حقایقی درباره تجارت آدامس در ایران

گروه اقتصادی: مدیرکل مبارزه با قاچاق طلا، ارز و پولشویی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به گردش هزار میلیارد تومانی مصرف آدامس در کشور گفت: سهم تولید داخلی از این رقم ۳۰ درصد و سهم واردات قاچاق آدامس ۷۰ درصد است. امیرمحمد پرهام فر مدیرکل مبارزه با قاچاق طلا، ارز و پولشویی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: ما از نظر مصرف آدامس در کشور ۸۰% جامعه آماری را تشکیل می‌دهیم که نسبت به کشور‌های دیگردر رده بالا قرار داریم البته سهم تولید داخلی ۳۰ درصد و سهم واردات قاچاق آدامس ۷۰% است و شاهدگردش مالی هزار میلیارد تومانی بازار آدامس هستیم.

پرهام افزود: در سال ۹۶ بازار داخل از طریق واردات رسمی پوشش داده می‌شد و ۲۲۵۹ تن واردات داشتیم که بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های گسترده علیه ایران در سال ۹۸ آدامس به فهرست کالا‌های ممنوعه برای واردات پیوست. محصولی که برند‌های پرمصرف آن شامل ریلکس، تریدنت و... از مجاری قانونی به ایران وارد می‌شد، از سال ۹۷ به بعد در راستای حمایت از تولید داخل و جلوگیری از خروج ارز به کالای ممنوعه تبدیل شد. البته از آن سال تاکنون، این برند‌ها جای خود را پشت ویترین سوپرمارکت‌ها حفظ کرده‌اند، زیرا به اعتقاد فعالان صنعت غذا، کارتل‌های بزرگی مشغول قاچاق آدامس به ایران هستند. برآورد‌ها نشان می‌دهد گردش مالی فروش آدامس سالانه هزار میلیارد تومان است و با توجه به کم‌حجم‌بودن، این محصول جاذبه زیادی برای قاچاق دارد.

وی اضافه کرد: آدامس محصول قاچاقی است که شبکه توزیع گسترده‌ای دارد. از سوپرمارکت‌ها، کیوسک‌های مطبوعاتی و صفحات مجازی گرفته تا فروشندگان سیار، آدامس می‌فروشند کمی پیش از اعمال تحریم‌ها، آدامس موزی، توت‌فرنگی، اربیت و ریلکس، تریدنت و... که برخی از آن‌ها توسط شرکت‌های بزرگ تولیدکننده آدامس در دنیا تولید می‌شد توسط شرکت‌های مشخص ایرانی و به صورت رسمی به کشور وارد می‌شد به این ترتیب بخش اعظم آدامس‌های موجود در بازار، محصولی بود که به صورت قانونی وارد می‌شد.

پرهان همچنین گفت: امروز حداکثر ۳۰ درصد بازار آدامس ایران دست چند شرکت تولیدکننده داخلی است و همچنان ۷۰ درصد بازار را آدامس‌های قاچاقی تشکیل می‌دهند که به روش‌های مختلف به ایران منتقل شده‌اند.

پرهام افزود: بر اساس تحقیق یک شرکت فیلیپینی، ایران و عربستان سعودی در صدر فهرست مصرف‌کنندگان آدامس در جهان قرار دارند. بر اساس این پژوهش، ۸۲ درصد ایرانی‌ها آدامس می‌جوند و عربستان با ۷۹ درصد و آمریکا با ۵۹ درصد در رتبه‌های دوم و سوم مصرف آدامس در جهان قرار دارند.او اضافه می‌کند: در سال پنج هزار تن آدامس از ایران صادر می‌شود و ۱۰ هزار تن از تولید کارخانه‌ها، به مصرف داخل می‌رسد.

امیرمحمد پرهام فر مدیرکل مبارزه با قاچاق طلا، ارز و پولشویی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در پایان گفت: آدامس به‌ویژه آدامس‌های خارجی از آن محصولاتی است که برای فروشنده حاشیه سود بسیار بالا تولید می‌کند؛ زیرا آدامس خارجی کالایی تعزیراتی نیست که قیمت داشته باشد و بنابراین فروشندگان هر قیمتی بخواهند روی آن می‌‎گذارند. آن‌ها یک آدامس کوچک خارجی را به‌طور مثال ۲۵ هزار تومان می‌فروشند، اما ناگزیرند آدامس ایرانی را که کمی نظارت بر قیمت آن وجود دارد، ۹ هزار تومان بفروشند. این مسئله سبب می‌شود حاشیه سود فروشنده در زمان عرضه دو محصول متفاوت شود. از سوی دیگر با توجه به اینکه محصولات قاچاق عمدتا تاریخ مصرفشان به اتمام رسیده یا نزدیک به انقضاست، به قیمت بسیار کم به فروش می‌رسند و وقتی به صورت قاچاق راهی بازار ایران می‌شوند، عوارض دولتی را پرداخت نکرده و به این ترتیب، قدرت رقابت را از نمونه مشابه داخلی می‌دزدند. برخی فعالان بازار هم بر این باورند آدامس‌هایی که در مترو عرضه می‌شود، در کشور‌های ترکیه و افغانستان و در کارگاه‌های زیرپله‌ای تولید شده و با جعل برند‌های معروف به کشور قاچاق می‌شوند؛ به این ترتیب طبیعی است که قیمتی ارزان داشته باشند و جای خود را در بازار به خوبی پیدا کنند.