کودکان قربانیان اصلی اعتیاد هستند

گروه جامعه:اعتیاد یک بیماری مزمن است که تا ریشه یابی نشده و به علل گرایش بیمار توجه نشود قابل حل و درمان نخواهد بود. اعتیاد به مواد مخدر امروزه یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی است که عوارض ناشی از آن بخش‌های مختلف جامعه بشری را درگیر کرده و زمینه ساز سقوط بسیاری از ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی شده است هر نوع درگیر شدن و وابستگی به یک محرک که برای ذهن ما خوشایند بوده و هر بار تجربه آن محرک , رغبت درونی ما را به تکرار آن تجربه بیشتر کند و دچار وابستگی به آن شویم اعتیاداست.همانطور که اعتیاد، اجتماع، اقتصاد و فرهنگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد بر خانواده هم تاثیرات مخربی میگذارد. وقتی فردی در خانواده دچار این بیماری می‌شود اعضای خانواده دچار احساسات متضاد در خود می‌شوند و با اینکه نسبت به آن فرد در خود احساس عذاب وجدان دارند و نگران او هستند، اما هم زمان حس ناراحتی از آن فرد را نیز تجربه می‌کنند، چون که آن فرد را عامل تمام گرفتاری‌ها و بدبختی‌های خود می‌دانند. اما این احساسات منفی نسبت به این دسته از بیماران به دلخوری‌های ساده ختم نمی‌شود و مسئله زمانی حاد می‌شود که جنازه این افراد را شهرداری کفن و دفن می‌کند و همچنان خانواده‌ها انزوا و دوری کردن از او را پیش می‌گیرند.

این احساسات متضاد فقط مخصوص اعضای خانواده فرد معتاد نیست. خود فرد معتاد هم درگیر این احساسات دوگانه است و زمانی که عطش مواد را ندارد دچار عذاب وجدان است و سودای ترک مواد را در سر دارد و به محض بند آمدن حالش، برای به دست آوردن مواد دست به هر کاری می‌زند.علاوه بر مشکلات روحی که در فرد معتاد وجود دارد در بنیاد خانواده هم مشکلاتی به وجود می‌آید که از جمله آن دگرگونی نقش در خانواده است.

زهرا سیدی ارژنگ روانشناس خانواده درباره درگرگونی نقش اعضای خانواده در خانواده‌های درگیر اعتیاد گفت: متاسفانه دگرگونی نقش در خانواده‌هایی که اعتیاد در آن‌ها وجود دارد به این شکل است که فرزند خانواده بدون در نظر گرفتن جنسیت آن‌ها به جای درس خواندن برای امرار معاش سراغ کار رفته و زن خانه که در حالت عادی باید به شوهرش تکیه کند به فرزندش وابسته می‌شود.وی افزود: در خانواده‌هایی که مرد در راس هرم قرار دارد اینجا وارد حاشیه شده و از لحاظ روانی مچاله شده است و دیگر حرف شنوی از پدر وجود ندارد و در این شرایط درگیری همه اعضای خانواده به اعتیاد هم ناممکن نیست.

وی اظهار کرد: در خانواده‌های درگیر اعتیاد، قربانی ماجرا فقط فرد بیمار نیست بلکه بعد از خود فرد کودکان قربانیان این اتفاق هستند. اما در این بین نباید تاثیر این ماجرا را در شخصیت زن خانواده نادیده گرفت. زن خانه هم همچون کودکان قربانی است.سیدی ارژنگ گفت: وقتی ما می‌گوییم که اعتیاد در تغییر نقش افراد و احساسات اثر منفی می‌گذارد یعنی این تغییرات منفی ترکش‌های تربیتی دارد و این ترکش‌های تربیتی زندگی حال و آینده او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی کودکی در خانواده ای بزرگ می‌شود که پدر و مادر درگیر اعتیاد هستند، مادر و پدر سالم بودن و خانواده داشتن را یاد نمی‌گیرد و این در حالت خوش بینانه است که دچار بزهکاری و اعتیاد و این قبیل آسیب‌ها نشود.

وی افزود: ما در جامعه با زنانی مواجه هستیم که سرپرست خانوار هستند و تمام فشار زندگی را روی دوش‌های خود می‌کشند  و خانواده‌هایی که از لحاظ مالی ضعیف هستند وقتی درگیر اعتیاد می‌شوند، زن خانواده مجبور می‌شود برای امرار معاش وارد جامعه شود و فضای امنی نداشته باشد و محتاج افراد نالایق شود و مورد سو استفاده قرار می‌گیرد.سیدی ارژنگ اظهار کرد: اینکه آسیب شناسی کنیم و بررسی کنیم که به خانواده‌های درگیر اعتیاد چه ضربه‌هایی وارد می‌شود، عمل مثبتی است، اما مهم‌تر از این مسئله اصل پیشگیری است. این که بتوانیم بستری را در جامعه فراهم کنیم که افراد برای ارضاء حس ناکامی و ناکارآمدی و بسیاری احساسات منفی دیگر سراغ مواد مخدر نروند خیلی مهم است. شاید نتوانیم این مشکل را به صفر برسانیم، اما می توانیم به حداقل می‌توانیم.