تمام سازوکار جذب متقاضی، به شکل محتاطانه و درصورت معرفی از سوی افراد مورد اعتماد آنها، با ارائه کدملی، شماره گذرنامه و تشکیل یک گروه 5 تا 6نفره انجام می‌شود. این افراد در چند نقطه شهر، دفاتر و مطب‌هایی دارند که فعالیت عمده آنها، فروش و تزریق واکسن است. در این دفاتر و مطب‌ها، یخچال‌های پیشرفته‌ای برای نگهداری از این واکسن‌ها که ادعا می‌شود فایزر است قرار دارد، تزریق واکسن از سوی افرادی که در کار تزریقات هستند انجام می‌شود و همان جا هم کارت واکسن که مهر وزارت بهداشت کردستان عراق را دارد، به افراد داده می‌شود.
قیمت هر دو دوز واکسن 25 تا 60میلیون تومان با توجه به معرف و بازاریاب و محل تزریق متفاوت است.

همه اینها در شرایطی است که با توجه به حفظ زنجیره سرد این واکسن و نگهداری آن در مخازن سرمایشی پیشرفته، حالا هشدارها نسبت به کیفیت این واکسن‌ها و تقلبی‌بودن آنها بالا رفته است و همه این‌ها در حالی است که سخنگوی سازمان غذا و دارو به همشهری می‌گوید هرگونه تزریق واکسن فایزرممنوع است و وارد‌کننده و تمام عوامل آن قاچاقچی به شمار می‌روند.در این گزارش میدانی- تحقیقی، جزئیات قابل‌توجهی از فعالیت مافیای تزریق واکسن به‌دست آورده شده است.

دفتر اداری برای تزریق واکسن فایزر
مکان یک واحد اداری در ساختمانی نیمه‌اداری در یکی از خیابان‌های شمال تهران است. افراد با هماهنگی قبلی و با نام بردن معرف که همان بازاریاب است، اجازه ورود پیدا می‌کنند. شرط ورود، حضور 5نفر برای انجام اقدامات اولیه واکسیناسیون است، هر ویال(شیشه واکسن) برای 5 تا 6نفر مورد استفاده قرار می‌گیرد و به‌گفته متصدی مرکز، اگر تعداد کمتر از این باشد، امکان واکسیناسیون وجود ندارد.

متقاضیان با کارت‌های پرپول، دور میزی در یکی از اتاق‌ها جمع می‌شوند، کارت ملی و گذرنامه‌شان را ارائه و توضیحات اولیه را گوش می‌دهند؛ توضیحات را متصدی اصلی این دفتر که با واسطه‌ها در ارتباط است، ارائه می‌کند: «هر ویال واکسن فایزر برای 5نفر و هر نفر 25میلیون تومان برای دو دوز تخفیف هم نمی‌دهیم. 16میلیون برای تزریق دوز اول و بیعانه پرداخت می‌شود، 21روز بعد ‌برای دریافت دوز دوم، مابقی پول که 9میلیون تومان است، گرفته می‌شود.»

او می‌گوید تمام سازوکارها را واسطه‌ها انجام می‌دهند. متقاضیان تزریق واکسن را بازاریاب یا همان واسطه به آنها معرفی می‌کند. شرط اول هم ارائه اسامی 5نفر است، همان ابتدا هم عنوان می‌شود پس از شنیدن توضیحات و درصورت رضایت و اقناع، واکسیناسیون انجام می‌شود.هر نیم‌ساعت، به گروهی وقت واکسیناسیون داده شده است و افراد در قالب گروه‌های 5نفره وارد می‌شوند.نگرانی اولیه بیشتر متقاضیان، از کیفیت واکسنی‌است که ادعا می‌شود فایزر است. اما مسئول همان دفتر توضیح می‌دهد: «این واکسن‌ها را با کانتینرهای یخچال‌دار وارد می‌کنیم و تا حالا هم مشکلی ایجاد نشده است. اگر زنجیره سرمای این واکسن رعایت نشده باشد، زمانی که با سرم مخلوط شود، کف می‌کند و زرد‌رنگ می‌شود.

واکسیناسیون در برخی مطب‌ها و تعدادی از باشگاه‌های ورزشی لوکس
فروش و تزریق غیرقانونی واکسن‌هایی که ادعا می‌شود فایزر است تنها در این مرکز انجام نمی‌شود. در یکی از مطب‌های خصوصی هم تزریق واکسن فایزر به قیمت بسیار بالاتری انجام می‌شود. این واکسن‌‌ها از امارات وارد ایران می‌شود و 2دوز آن 30میلیون تومان است.

