ترمیم زخم‌ دیابتی با استفاده از سلول‌های بنیادی

گروه علمی: پژوهشگران با انجام یک مطالعه حیوانی بر روی موش‌های صحرایی مشاهده کردند که تزریق سلول‌های بنیادی ژله وارتون بندناف در زخم‌های دیابتی می‌تواند بر روند ترمیم این نوع زخم‌ها موثر باشد.به گزارش ایسنا، زخم پای دیابتی یک مشکل بزرگ در بیماری دیابت است که تا کنون به عنوان یک چالش باقی مانده است. این نوع زخم‌ها درد زیادی ایجاد می‌کنند و برای ترمیم احتیاج به زمان طولانی دارند.تا کنون از روش‌های متفاوتی برای درمان زخم‌های دیابتی استفاده شده است. در میان این روش‌ها، استفاده از تکنولوژی سلول درمانی و مهندسی بافت ممکن است موثر باشد.سلول‌های بنیادی انواع مختلفی دارد و سلول‌های بنیادی مزانشیمی را می‌توان از بافت‌های مختلفی مثل بافت چربی، خون، بندناف، پالپ دندان و بافت پیوندی بندناف که «ژله وارتون» نام دارد، به دست آورد.

بررسی‌ها نشان داده که سلول‌های بنیادی مزانشیمی می‌توانند در ترمیم زخم‌ها موثر باشند. با توجه به این‌که بیشتر مطالعات تاثیر این سلول‌های بنیادی را بر زخم‌های پوستی بررسی کرده است، پژوهشگران با انجام مطالعه‌ای حیوانی میزان اثر تزریق سلول‌های بنیادی مزانشیمی ژله وارتون را بر ترمیم زخم دیابتی ارزیابی کردند.
برای انجام این مطالعه ۱۰ بافت بندناف پس از کسب رضایت از والدین نوزاد از بیمارستان میلاد دریافت شد و به آزمایشگاه منتقل شد. پژوهشگران برای بررسی تاثیر ژله وارتون بندناف بر زخم‌های دیابتی، از موش‌های صحرایی نژاد ویستار استفاده کردند.

پژوهشگران پس از القای دیابت در موش‌های آزمایشگاهی، حیوانات را بیهوش کرده و در ناحیه پشتی آن‌ها زخم ایجاد کردند. برای بررسی تاثیر سلول‌های بنیادی ژله وارتون، موش‌ها به دو گروه تقسیم شدند. به زخم موش‌های گروه اول یا گروه کنترل، محلول نرمال سالین تزریق شد و به گروه دوم سلول‌های بنیادی محلول در نرمال سالین تزریق کردند. سپس زخم‌ها پانسمان شدند و در روزهای ۷، ۱۴ و ۲۱ پس از تزریق مورد ارزیابی قرار گرفتند. همچنین تغییرات ضخامت و چگالی پوست ناحیه زخم نیز با استفاده از دستگاه سونوگرافی بررسی شد. مشاهدات پژوهشگران نشان داد که ترمیم زخم در گروه تزریق سلول‌های بنیادی مزانشیمی ژله وارتون، نسبت به گروه کنترل با سرعت بالاتری انجام شد. همچنین مشاهده شد که در گروه تزریق سلول‌های بنیادی در روز ۱۴ زخم بسته شد و آثاری از اسکار مشاهده نشد.

نتایج سونوگرافی پوست ناحیه زخم نیز حاکی از این بود که ضخامت و چگالی پوست در گروه تزریق سلول‌های بنیادی مزانشیمی ژله وارتون در روزهای ۷، ۱۴ و ۲۱ نسبت به گروه کنترل بیشتر بود.پژوهشگران این مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده می‌گویند که تزریق سلول‌های بنیادی مزانشیمی ژله وارتون در ناحیه اینترادرمال زخم دیابتی باعث ترمیم سریع‌تر زخم در موش‌های صحرایی دیابتی می‌شود.این محققان امیدوارند که در آینده تاثیر این سلول‌های بنیادی در کارآزمایی‌های بالینی در بیماران مبتلا به زخم دیابتی نیز بررسی شود و استفاده از این دسته از سلول‌ها در سلول درمانی به ویژه در حیطه ترمیم زخم‌های دیابتی و سوختگی بیماران، مورد توجه قرار گیرد.

در انجام این پژوهش، سونا زارع، رحیم احمدی و مینو محمودی؛ پژوهشگران گروه زیست‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان‌، عبدالرضا محمدنیا؛ پژوهشگر گروه بیوتکنولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و محمدعلی نیلفروش‌زاده؛ پژوهشگر مرکز تحقیقات پوست و سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی تهران، مشارکت داشتند.یافته‌های این مطالعه اسفندماه ۱۳۹ به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی تاثیر تزریق اینترادرمال سلول‌های بنیادی مزانشیمی ژله وارتون در ترمیم زخم دیابتی در مدل حیوانی» در مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، منتشر شده است.