راهکارهایی برای درمان کوتاهی قدِ کودکان

گروه علمی: رشد قد کودکان همواره یکی از نگرانی‌های مهم والدین است. تناسب نداشتن قد کودک با سن او و همین طور قد سایر هم سن و سالانش موجب شده است والدین در صدد یافتن راه‌های درمان و پیشگیری باشند. همان طور که می‌دانیم علل کوتاهی قد در کودکان را می‌توان با سه عامل، بیماری‌های مزمن (برای مثال، سوء تغذیه)، عوامل ژنتیکی و خانوادگی یا ایجاد اختلال در فرایند رشد کودکان (مثلاً بلوغ زودرس یا دیررس) مرتبط دانست. تاخیر رشد زمانی رخ می‌دهد که یک کودک به میزان نرمال نسبت به سن خود رشد نمی‌کند این تاخیر ممکن است ناشی از شرایط سلامتی نظیر کمبود هورمون رشد یا کم کاری تیروئید باشد در برخی موارد، درمان اولیه می‌تواند به کودک برای رسیدن به یک قد عادی یا نزدیک به نرمال کمک کند. کودکانی که به لحاظ فامیلی قد کوتاهی دارند در زمان مناسب وارد مرحله بلوغ می‌شوند و دوره بلوغ خود را به صورت طبیعی طی می‌کنند. آن‌ها به طور معمول قدی مشابه والدین خود خواهند داشت.

نقش تغذیه بر رشد قدی کودکان
برای رشد و نمو کودکان علاوه بر انرژی، وجود اسید آمینه و اسید چرب که در برخی از چربی‌ها مانند ماهی و روغن‌های گیاهی وجود دارد لازم است. از جمله مهم ترین ریز مغذی‌ها می‌توان به آهن، کلسیم و روی اشاره کرد که کمبود آن‌ها باعث تاخیر در رشد خواهد شد.

ممکن است برخی از علایم کوتاهی قد، نشان دهنده‌ شرایط خاص پزشکی باشد که باید توسط پزشک بررسی‌های بیشتری صورت گیرد: توقف رشد کودک یا رشد کمتر از حد مورد انتظار (کمتر از ۴ سانتی متر در هر سال، قبل از بلوغ) کاهش یا افزایش وزن (بیش از۵/۲کیلو در یک ماه) ضعف تغذیه / از دست دادن اشتها بلوغ جنسی دیررس (رشد نکردن سینه در ۱۴ سالگی یا بروز نیافتن قاعدگی تا سن ۱۵ سالگی برای دختران.بزرگ نشدن بیضه‌ها تا ۱۴ سالگی برای پسران)

کودکانی با جثه‌ کوچک؛ بلوغ تاخیری
تأخیر سرشتی رشد اصطلاحی است که برای توصیف فرزندانی که کوچک‌تر از سن طبیعی خود هستند، اما نرخ رشدشان طبیعی است، به کار می‌رود. نشانه‌های «تأخیر سرشتی رشد» عبارت‌اند از: تأخیر در سن استخوان‌ها، سرعت رشد طبیعی و رشد قد بر اساس الگوی رشد خانواده. «بلوغ تأخیری» اصطلاحی است که بیشتر برای کودکان مبتلا به «تأخیر سرشتی رشد»، به کار می رود.

معمولاً این افراد دارای بستگان نزدیکی هستند که او نیز به این عارضه مبتلاست. به عنوان مثال ممکن است در خانواده آن‌ها دختری باشد که پس از ۱۵ سالگی، اولین قاعدگی او رخ می‌دهد یا پسری که بعد از ۱۸ سالگی به سن بلوغ برسد.در صورتی که کودک تان به طور قابل توجهی کوتاه‌تر از کودکان هم سن خود است و متوجه کاهش نرخ رشد یا توقف رشد او شدید باید به پزشک مراجعه کنید در ادامه و بنا به صلاح پزشک آزمایش های مربوط به اختلالات هورمونی و ژنتیکی بعد از اندازه گیری قد، وزن، اندازه اندام‌ها و تنه کودک انجام خواهد شد.

درمان‌ها به عوامل به وجود آورنده کوتاهی قد بستگی دارد
برای کودکانی که به طور طبیعی قدشان کوتاه است، به طور کلی ضرورتی برای درمان و بلند شدن قد وجود ندارد. والدین باید درک کنند که استفاده از هورمون‌های رشد در کودکانی که به صورت ذاتی کوتاه‌قد هستند، مؤثر نیست.

درمان‌های دارو‌یی
درمان با دارو به علت کوتاهی قد بستگی دارد. استفاده از هورمون‌های تیروئید بسیار آسان و برای کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید بسیار مؤثر است.درمان با هورمون‌های نوترکیب رشد انسانی (سوماتوتروپین مشتق شده از rDNA) بسیار مؤثر و ایمن و برای کسانی که به علت کمبود هورمون‌های رشد قدشان دچار اختلال شده مفید استFDA آن را تأیید کرده و برای برخی از بیماری‌های دیگر مرتبط با کوتاهی قد نیز موثر است. با این حال، هورمون رشد برای کودکانی که به طور ذاتی کوتاه‌قد هستند، مؤثر نیست (کودکانی که به صورت خانوادگی کوتاه‌قد هستند).

عمل جراحی
در صورتی که یک تومور مغزی باعث کمبود هورمون رشد شده باشد، ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد. در پایان باید توجه داشت برای درمان کوتاهی قد کودکان باید به موقع به پزشک متخصص غدد مراجعه شود.