یکی از کسانی که در این مطب‌ واکسن زده، به همشهری می‌گوید: «تمام مبلغ را همان اول گرفتند، کسی که به ما اطلاعات می‌داد می‌گفت این واکسن‌ها با گارد آمونیاک و پلمب شرکت تولیدکننده اصلی وارد شده است.» در یکی از باشگاه‌های ورزشی تهران هم، در یک‌ماه و نیم گذشته، چندین نفر می‌گویند: واکسن فایزر تزریق کرده‌اند. به‌گفته خودشان بعد از تور واکسن که نوروز برگزار شد، یکی به آنها پیشنهاد داده که با هزینه کمتر از سفر به یکی از کشورهای خارجی در همین تهران واکسن بزنند.

قیمت هم از هزار تا 3هزار دلار متفاوت بوده است. به‌دلیل اینکه اطمینان کامل نسبت به واردکننده این واکسن داشتند، از ورود این واکسن استقبال کرده‌اند. هر‌چند که فقط چند تزریق در همان زمان انجام شده و زمانی که برای دیگر اعضای خانواده تقاضا کرده بودند به آنها اعلام شده که امکان ورود دوباره این واکسن در شرایط فعلی وجود ندارد.

پورسانت برای هر متقاضی واکسن، 250هزارتومان
در این میان بازاریاب‌هایی‌ هستند که با معرفی این افراد، از فروشنده اصلی برای هر نفر، پورسانت می‌گیرند. برای واکسن‌های 25میلیون تومانی، سهم ویزیتورها برای هر نفر، 250هزار تومان است. وقتی یک گروه 6نفره معرفی می‌‌کنند، یک میلیون و 500هزار تومان دریافت می‌کنند. این داروساز اما نسبت به سلامت این واکسن‌ها، تردید دارد. او می‌گوید که برخی از افراد اعلام کرده‌اند که واکسنی که برایشان تزریق شده در یخچال‌های ساید بای ساید نگهداری می‌شده است: «اگر ممنوعیت ورود این واکسن نبود، می‌شد از سلامت واکسن‌ها، حفظ زنجیره سرد آنها و... اطمینان پیدا کرد.»

به‌گفته او، ایران تا امروز، یکی از ضعیف‌ترین کشورها از نظر واکسیناسیون عمومی بوده و همین مسئله سبب شده تا مردم به سمت بازارهای زیرزمینی بروند، هر‌چند که هر کسی هم توانایی پرداخت هزینه خرید این واکسن‌ها را ندارد: «اگر اجازه می‌دادند بخش خصوصی به اندازه توان خود واکسن‌ کرونا را با ارز آزاد وارد کند، عده‌ای این واکسن‌ها را تزریق می‌کردند و ایمنی برای گروهی ایجاد می‌شد.»

هادی‌پور می‌گوید اصلا مشخص نیست این واکسن‌ها به چه صورت وارد ایران شده، چطور نگهداری شده و چه موادی دارد، با این اتفاقات سلامت مردم به خطر می‌افتد: «ممنوعیت‌ها همیشه به سود گروهی تمام می‌شود. این اتفاقات جیب عده‌ای را پر می‌کند، درست مانند تحریم‌ها که منجر به کاسبی گروهی شده است.»

فروش واکسن فایزر در بازار ایران درست است؟
کیانوش جهانپور، مدیر روابط‌عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو اما در پاسخ به همشهری بدون اینکه فعالیت این مراکز را رد کند، تأکید می‌کند که هرگونه تزریق واکسن فایزر ممنوع است و وارد‌کننده و تمام عوامل آن قاچاقچی به شمار می‌روند. با این حال این توضیح را می‌دهد که «درباره فروش واکسن فایزر در بازار سیاه ایران اطلاعات ضد‌ونقیضی به ما اعلام شده است و حتی فیلمی مربوط به یک پالت کوچک واکسن فایزر هم در شبکه‌های مجازی منتشر شده است؛ البته مشخص نیست که این فیلم در ایران ضبط شده یا در یکی از کشورهای همسایه، اما به‌دلیل اینکه شهروندان عراقی از زدن واکسن فایزر سرباز می‌زنند و به زدن این واکسن اعتقاد ندارند. احتمال ورود این واکسن از طریق مرز عراق دور از ذهن نیست.»

فایزر روی دوش کولبران؟
ماجرای واردات غیرقانونی قاچاق و فروش و تزریق واکسن اما به شکل وسیع‌تر هم مطرح شده است؛ حتی شنیده می‌شود که این واکسن‌ها از مرزهای غربی از سوی کولبران بانه، مریوان و مهران قاچاق می‌شود؛ کولبرانی که البته به صراحت حمل و ورود واکسن را تأیید یا رد نمی‌کنند؛ چراکه به‌گفته خودشان در برخی موارد از محتویات آنچه وارد می‌کنند، خبر ندارند.

بهار نیوز