گروه سیاسی: رئیس جمهور آمریکا در گفتوگویی با شبکه تلویزیونی "سیبیاس" صراحتا عنوان کرد که آمریکا، برای بازگشت ایران به میز مذاکره، اول تحریمها را لغو نمیکند. جو بایدن در پاسخ به مجری که پرسید ابتدا باید غنیسازی اورانیوم متوقف شود، با اشاره سر پاسخ مثبت داد.جو بایدن در پاسخ به این سوال خبرنگار شبکه تلویزیونی سیبیاس که پرسید آیا تحریمها علیه ایران را لغو میکند تا این کشور به میز مذاکره بازگردد، با صراحت گفت: نه.
بایدن در حالی چنین موضع شفافی در باره ایران گرفته که سه روز قبل در نخستین نطق خود در باره سیاست خارجی آمریکا، نه به کشمکش اتمی با ایران اشارهای کرده بود و نه از شروط بازگشت به برجام حرفی زده بود.او پیشتر هم گفته بود که ابتدا ایران باید به تعهدات برجام برگردد و بازگشت آمریکا به توافق هستهای و لغو تحریمهای اقتصادی، منوط به اثبات این امر است.
چند روز قبل، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفته بود: «بایدن میخواهد به برجام بازگردد. اما زمانی میتوان از فراگیر کردن این توافق سخن گفت که همه طرفها به رعایت مفاد آن بازگشته و با هم آشتی کرده باشند. پس از آن است که امکان مذاکرات جدید بهوجود میآید.»
پیش از این آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در گفتوگو با شبکه تلویزیونی "انبیسی" گفته بود، بازگشت آمریکا به برجام مستلزم همکاری ایران برای "توافقی محکمتر و طولانیتر" است که دربرگیرنده سایر مسائل هم باشد. مقامات آمریکایی پیشتر گفتهاند که ایالات متحده قصد دارد پس از مشورت و رایزنی با همتایان اروپایی و برطرف کردن نگرانیهای متحدان منطقهای خود، به توافقی درازمدت و مستحکم برسند.جن ساکی سخنگوی کاخ سفید گفته که علاوه بر کشورهای امضاکننده برجام با اعضای کنگره نیز در این زمینه رایزنی خواهد شد.
دولت دونالد ترامپ در اردیبهشت سال ۹۷ از توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران خارج شد و تحریمها علیه تهران را بازگرداند.ایران یکسال بعد به صورت تدریجی از تعهدات خود در چارچوب برجام عدول کرد و در یکسال گذشته تاکید کرده که آمریکا و اتحادیه اروپا باید به تعهداتشان در زمینه بهرهمند شدن تهران از منافع برجام عمل کنند و بعد به تعهدات خود بازخواهد گشت.
دولت پیشین آمریکا خواستار توافق گستردهتری با ایران بود که بتواند علاوه بر اصلاح برجام، فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران را نیز در بر بگیرد.تنش بین ایران و آمریکا از آن زمان بالا گرفته و تهران هرگونه مذاکره با واشینگتن برای بسط دایره برجام به دیگر اقدامات خود را رد کرده است.جو بایدن در زمان رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری گفته بود که خواستار بازگشت آمریکا به برجام است ولی مذاکرات با ایران در این زمینه «دشوار» است و تهران باید به تعهداتش پایبند باشد.موضوع عدول ایران از تعهدات هستهایش در هفتههای اخیر پس از آنکه مجلس شورای اسلامی طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» را به تصویب رساند، حساستر شده است.مجلس ایران در این مصوبه که روز ۱۱ آذر تصویب کرد، دولت را ملزم کرده است که سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند و اگر تا سوم اسفند سال جاری، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.پیش از این، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با هشدار درباره اجرای کامل این قانون توسط دولت ایران، خواستار افزایش تلاشهای بینالمللی برای نجات برجام شده بود. ایران روز ۱۵ دیماه به طور رسمی اعلام کرد که سطح غنیسازی را به بالای ۲۰ درصد ارتقاء میدهد.بر اساس برجام، ایران مجاز است اورانیوم با غلظت ۳.۷ درصد را تا سقف ۲۰۲ کیلوگرم در اختیار داشته باشد.اما گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در هفتههای اخیر نشان میدهد که تهران سطح غنیسازی را به ۴.۵ درصد رسانده و حجم اورانیوم غنیسازی شده ایران هم به ۱۰ برابر حد مجاز رسیده است.
محمدجواد ظریف نیز در این زمینه گفت دونالد ترامپ رئیسجمهوری پیشین آمریکا از برجام خارج شد و جو بایدن باید به توافقی که قبلا انجام شده، باز گردد و دولت ایالات متحده تضمین دهد اقداماتی که در دولت قبلی اتفاق افتاد، تکرار نخواهد شد.وزیر خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با شبکه تلویزیونی سیانان تهدید کرد سوم اسفند ضربالاجل ایران برای پایبندی به پروتکل الحاقی در توافق هستهای است.وی گفت: برای بازگشت به تعهدات برجامی، دریافت خسارت از آمریکا برای ایران پیششرط نیست. ظریف همچنین درباره مذاکرات آتی گفت برجام توافقی است که قبلا مذاکره شده و نیازی به مذاکره مجدد نیست.او افزود که ایران از برجام خارج نشده و فقط تعهدات خود را کاهش داده است.با اینحال ظریف گفت: پایان اجرای پروتکل الحاقی به معنی بسته شدن درها برای بازگشت به برجام نیست.ظریف در بخش دیگری از مصاحبه خود درباره مذاکرات درباره تسلیحات ایران در چارچوب برجام گفت که این مذاکرات نباید جزئی از برجام باشد.
وی گفت اگر میخواهید درباره تسلیحات صحبت کنید، باید به همه جوانب نگاه کنید.وزیر خارجه ایران به هزینه نظامی «۷۰ میلیارد دلاری» عربستان سعودی و «۲۲ میلیارد دلاری» امارات در سال ۲۰۲۰ اشاره کرد و گفت ایران با داشتن بیش از یک میلیون نظامی رسمی، «نزدیک به ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلار هزینه» میکند: آیا آنها آماده هستند که هزینه تسلیحاتی خود را کاهش دهند؟ آیا آمریکا آماده است که فروش تسلیحات خود را به منطقه ما که یک چهارم صادرات سلاح در جهان است، متوقف سازد؟ ظریف گفت آمریکا نباید درباره برنامه دفاعی ایران صحبت کند، باید درباره تمام تسلیحاتی که به منطقه ما میفروشد حرف بزند.