بهار نیوز - اسناد نسل‌کشی رواندا در دسترس عموم

گروه بین الملل: فرانسه آرشیو اسناد مربوط به نسل‌کشی رواندا در سال ۱۹۹۴ میلادی را برای استفاده عمومی گشود.
این تصمیم در پی انتشار گزارش «فرانسه، رواندا و نسل‌کشی توتسی‌ها (۱۹۹۰-۱۹۹۴)» اجرایی می‌شود. در این گزارش ۱۰۰۰ صفحه‌ای که به سفارش امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه تهیه شده آمده است که فرانسوا میتران، رئیس جمهوری وقت فرانسه و اطرافیانش به دلایل «ایدئولوژیک» چشمانشان را روی واقعیت رویدادهای رواندا بسته بودند.پُل کاگامه، رئیس‌ جمهوری رواندا با استقبال از این گزارش آن را یک گام مهم به سوی فهم مشترک از این فاجعه توصیف کرد.در ۷ آوریل سال ۱۹۹۴ و پس از توطئه ناکام ساقط کردن هواپیمای جووینال هابیاریمانا، رئیس جمهوری وقت رواندا از قوم هوتو، نسل‌کشی توتسی‌ها در این کشور آغاز شد.ارتش، پلیس و شهروندان عادی قوم هوتو با سلاح گرم و سرد، چوب و چماق و سنگ به جان توتسی‌ها افتادند. در جریان چهار ماه «سلاخی قومی» بیش از ۸۰۰ هزار «شهروند» توتسی قتل عام شدند.در زمان وقوع این کشتار، گزارش‌های تکان دهنده‌ای از میزان نفرت قومی میان هوتوها و توتسی‌ها منتشر شد. در آن زمان برخی منابع ناظر بر تحولات رواندا این جمله را از قول جنگ‌سالاران حاکم نقل می‌کردند که «کشتن یک توتسی برای یک هوتو از کشتن یک سوسک آسان‌تر است.»
تفاوت «نژادی» میان هوتوها و توتسی‌ها از جمله به شکل بینی و برآمدگی بالای لب ناظر بود. این دو قوم در قرن‌های ۱۹ و ۲۰ روابط پرفراز و نشیبی با قدرت‌های استعماری داشتند.
کشتار رواندا، پس از نسل‌کشی در بالکان یکی از عمده‌ترین بحران‌های انسانی دهه ۱۹۹۰ میلادی بود. نمایان شدن بحران‌های نژادی قومی در جهان پس از جنگ سرد، یکی از نمودهای «کلاسیک» این دوره تاریخی بود.رئیس جمهوری فرانسه و اطرافیانش در سال‌هایی که رواندا به سوی نفرت قومی پیش می‌رفت، توتسی‌ها و به‌ویژه سازمان نظامی سیاسی این گروه «نژادی» یعنی «جبهه خلق رواندا» را عامل بروز یک کشتار احتمالی می‌دانستند و به همین دلیل، صادرات تسلیحات به دولت هوتو تبار جووینال هابیاریمانا، رئیس جمهوری وقت را موجه قلمداد می‌کردند.
این تسلیحات چندی بعد برای کشتار صدها هزار توتسی به کار گرفته شد. مقام‌های وقت الیزه و به‌نحوی دولت فرانسه، در سه دهه گذشته و با تکیه بر همین استدلال، نقش این کشور در بروز بحران انسانی «بی‌سابقه» در رواندا را انکار می‌کردند.فرانسه همچنان میزبان شماری از مقام‌ها و شخصیت‌های رواندایی است که احتمالا یا در نسل‌کشی نقش مستقیم داشته‌اند یا در تحولات منجر به این جنایت موثر بوده‌اند. پاریس پیشتر فلیسین کابوگا، یکی از مجریان نسل‌کشی سال ۱۹۹۴ را به دیوان بین‌المللی کیفری تحویل داده است.