گروه علمی: شاید نام «مایت» این موجودات میکروسکوپی را شنیده باشید و شاید این اولین باری است که چنین اسمی به گوشتان خورده، بهتر است بدانید که این موجودات بسیار ریز در خانهها، لانه کرده و بدون دیده شدن، رشد کرده و به بقای خود ادامه میدهند، اما سئوال این است، چگونه میتوان با آنها مبارزه کرد؟
مایتها اغلب در فضای داخلی اماکنی که هوای مرطوب دارند مانند خانه، زندگی میکنند و از مواد آلی موجود در گرد و خاک خانه تغذیه میکنند. قسمت بزرگ این مواد آلی شامل سلولهای مرده پوست بدن انسان، قارچها و ذرات ریز مواد غذایی پخش شده در سطح خانه و تکهبرگها است. مایتها ذرات مرطوب را جذب میکنند.
بسیاری از افراد شاید ندانند راه مقابله با این موجودات میکروسکوپی چیست، این سوالی است که وحید درخش احمدی حشرهشناس و متخصص کنترل آفات به آن پاسخ می دهد.وی با بیان اینکه عامل بروز آلرژی یا آسم خفیف تنفسی در برخی افراد، حشرات ریزی به نام مایتها است که ناخواسته میهمان خانهها هستند، می گوید: بیشترین جمعیت مایتها در منازل آلوده در مناطقی نظیر تشکها و موکتهایی که قابلیت شسته شدن به طور منظم ندارند، وجود دارد.
درخش احمدی با اشاره به اینکه مایت ها، کنه های بسیار ریزی هستند که غالبا با چشم غیر مسلح قابل رویت نیستند و در مکان هایی با درجه حرارت متوسط و رطوبت بالا زندگی می کند، اضافه می کند: برخی از گونه های این حشرات عامل بیماری هایی چون گال، اگزماهای پوستی، آسم خفیف تنفسی و ... هستند.وی ادامه می دهد: مایت ها جانوران بسیار ریزی هستند که مانند شپش سر یا ساس خون نمی خورند و از باقی مانده مواد آلی مانند سلول های مرده پوست انسان تغذیه می کنند اما فضولاتی که از خود بر جای می گذارند می توانند علاوه بر ایجاد و تشدید اگزماهای پوستی، خارش و سوزش پوست، موجب آلرژی تنفسی، تشدید آسم، گرفتگی بینی، خارش چشم، سرفه و سایر علائم در افراد شوند.به گفته این حشره شناس، بیشترین جمعیت مایت ها در منازل آلوده در مناطقی نظیر تشک ها، پارچه ها و موکت هایی که قابلیت شسته شدن به طور منظم ندارند، وجود دارد. این حشرات در محیط های گرم و مرطوب رشد می کنند و به سرعت و به راحتی تکثیر می شوند.
راهکار درمان گزش، سوزش و خارش پوستی ناشی از مایت چیست؟
این متخصص کنترل آفات درباره راهکار درمان گزش، سوزش و خارش پوستی ناشی از مایت توصیه می کند: معمولا تماس پوست این حشره با افراد دارای پوست های حساس نظیر افراد دارای بیماریهای پوستی، افراد با رنگ پوست روشن، کودکان و زنان، موجب خارش و گاها خارش های شدید، طولانی و گسترده میشود که باید از خاراندن موضع اجتناب کنند چون باعث خراشیده شدن و ورود عفونت به بافت پوست میشود.
وی می افزاید: برای رهایی از آن بهتر است از کمپرسور یخ و پماد هیدروکورتیزول استفاده کنند و در صورتبرطرف نشدن تحت نظر پزشک باید داروهای خوراکی آنتی هیستامین یا آمپول هیدروکورتیزول مصرف کنند. برای پاک شدن مایت از روی پوست از حمام آب گرم و شامپو بدن استفاده کرده و لباس ها هم به خوبی با آب گرم بشویید و البته در مواردی گزش توسط مایت صورت می گیرد و یا مانند بیماری گال (که مایت ها در داخل پوست زندگی می کنند) مراجعه به پزشک، درمان دارویی همه افراد منزل و ضدعفونی کامل منزل علاج خلاصی از مایت است.
