مرحله حساس و پیچیده مذاكرات وین

گروه سیاسی: گفتگوها درباره چند و چون احیای برجام که در ابتدای مذاکرات در وین سرعت گرفته بود اینک با رسیدن به مرحله «حساس و پیچیده» دور چهارم، کند شده است.
 مذاکرات دور چهارم وین در حالی آغاز ‌شد که مذاکره کنندگان هر یک روایت‌های خود را از پروسه مذاکرات مطرح می‌کنند؛ روایت هایی که بر اساس منافع و ضرورت طرف‌های درگیر شکل گرفته‌اند.در روایت‌های آمریکا و اروپایی‌ها به «فاصله زیاد تا تفاهم» و «موضوعات سخت حل نشده» در مذاکرات وین اشاره می‌شود و طرف ایرانی و روسی در روایت‌هایشان به «توافق بر سر لغو تحریم‌ها» و «رو به جلو بودن مذاکرات» اشاره می‌کنند.
در تازه‌ترین روایت‌ها حسن روحانی، رئیس جمهور ایران گفت:«به عنوان رئیس دولت به مردم اعلام می‌کنم تحریم شکسته شده است و اگر همه با هم متحد باشیم به زودی تحریم برداشته می‌شود.»
اما در مقابل، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا گفت: «برخی پیشرفت‌ها در مذاکرات احیای برجام در وین به دست آمده است اما همچنان راه درازی برای نهایی شدن مذاکرات هسته‌ای وجود دارد.»صاحب نظران بین‌المللی، طرح این برداشت‌ها از مذاکرات جدید هسته‌ای را نشان دهنده «جنگ روایت‌ها» از گفتگوهای وین می‌دانند.
این دسته از تحلیلگران دلیل اصلی روایت‌های مختلف را «فشارهای داخلی» بر مذاکره کنندگان ایرانی و آمریکایی عنوان می‌کنند. اما آنچه که از لابلای این جنگ روایت ها مشخص است، مذاکرات وین بسیار کند پیش می‌رود.برخی ناظران بین‌المللی معتقدند که گفتگوهای غیر مستقیم میان تهران و واشنگتن بر سر مجموعه‌ای از موضوعات «حساس، چالش برانگیز و پیچیده» مانند تحریم‌ها، راستی آزمایی و توالی، به مانعی جدی در سرعت بخشیدن به مذاکرات وین تبدیل شده است.
تا پایان دور سوم گفتگوها، ایران و آمریکا در گفتگوهای غیر مستقیمشان در کنار مذاکرات تهران با ۱+۴ بر اساس نقاط مشترک، اقداماتی را که می‌توانند برای احیای برجام انجام دهند، فهرست کردند.آمریکایی‌ها در روزهای ابتدایی مذاکرات وین تاکید داشتند که تنها تحریم‌های ناسازگار با برجام را لغو یا تعلیق می‌کنند.
نکته حساس و حیاتی برای مذاکرات میان تهران و واشنگتن که می‌تواند از سرعت احیای برجام بکاهد، تحریم‌هایی هستند که دولت دونالد ترامپ از ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ تا مه ۲۰۱۸علیه ایران وضع کرد.دولتمردان آمریکایی معتقدند این دسته از تحریم ها که شامل مواردی مانند شرکت‌ها و افراد مؤثر در برنامه موشکی ایران، سپاه پاسداران، نیروی قدس و ناقضان حقوق بشر هیچ مغایرتی با توافقنامه برجام ندارند.به گفته کارشناسان بین‌المللی، شواهدی که ثابت کند دولت جو بایدن داوطلبانه حاضر است این تحریم‌ها را لغو یا تعلیق کند، وجود ندارد، مگر آن که ایران تعهدات لازم را بر عهده بگیرد.
از همین رو برخی کارشناسان بین‌المللی معتقدند که احیای نهایی برجام تا پایان سال ۲۰۲۱ زمان خواهد برد. البته این نگاه محتاطانه به این معنا نخواهد بود که ایران و آمریکا تا ۲۱ ماه مه یعنی زمان انقضای همکاری تهران با سازمان بین‌المللی انرژی اتمی به توافق نهایی برسند. از نظر تیم آمریکایی این زمان با توجه به موضوعات اساسی و مهم باقی مانده بسیار «بلند پروازانه» است؛ موضوعاتی که گفته می‌شود، چشم‌انداز غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران و توسعه استفاده این کشور از سانتریفیوژهای نسل جدید در زمره آن‌ها قرار می‌گیرد.
از همین رو کارشناسان بین‌المللی از امکان آزادسازی ۲۰ ملیارد دلار از پول‌های بلوکه شده ایران و صدور معافیت‌های فروش نفت به برخی کشورها در ازای تعلیق غنی‌سازی ۲۰ درصد در عین حفظ ذخیره سوخت سخن گفته‌اند.
حال باید دید که اگر این توافق به دلیل حل نشدن مسائل پیچیده تا ۲۱ مه حاصل نشود، کشورهای مذاکره کننده چه تصمیمی می‌گیرند.