نقش میکروبیوتا در بهبود عملکرد دستگاه گوارش

گروه جامعه: هر سال بیست و هفتم ژوئن مصادف با ششم تیر در سرتاسر جهان مراسم بزرگداشت روز جهانی میکروبیوم برگزار می‌شود. شعار روز جهانی میکروبیوم ۲۰۲۱، دستیابی به آینده‌ای پایدار با تمرکز بر نقش میکروب هاست.

در آستانه روز جهانی میکروبیوم باقر لاریجانی، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم با اشاره به بین رشته‌ای بودن این حوزه، بر نقش میکروب‌ها در حفظ سلامتی بدن انسان و تعادل محیط زیست تاکید کرد.او با اشاره به نقش میکروبیوتا در بهبود عملکرد دستگاه گوارش، محافظت در برابر عوامل بیماری زا، تقویت سیستم ایمنی بدن، تولید هورمون‌ها و ویتامین‌ها اظهار کرد: نه تنها میکروبیوم بدن انسان در سلامت موثر است بلکه میکروبیوم محیط نیز در حفظ بقای انسان‌ها، ایجاد محیط پاک، حفظ زنجیره غذایی و کاهش تغییرات آب و هوا نقش کلیدی دارد.

رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم افزود: میکروب‌های موجود در دریا اکثر اکسیژن تنفسی را تولید می‌کنند و می‌توانند به اندازه گیاهان در خشکی دی اکسیدکربن جذب کنند. میکروب‌های موجود در خاک، نیتروژن را تثبیت می‌کنند و آن را از شکل گاز در اتمسفر به شکلی در خاک تبدیل می‌کنند و گیاهان می‌توانند از آن برای رشد استفاده کنند. برخی از میکروب‌ها حتی توانایی تجزیه گاز متان را دارند و به کاهش تغییرات آب و هوایی کمک می‌کنند. در خانه‌های ما، میکروب‌ها به ما کمک می‌کنند تا زباله‌های سبز خود (گیاهان، سبزیجات، میوه ها) را بازیافت کرده و مواد مغذی را برای غنی سازی خاک باغات خود بازیابی کنیم. میکروب‌ها ماندگاری غذا‌ها را افزایش داده و با تخمیر از هدر رفتن مواد غذایی جلوگیری می‌کنند. در مقیاس بزرگتر نیز میکروب‌ها می‌توانند با تبدیل ضایعات به سوخت، به چرخه‌ اقتصاد کمک کنند.

لاریجانی با اشاره به این که ترکیب میکروبیوتای بدن انسان در بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر از جمله چاقی، دیابت، پرفشاری خون، بیماری‌های قلبی-عروقی و اختلالات کلیوی مختل می‌شود، تصریح کرد: این بیماری‌ها خطر عواقب شدید بیماری‌های واگیر عفونی مانند کووید ۱۹ را نیز افزایش می‌دهند و کمک به سلامت میکروبیوتا در مقابله با بیماری‌های عفونی نیز بسیار کمک کننده است.

او بیماری‌های غیرواگیر رایج را با رژیم غذایی افراد مرتبط دانست و افزود: با این حال رویکرد‌های تغذیه‌ای فعلی با هدف درمان و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر اغلب دارای اثرات محدود هستند و تمامی بیماران پاسخ یکسان به مداخلات رژیمی نمی‌دهند. تفاوت‌های ترکیب و عملکرد میکروبیوتای انسانی می‌تواند علت این تفاوت‌های بین فردی باشد و پزشکی فردمحور انتخاب رژیم‌های غذایی و دارویی متناسب برای هر فرد را ممکن می‌کند.
گروه تحقیقاتی میکروبیوتا پژوهشگاه با توسعه پژوهش‌های این حوزه و همکاری با پژوهشگران رشته‌های مرتبط قدم‌هایی را در راستای اعتلای این دانش، شناسایی و معرفی آن برداشته است که میتوان به چاپ شماره ویژه‌ای با موضوع نقش محوری میکروبیوتای بدن انسان در سلامت در مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران نام برد.
در همین راستا این گروه در نظر دارد وبینار "یافته‌های جدید در میکروبیوم انسانی و نقش آن در تشخیص، پیش آگهی و درمان بیماری ها" را با همکاری انستیتو پاستور ایران روز پنجشنبه، ۱۰ تیر برگزار کند.