گروه فرهنگی: فاطمه گودرزی با سابقه چهار دهه فعالیت در حرفه بازیگری، متخصص بازی در نقش مادران متفاوت سینما و تلویزیون است. او با فن بیان، نگاه عمیق و حسی که در میمیک خود دارد، مادران را واقعی تر نمایش می دهد. در گفت و گوی پیش رو، با بازیگر آثار به یادماندنی «آپارتمان»، «میخواهم زنده بمانم»، «جنگ نفتکش ها»، «رعنا»، «دردسر والدین»، «آئینه»، «ترانه مادری» و «لحظه گرگ و میش» همکلام شدیم.
شما نقش خود را در آثار نمایشی تکرار نمی کنید، برای این که از یک جا به بعد عادی نشوید چه کار می کنید؟
کار خودم را انجام می دهم، سعی می کنم نقشی را که به من می سپرند قابل باور بازی کنم. وقتی حس را درست دربیاوری و به نقش نزدیک باشد، قابل باور می شود.
از میان نقش مادرانی که بازی کرده اید، کدام بیشتر به دل تان نشسته است؟
گاهی اوقات ممکن است نقشی را دوست داشته و سعی کرده باشم خوب بازی کنم اما کلیت کار درست درنیامده بنابراین جذابیت های کار کم شده و کمتر دیده شده اما در کارهای اخیرم «لحظه گرگ و میش»، «شرم» و «حورا» را دوست داشتم.
با وجود سختگیری هایی که برای انتخاب نقش دارید، از «آئینه» تا «حورا» چه اتفاقی در روند بازی تان رخ داد؟
بازیگران گاهی اوقات جهش های خوبی دارند و گاهی وقت ها هم خیر. گاهی اوقات بازیگر با یک نقش جهش معنوی کاری پیدا می کند، مهم نیست از بیرون چگونه دیده شود، خود بازیگر حس می کند که چقدر توانسته موفق عمل کند و نهایت توانایی هایش را نشان دهد.
شما سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را برای فیلم «غزال» از جشنواره فجر دریافت کردید ولی بعد از آن جز دو بار نامزد شدن در جشنواره، اتفاقی نیفتاد، چرا؟
بعد از آن کم کم از سینما دور شدم، چون شیوه انتخاب بازیگران و سبک کاری سینما تغییر کرد. آن سبکی که ما در سینما کار می کردیم مثل «خانه خلوت»، «غزال»، «مسافران» و خیلی از آثار مورد توجه آن زمان تکرار نشد. از طرف دیگر نقش مادر را به من می دادند و احساس کردم صرفاً بازی در نقش مادر برایم جذابیت ندارد بنابراین ترجیح دادم در قصه هایی که مسائل و مشکلات سن مرا نمایش می دهند، بازی کنم. همین سبب شد به خاطر فیلم نامه ها و نقش های ضعیف پیشنهادی، تلویزیون را انتخاب کنم.
نظرات خاصی وجود دارد که سینما جایگاه دیگری دارد اما از نظر من هر کدام جایگاه خود را دارند، تلویزیون بینندگان بیشتری دارد و این مهم نیست که من کجا بازی می کنم، من بازیگرم و باید جلوی دوربین بروم و به اشتباه کاری را انجام ندهم. در تلویزیون بازی کردن کار خطایی نیست چون آثار هنری تولید می شود و سعی می کنم بهترین را انتخاب و بازی کنم. در سینما ممکن است کار ضعیف یا متوسط داشته باشم اما در تلویزیون به خاطر حرف و حدیث هایی که وجود دارد، وسواس بیشتری داشته و سعی کرده ام با تمام توانم بازی کنم.
قبول دارید که سال هاست بعضی از کارگردان های خوب مثل رضا عطاران دیگر در این رسانه سریال نمی سازند یا برخی به آثار نمایشی آب می بندند و عده ای آثار سفارشی تولید می کنند؟
کاملاً با شما موافق هستم. متاسفانه تلویزیون خیلی دولتی عمل می کند و این ضربه زیادی حتی به هنرمندان می زند. آن هایی که سفارشی کار می کنند، تکلیف شان مشخص است که چه بسازند و با چه آدم هایی کار کنند، من تا حالا در آثار سفارشی بازی نکرده ام. من هم دلم برای آقای عطاران و ساخته هایش تنگ شده است، مردم نیاز دارند که آثار طنز و مفرح از جنس او را ببینند، نه آثار سخیف را.
کار کردن در کنار پیش کسوتان کشور و جلوی دوربین کارگردان های جوان چه تجاربی برای تان داشته است؟
من با نسل قدیم کار کرده ام، البته الان جوان هستم -می خندد- با زنده یاد نعمت حقیقی، فیلم بردار و بزرگان باتجربه این حرفه کار کردم و چیزهایی یاد گرفتم، اندک اندک نسل های بعدی با دیدگاه نو آمدند و با سینمای دنیا پیش می روند اما از نظر فناوری نمی توانند کارهای هالیوودی بسازند، البته در این حد و اندازه عالی هستند و من هم با آن ها کار می کنم.
برای فعالیت در سینمای هالیوود یا بالیوود دعوت به کار نشدید؟
دعوت شدم اما بعد در ایران با مشکل رو به رو می شدم و عواقب داشت.
یادی کنیم از «می خواهم زنده بمانم» ایرج قادری که سکوی پرتاب تان بود و پیشنهادها بعد از آن بیشتر به سمت تان آمد.
متاسفانه در کشور ما اگر بازیگری خوب کار کند، به خصوص اگر جایزه هم بگیرد سعی می کنند رویش را کم کنند برای همین خیلی جاها اگر بخواهند دعوت به کار کنند اطرافیان اجازه نمی دهند و می گویند الان دستمزدش خیلی بالا رفته و اصلاً نمی توان به سمت اش رفت و به شیوه های مختلف نمی گذارند. یکی از دلایل کم کاری ام بعد از گرفتن سیمرغ جشنواره فجر همین بود. الان هم نگاه می کنند که کدام بازیگر فالوئر بیشتری دارد و او را انتخاب می کنند. متاسفانه نگاه غلطی در فیلم سازی و منشأ آن تهیه کننده است که اجازه چنین انتخاب هایی را می دهد. برخی فیلم سازان هم چون دوست دارند کارشان بیشتر دیده شود، این انتخاب ها را دوست دارند.
صحبت من این است، آدم هایی که هیچ استعدادی ندارند و به کلاس آموزشی نرفته اند، وارد این حرفه می شوند. عده ای وارد می شوند و می گویند چه حرفه خوبی دارید و وقتی با مشکلات و سختی های این حرفه از نزدیک آشنا می شوند متوجه سختی کار ما می شوند یا آدم هایی وارد این حرفه می شوند که جایگاهی ندارند و بعد از چند کار خسته می شوند و می روند ولی در یک دوره به این حرفه خلل وارد می کنند، کسانی هم وارد این حرفه می شوند که متاسفانه پولی از آن ها گرفته شده است. در شأن افراد نیست که پولی بگیرند و فردی را وارد این حرفه کنند، آن ها نمی دانند چه ضربه ای به هنر مملکت می زنند.