بهار نیوز - چه کشوری در لبنان حرف آخر را می‌زند؟

گروه بین الملل: نگرانی از اوضاع بحرانی لبنان تنها محدود به نیروهای سیاسی آن کشور نیست. دندان‌ها برای بلعیدن این طعمه تیز شده‌اند. روسیه و ایران با مهره حزب‌الله به میدان آمده‌اند و آمریکا، فرانسه و عربستان در پی چاره‌جویی هستند.
همایش مشترک وزیران خارجه سه کشور آمریکا، فرانسه و عربستان سعودی در ماترا، واقع در سواحل جنوبی ایتالیا در شرایط کنونی پدیده‌ای تصادفی به نظر نمی‌رسد. نگاه‌ها به اوضاع نابسامان لبنان است.
حضور وزیران خارجه این سه کشور در این شهر مربوط به اجلاس کشورهای گروه بیست است. اما نشست جداگانه آن‌ها ارتباط مستقیمی با اجلاس یاد شده ندارد و در حاشیه آن همایش برگزار می‌شود.خبرگزاری فرانسه هدف ملاقات آنتونی بلینکن، ژان ایو لودریان و فیصل بن فرحان، وزیران امور خارجه سه کشور آمریکا، فرانسه و عربستان را تلاش برای فائق آمدن بر بحران لبنان اعلام کرده‌است.حتی گفته می‌شود که بلینکن با فیصل بن فرحان جداگانه نیز دیدار و گفت‌وگو کرده است. به نظر می‌رسد موضوع دیدار جداگانه این دو سیاستمدار از جمله مربوط به جنگ یمن باشد.

دغدغه فرانسه در لبنان با نگرانی‌هایی که وزیر خارجه آمریکا را وادار به برگزاری چنین نشستی کرده، الزاما یکی نیست. فرانسه همچنان خواستار حفظ نفوذ خود در لبنان است. اما آمریکا نگران نفوذ روسیه و همچنین افزایش نقش ایران در لبنان است؛ موضوعی که باعث نگرانی دیگر رقبای منطقه‌ای ایران، عربستان سعودی و اسرائیل می‌گردد.دیپلمات‌های ارشد سه کشور بر آنند تا رهبران لبنان را به وحدت و همکاری برای غلبه بر بحران‌های فزاینده این کشور فراخوانند.همایش سه‌جانبه وزیران خارجه آمریکا، فرانسه و عربستان در حاشیه نشست گروه ۲۰ در ماترا برگزار شده است. وزیران خارجه سه کشور یاد شده از رهبران سیاسی لبنان خواسته‌اند تا با اجرای اصلاحات به تعویق افتاده زمینه ثبات اقتصادی لبنان را فراهم سازند.

آنچه باعث نگرانی شدید سه کشور یاد شده گشته است، بحران اقتصادی حاکم بر لبنان نیست. نگرانی از تاثیر برخاسته از این بحران بر بحران سیاسی لبنان است. خطر بی‌ثباتی سیاسی این کشور را تهدید می‌کند. تجربه عراق، سوریه و لیبی نشان می‌دهد که بی‌ثباتی سیاسی دروازه‌ها را بر روی حضور و فعالیت نیروهای افراطی می‌گشاید.در واقعیت امر، لبنان پس از انفجار مهیب بندر بیروت در اوت سال ۲۰۲۰ با بحران سیاسی شدیدی روبه‌رو شده است. انفجاری که نه تنها به بهای جان ۲۰۰ نفر از شهروندان بیروت تمام شد، بلکه از تاب و توان دولت این کشور به شدت کاسته و به اختلافات سیاسی در این کشور میان سه قطب قدرت (شیعیان، اهل سنت و مسیحیان) دامن زده است. بحران انرژی و کاهش شدید بهای پول لبنان نیز به وخامت سیاسی حاکم بر این کشور ابعاد شدیدتری بخشیده است.

نیاز لبنان به کمک‌های مالی کشورهای دیگر، عملا از این کشور بحران‌زده طعمه‌ای مناسب برای سایر قدرت‌ها ساخته است. از آن جمله باید به نقش روسیه در لبنان اشاره کرد.انگیزه حضور فرانسه در تحولات سیاسی لبنان به دوران حاکمیت استعماری این کشور برمی‌گردد. اما همراهی این سه کشور مربوط به توافق صلحی می‌شود که در روز ۲۲ اکتبر سال ۱۹۸۹ در طائف عربستان امضا شد و به جنگ داخلی در لبنان پایان داد.بر اساس توافقی که عملا بین بازیگران جهانی و منطقه‌ای کسب شده بود، قدرت سیاسی در این کشور بین سه اقلیت دینی تقسیم شد. ریاست جمهوری به مسیحیان تعلق گرفت، در مقابل باید نخست‌وزیر از شهروندان اهل سنت انتخاب می‌شد و سخنگوی پارلمان این کشور نیز در حوزه اختیارات شیعیان قرار گرفت.اما همراهی کنونی سه کشور آمریکا، فرانسه و عربستان در لبنان یک علت دیگر نیز دارد و آن مقابله با نفوذ ایران و روسیه است.

سیاست خارجی روسیه در حال حاضر سرمایه‌گذاری در کشورهای بحران‌زده در خاورمیانه است. نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران و پس از آن حمایت از بشار اسد در سوریه تنها دو حوزه از فعالیت‌های سیاسی روسیه در خاورمیانه را شامل می‌شوند.