پرسش که چند نفر در روسیه واکسینه شده‌اند این است که "هیچ کس نمی‌داند".شبکه‌های تلویزیونی روسیه در عین حال اشاره خاصی نیز به موفقیت برنامه واکسیناسیون دیگر کشورها نکرده‌اند. برای مثال، هیچ اشاره‌ای به تعداد افرادی که در اسرائیل، بریتانیا یا آمریکا واکسینه شده‌اند نمی‌شود. وقتی هم که به این موضوع پرداخته می‌شود، مشخصا از دید منفی آن را بررسی می‌کنند.
برای مثال، شبکه ان‌تی‌وی روز ۲۵ ژانویه گزارشی پخش کرد که در آن ادعا می‌شد بریتانیا به خاطر مشکل در تهیه واکسن مجبور شده است که تزریق نوبت دوم واکسن را به تاخیر بیاندازد، در حالی که این تصمیمی خودخواسته است که با هدف ایجاد سطحی از مصونیت در بین افراد بیشتر و در کمترین زمان ممکن اتخاذ شده است.
اما نبود آمار درباره پیشرفت برنامه واکسیناسیون روسیه باعث نشده است که شبکه‌های دولتی از همین حالا خبر از موفقیت آن ندهند. کانال یک روز ۲۸ ژانویه مدعی شد که "واکسیناسیون توده‌ای باعث ایجاد مصونیت جمعی بین ما شده است، و وضعیت دارد یواش یواش به ثبات می‌رسد."
شبکه‌های دولتی مرتب از غرب بابت راه انداختن "جنگی اطلاعاتی" علیه واکسن اسپوتنیک وی گله می‌کنند، ولی خودشان همزمان ادعاهایی جعلی درباره خطرات و کاستی‌های واکسن‌های رقیب مطرح می‌کنند.اولگا اسکابیوا، مجری برنامه "۶۰ دقیقه" شبکه روسیه ۱ از "مشکلات خوفناکی" صحبت کرد که به گفته او در واکسن فایزر وجود دارد. او گفت که "کارزاری باورنکردنی، رقت‌انگیز و واقعا فرومایه" علیه واکسن اسپوتنیک وی در رسانه‌های غربی جریان دارد که هدفش مخفی کردن همین مشکلات است.
پارسال، دمیتری کیسلیوف، مجری برنامه "خبر هفته" چند بار به تمسخر از واکسن آکسفورد به عنوان "واکسن میمون" نام برد، چرا که بر اساس آدنوویروس شامپانزه ساخته شده است.
شبکه‌های تلویزیونی روسیه بیشتر ترجیح می‌دهند که از موفقیت‌های اسپوتنیک وی در خارج از کشور بگویند. برنامه "وقت یک‌شنبه" کانال یک روز ۳۱ ژانویه کشورهایی را که برای خرید اسپوتنیک وی اقدام کرده‌اند روی نقشه دنیا نشان داد و گفت که "بیش از ۵۰ کشور" برای واکسن روسی درخواست داده‌اند، و "حدود یک‌سوم" از آن‌ها نیز یا استفاده از آن را تایید کرده‌اند یا همین حالا هم دارند استفاده می‌کنند.