سهم بنزین یارانه‌ای از مصرف چقدر است؟

گروه اقتصادی: مصرف بنزین در کشور به تدریج در حال افزایش است این رشد مصرف تا آنجا بوده که تنها در فرودین ماه امسال رشدی ۶۰ درصدی را در مقایسه با فروردین سال گذشته به ثبت رسانده است.این موضوع علاوه بر آنکه زنگ خطری برای خودکفایی در تولید و صادرات بنزین ایران به شمار می رود، همچنین یارانه بیشتری را نیز می سوزاند.

بنزین در ایران یارانه بالایی دریافت می کند و با وجود آنکه در یک دهه گذشته همواره تلاش شده تا این یارانه کاهش پیدا کند اما در عمل هر بار، با رشد قیمت دلار و نوسانات قیمت نفت، افزایش قیمت بنزین داخلی بعد از گذشت چند سال بی اثر شده و دوباره قیمت داخلی آن از قیمت های جهانی فاصله گرفته است.غیر واقعی بودن قیمت بنزین در کنار عدم بهینه سازی مصرف سوخت و مصرف بالای بنزین در خودروهای ایرانی، افزایش مصرف بنزین در کشور را دامن زده است.

این افزایش مصرف تا آنجا پیش رفت که در ماه هایی از سال ۹۸، ایرانی ها روزانه بیش از ۱۰۰ میلیون لیتر بنزین در باک های خود می سوزاندند.با سهمیه بندی بنزین در ۲۴ آبان ماه و بازگشت کارت سوخت، البته از این مصرف کاسته شد. بر اساس سهمیه بندی بنزین، خودروهای شخصی هر ماه ۶۰ لیتر بنزین یارانه ای با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان در یافت می کنند و در صورت نیاز بیشتر به مصرف، بنزین آزاد را لیتری ۳ هزار تومان می خرند.در آن زمان، قیمت بنزین آزاد تا حدی به قیمت های جهانی نزدیک بود. اما با جهش قیمت ارز و همچنین افزایش قیمت نفت، کم کم قیمت بنزین ایران در مقایسه با قیمت های جهانی ارزان شد.

با کاهش قیمت بنزین در مقایسه با قیمت های جهانی، مصرف بنزین که در سایه سهمیه بندی و همچنین شیوع کرونا کاهش پیدا کرده بود، دوباره افزایشی شد.بررسی های ایرنا نشان می دهد که مصرف بنزین در حال حاضر به ۸۰ میلیون لیتر در روز رسیده است. از این میزان چیزی حدود ۶۲ تا ۶۳ میلیون لیتر از بنزین مصرفی از محل بنزین یارانه ای تامین می شود. این اعداد نشان می دهد بیش از ۷۵ درصد از بنزین مصرفی کشور بنزین یارانه ای است.
علاوه بر آن، همچنین بنزین که به نام بنزین آزاد به فروش می رسد نیز یارانه دریافت می کند زیرا قیمت واقعی بنزین ۳ هزار تومان نیست.

ادامه روند کنونی مصرف در صورت رفع محدودیت‌های کرونا می‌تواند مصرف بنزین در کشور را به شدت افزایش دهد.موضوعی که ایران را از دایره صادرکنندگان بنزین خارج کرده و حتی تا دو سال آینده دوباره واردکننده بنزین خواهیم شد.البته با اصلاح الگوی مصرف و افزایش بهینه‌سازی مصرف سوخت می‌توان از این اتفاق جلوگیری کرد. با این حال در کنار اصلاح الگوی مصرف باید افزایش مصرف سی. ان. جی را نیز در دستور کار قرار داد.

ایران در شرایط فعلی ۴۰ میلیون متر مکعب ظرفیت توزیع روزانه سی. ان. جی را دارد که می‌توان با توجه به ظرفیت خالی موجود که حدود ۲۰ میلیون متر مکعب می‌شود، افزایش مصرف بنزین را کنترل کرد.همچنین ایران که دومین دارنده ذخایر گاز جهان به شمار می‌رود، می‌تواند با تکیه بر این سوخت ملی، در مصرف سوخت مایع صرفه‌جویی کند.