معمای واکسیناسیون در شرق آسیا

هم توکیو و هم سئول دلایل متعددی برای این میزان تأخیر در شروع واکسیناسیون دارند؛ از وضعیت مناسب مهار کرونا در کره‌جنوبی گرفته تا موشکافی بیشتر دولت ژاپن برای تأیید واکسن. اما چیزی که هر دو کشور از آن رنج می‌برند، نبود ‌اعتماد عمومی مردم به برنامه واکسیناسیون است. همین نبود ‌اعتماد باعث شده که کره‌جنوبی تمام تمرکز خود را صرف برنامه واکسیناسیون نکند و دیگر ابزارهای کنترل کرونا را هم درنظر داشته باشد و ژاپن هم به همین‌خاطر مجبور شده برای تأیید واکسن‌ها زمان و توجه بیشتری را صرف کند تا مردم را به ایمن بودن واکسن متقاعد کند. به گزارش سی‌ان‌ان، این تأخیر در کره‌جنوبی که به‌نظر می‌رسد دولت موفق شده کرونا را بدون واکسن تا حد زیادی مهار کند چندان به چشم نمی‌آید اما در ژاپن، جایی که در هفته‌های اخیر سیلی از بیماران جدید روانه بیمارستان‌ها شده‌اند و روزانه چند صد مورد جدید گزارش می‌شود، می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری داشته باشد. به‌خصوص اینکه قرار است در میانه تابستان، المپیک توکیو، بعد از یک سال تأخیر در پایتخت ژاپن برگزار شود. ژاپن، همچون آمریکا از واکسن فایزر-بیون‌تک استفاده می‌کند با این حال، توکیو قوانین سختگیرانه‌تری برای تأیید این واکسن داشته و همین باعث تأخیر شده است. دولت گفته که عامدانه سختگیرانه‌تر از نهادهای بین‌المللی و نهادهای نظارتی دیگر کشورها عمل کرده تا اطمینان مردم را جلب کند.

مردم در ژاپن، ‌به طور سنتی اعتماد بسیار اندکی به واکسن‌ها دارند تا حدی که این کشور یکی از پایین‌ترین نرخ‌های اطمینان به واکسن را در دنیا دارد. دلیل‌ آن هم دهه‌ها فجایع مرگبار در زمینه واکسیناسیون‌های ملی است که به مردم دلایل بیشتر و بیشتری برای فراری بودن از واکسن داده است.در کره‌ جنوبی هم اعتماد مردم به واکسیناسیون، در سطح پایینی قرار دارد. در کره‌جنوبی، براساس نظرسنجی‌ها، کمتر از نیمی از مردم گفته‌اند که می‌خواهند واکسن کرونا دریافت کنند. یکی از دلایل این نبود ‌اطمینان به واکسن آسترازنکا که قرار است در کره‌جنوبی توزیع شود، ‌نگرانی‌های دولت این کشور برای تأیید آن بوده است. تأیید دیرهنگام باعث شد تا بدبینی سنتی مردم درباره واکسیناسیون، نسبت به این واکسن بیشتر شود و کارشناسان دولت را مقصر می‌دانند.
چوی جائه ووک، عضو انجمن پزشکی کره‌جنوبی، اخیرا در گفت‌وگو با رسانه‌های خارجی در سئول گفته است: «دولت باید بیشتر فعالیت می‌کرد تا امنیت واکسن را تأیید کند. آنها باید با کارشناسان و مردم بیشتر صحبت می‌کردند اما دقیقا برعکس آن اقدام کردند و تلاش نکردند تا عموم مردم را مطمئن کنند». تردیدها درباره کارایی آسترازنکا چنان بالا گرفته که مردم عادی می‌گویند ترجیح می‌دهند واکسن دیگری دریافت کنند. ‌اطمینان نداشتن به این واکسن انگلیسی چنان بالا گرفته که نخست‌وزیر کره‌جنوبی هفته گذشته مجبور شد صراحتا اعلام کند که این واکسن مشکلی ندارد.

در ژاپن، مسئله فراتر از نوع واکسن فعلی است و فراری بودن از واکسن، سابقه تاریخی دارد. برنامه‌های واکسیناسیون ملی در ژاپن در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی و همینطور شروع قرن حاضر، چنان فاجعه‌بار بوده‌اند که بسیاری از مردم، به‌صورت کلی اعتماد خود را به واکسن از دست داده‌اند. نگرانی آنها، نه از نوع نگاه مقابله با علم است که در میان گروه‌های افراطی در کشورهای مختلف دنیا وجود دارد بلکه آنها نگران عوارض جانبی واکسن هستند. پروفسور شوجی توچیدا، متخصص روانشناسی اجتماعی از دانشگاه کانسای در این‌باره گفته است: «بیشتر مردمی که نمی‌خواهند واکسن بزنند از عوارض جانبی واکسن نگران هستند و با علم ضدیت ندارند. عوارض جانبی برنامه‌های واکسیناسیون قبلی در ژاپن، دلیل اصلی نگرانی مردم است».همین نگرانی تاریخی باعث شد تا دولت تأییدیه واکسن را در ژاپن بسیار دیر صادر کند. دولت البته برنامه دارد که بعد از شروع واکسن هم از کادر درمان بخواهد برای چند هفته مشاهدات خود را یادداشت کنند تا درصورت مشاهده عوارض جانبی خاصی، به مقامات اطلاع بدهند.با وجود اقدامات اطمینان‌بخش، مشخص نیست که چقدر از مردم به‌صورت داوطلبانه برای دریافت واکسن کرونا در کره‌جنوبی و ژاپن پا پیش بگذارند.

ژاپن زیر سیل کرونا 
توکیو، در سال ۲۰۲۰ پیشتاز مقابله با کرونا بود و مدل‌های مدیریتی ژاپن برای کرونا، مایه فخر مدیران بخش بهداشت و درمان این کشور بود. با این حال، از ابتدای زمستان، چنان کنترل از دست مقامات خارج شده که می‌توان گفت ژاپن زیر سیل کرونا در حال غرق شدن است. تعداد مبتلایان در این کشور، از ۱۶نوامبر (میانه پاییز) تا همین دو هفته پیش، به‌صورت متوالی روزانه بیشتر از ۱۰۰۰نفر بود. در همان روز که تعداد مبتلایان به زیر هزار رسید، تعداد کشته‌شدگان ۷۳نفر بود و مجموع درگذشتگان کرونا در ژاپن به ۷هزار و ۵۶نفر رسید. این رقم در حالی ثبت شد که مرگ و میر در ژاپن در طول تمام سال ۲۰۲۰، کمتر از ۳۵۰۰نفر بود. تعداد مرگ‌ومیر در ژاپن چنان در سال جدید میلادی اوج گرفت که بین رکورد دردناک ۵هزار کشته به‌خاطر کرونا تا ۶هزار نفر، تنها دو هفته فاصله بود. یعنی تعداد درگذشتگان در همین دو هفته، یک‌سوم تمام درگذشتگان در سال ۲۰۲۰ بود. اعلام وضعیت فوق‌العاده در هفته‌های اخیر البته کمی شرایط را بهتر کرده و میانگین مرگ به‌خاطر کرونا در یک هفته گذشته در این  کشور، ۸۵ نفر بوده است.