حفاظت ناشی از واکسن‌های کرونا چقدر طول می‌کشد؟

گروه علمی: واکسیناسیون عمومی برای حفاظت در برابر عفونت کروناویروس در بسیاری کشورهای ادامه دارد، و یک پرسش رایج این است که حفاظت ناشی از واکسیناسیون در افراد تا چه مدتی طول می‌کشد.کارشناسان هنوز نمی‌توانند پاسخ دقیقی به این پرسش بدهند، زیرا بررسی‌های در جهان واقعی بر روی افراد واکسینه‌شده برای معلوم شدن مدت زمان تداوم حفاظت ناشی از واکسیناسیون ادامه دارد.

از طرف دیگری میزان اثربخشی واکسن‌ها در برابر گونه‌های جهش‌یافته جدید کروناویروس نیز در این زمینه مهم است و تعیین می‌کند که آیا لازم است تزریق‌های یادآور واکسن‌ها به افراد تجویز شد یا نه و تزریق دوزهای یادآور چگونه و در چه هنگامی باید انجام شود.برای پاسخ به این پرسش‌ها باید وضعیت افراد واکسینه‌شده را پیگیری کرد تا معلوم شود تا چه هنگامی مصونیت آنها ادامه پیدا می‌کند.

تا به حال کارآزمایی مداوم شرکت فایزر نشان داده است که واکسن دو دوزی این شرکت دست کم تا شش ماه اثربخشی‌اش را حفظ می‌کند و ممکن است این زمان طولانی‌تر هم باشد.بررسی‌ها همچنین نشان داده‌اند افرادی که واکسن شرکت مدرنا را دریافت کرده‌اند، شش ماه پس از تزریق دوز دوم واکسن هنوز میزان‌های قابل‌توجه آنتی‌بادی‌های ضد ویروس را در خونشان داشته‌اند.

اما فقط بر اساس وجود آنتی‌بادی‌ها نمی‌توان درباره مصونیت افراد داوری کرد. دستگاه ایمنی ما برای مقابله با مهاجمان خارجی مانند ویروس‌ها یک خط دفاعی دیگر یعنی سلول‌های B و سلول‌های T هم دارد و برخی از این سلول‌ها مدت‌ها پس از افت سطح آنتی‌بادی‌ها در خون همچنان فعال می‌مانند. اگر این سلول‌ها دوباره با ویروس مشابهی روبرو شوند، با سرعت بیشتری نسبت به بار اول می‌تواند پاسخ دفاعی بدن فعال کنند.

حتی اگر این سلول‌ها نتواند به طور کامل از بیماری پیشگیری کنند، به کاهش شدت آن کمک می‌کنند. اما هنوز درباره اینکه این به اصطلاح سلول‌های «خاطره‌ای» تا چه حدی در برابر کروناویروس نقش ایفا می‌کنند و تاثیرشان تا چه مدتی طول می‌کشد، دانسته‌های ما کافی نیست.کارشناسان می‌گویند احتمالا واکسن‌های کرونا مانند واکسن سرخک که با یک بار تزریق باعث مصونیت در تمام طول عمر می‌شود، نیستند و شاید با توجه به ظهور گونه‌های جدید ویروس کرونا مانند واکسن آنفلوانزا نیاز به تزریق‌های سالانه واکسن به وجود بیاید.

واکسن‌های فعلی برای مقابله با پروتئین گل‌میخی سطح ویروس کرونای ابتدایی طراحی شده‌اند. این واکسن‌ها در برابر گونه‌های جدید ویروس کرونا که جهش‌ها در آنها باعث تغییراتی در پروتئین گل‌میخی شده‌اند، همچنان فعال باقی مانده‌اند، هر چند اثربخشی آنها در برابر گونه‌ای از ویروس کرونا که ابتدا در آفریقای جنوبی شناسایی شد، کمتر بوده است.

اگر معلوم شود که نیاز به تزریق دوز سومی از واکسن‌های کرونا (علاوه بر دو دوز معمول) وجود دارد، این دوز سوم می‌تواند به عنوان یادآور برای طولانی‌تر کردن دوزه حفاظت یا برای پوشش دادن یک یا چند گونه جدید ویروس باشد.نیاز به تزریق دوزهای اضافی واکسن همچنین تا حدی به موفقیت واکسیناسیون عمومی در سطح جهان و فروکش کردن سرایت ویروس میان انسان‌ها و ایجاد نشدن گونه‌های جدیدتر ویروس بستگی دارد.