ساده ترین راهکارهای اجرایی کنترل مایت در منزل کدام است؟
درخش احمدی می گوید: گونه های مهم مایت های انگلی شناخته شده که در انسان باعث بیماری می شوند عبارت اند از مایت چیگر، مایت گرد و غبار، مایت گال یا جرب، مایت های دمودکس یا مایت مژه، مایت های پرندگان و جوندگان، مایت خارش زای کاه و مایت های غلات و آرد، ساده ترین راهکارهای اجرایی کنترل مایت در منزل این است که ملحفه ها، رو تختی ها، رو بالشتی ها و سایر روکش های وسایل خواب را مرتباً تمیز کنید.
وی یادآور می شود: تختخواب های ما گرم، مرطوب و منبعی بی پایان برای غذا هستند و به همین دلیل برای زیست مایت ها مکان مناسب هستند در نتیجه تعویض مداوم و شستشوی مناسب ملحفه ها برای کنترل مایت ها بسیار مهم است به گونه ای که باید حداقل بصورت هفتگی تعویض و با آب گرم حداقل ۶۰ درجه و مواد شوینده مناسب شسته شوند تا مواد آلرژی زا و مایتها از بین بروند.این حشره شناس خاطرنشان کرد: روش دیگر برای از بین بردن مایتها قرار دادن کالای غیر قابل شستشو مانند برخی اسباب بازی های کودکان را در کیسه پلاستیکی بسته بندی کرده و به مدت ۲۴ ساعت منجمد کنید. البته با این کار مواد آلرژی زا از بین نمی رود اما باعث از بین رفتن مایتها می شود.
درخش احمدی با تاکید بر اینکه بین لبه موکت یا فرش و دیوار فاصله بگذارید، می گوید: موکت های چسبیده به دیوار پناهگاه مناسبی برای مایت ها است. اگر شخصی در خانه شما حساسیت شدید به گرد و غبار دارد، در صورت امکان باید موکت های چسبیده به دیوار برداشته و پارکت یا سرامیک جایگزین شود تا همواره کناره ها بصورت روزانه تمیز و خشک باشند.
پایین نگهداشتن دمای محیط و کاهش رطوبت از دیگر راهکارهای اجرایی کنترل مایت در منزل است که درخش احمدی با اشاره به آن می گوید: درجه حرارت پایین در خانه مانع از ورود مایت نمی شود اما از تولید مثل سریع و تکثیر آنها جلوگیری میکند. سطح رطوبت را هم می توان با استفاده از دستگاه رطوبت گیر، باز کردن پنجره ها در روزهای خشک و خنک، تمیز کردن و خشک کردن محل های خیس شده، استفاده از خشک کن لباس و استفاده از فن یا سیستم های تخلیه هنگام پخت و پز (هود) و استحمام (هواکش) کاهش داد.
وی تاکید می کند: مطالعات تحقیقاتی نشان داده است که روغن های گل میخک، رزماری، اکالیپتوس، اسطوخودوس میتوانند به کنترل مایت ها کمک کنند. روغن ها می توانند در هوا پخش شوند یا با آب ترکیب شوند و روی تشک، فرش یا سطح پارچه اسپری شوند. همیشه در یک منطقه کوچک آزمایش کنید تا مطمئن شوید محلول روغن لکه ای باقی نمی گذارد. گزینه دیگر این است که چند قطره روغن را با جوش شیرین ترکیب کنید و آن را روی سطح پارچه بپاشید، حداقل برای یک ساعت بگذارید و سپس جوش شیرین را با جاروبرقی جدا کنید.