بهار نیوز - خودکشی در دانشجویان دکترا بیشتر است

گروه جامعه: یک متخصص روانشناسی بالینی می‌گوید احتمال ارتکاب به خودکشی در دانشجویان دکتری، 6 برابر بیشتر از دیگران است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که مسئله خودکشی در چندسال گذشته به ویژه در بین دانشجویان خوابگاهی، رشد قابل توجهی داشته است. ناامیدی از آینده شغلی، نبود شرایط تحصیلی مناسب در برخی دانشگاه‌ها، استفاده از موادخدر و مشروبات الکلی، مشکلات مالی و... از جمله عواملی است روانشناسان به عنوان عوامل خودکشی در دانشجویان برشمرده‌اند. در این بین اما بسیاری از کارشناسان معتقدند نقش مراکز مشاوره دانشگاه‌ها به عنوان یکی از اهرم‌های اصلی تامین امنیت روانی دانشجویان، باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
در همین راستا، کامدین آرمانی استاد دانشگاه و متخصص روانشناسی بالینی، درباره عوامل افزایش خودکشی بین دانشجویان اظهارکرد: پدیده خودکشی در تمامی اقشار جامعه دیده می‌شود؛ اما برخی عوامل به ویژه در چندسال اخیر، موجب افزایش احتمال خودکشی در بین دانشجویان شده است.
وی افزود: برخی عوامل از جمله آسیب پذیری ژنیتکی، قرار گرفتن مداوم در اضطراب شدید و شرایط دشوار اجتماعی، نداشتن مهارت حل مسئله و مدیریت هیجان، داشتن محیطی ناامن و پرابهام، تعارضات خانوادگی، فشار اقتصادی، مصرف مواد مخدر، درماندگی و ناامیدی شدید، بیماری‌های مزمن جسمانی و اختلالات خواب، به طور کلی احتمال اقدام به خودکشی را در افراد مختلف افزایش خواهد داد.آرمانی ادامه داد: رشد افسردگی و خودکشی که درحال حاضر شاهد آن هستیم، می‌تواند به دلیل مشکلات اقتصادی جامعه باشد ؛ زیرا مسائل مالی به طور کلی، خطر خودکشی را تا ۶ برابر افزایش خواهد داد. البته شیوع بیماری کرونا در چند وقت اخیر نیز به دلیل کاهش ارتباطات اجتماعی و افزایش فشار ناشی از تنهایی، می‌تواند از دیگر عوامل افزایش خودکشی باشد. ارتباطات اجتماعی یکی عوامل موثر در سلامت روان است اما با شیوع کرونا، شاهد کمرنگ شدن ارتباطات اجتماعی به ویژه در بین دانشجویان هستیم.
این روانشناس درباره افزایش آمار خودکشی بین دانشجویان خوابگاهی، تصریح کرد: دوری از خانواده و وجود برخی تعارضات خانوادگی، یکی از مهم‌ترین عوامل ترویج خودکشی بین دانشجویان خوابگاهی محسوب می‌شود. اما به طور کلی دوری از خانواده و نداشتن حامی، اثر قابل توجهی را در این زمینه خواهد داشت. همچنین مصرف موادمخدر و تاثیرگذاری روانی افراد بر یک دیگر را می‌توانیم از دیگر عوامل ترویج خودکشی بین دانشجویان خوابگاهی بدانیم.وی با بیان اینکه خودکشی می‌تواند در افراد مختلف مسری باشد، اضافه کرد: اگر شخصی یک بار به خودکشی اقدام کند، این احتمال وجود دارد این روند ادامه دار باشد.
آرمانی با اشاره به نقش مراکز مشاوره دانشگاه‌ها در جلوگیری از افزایش آمار خودکشی در دانشجویان گفت: دانشگاه‌ها به طور کلی وظیفه دارند که شرایط مناسبی را برای حفظ و ارتقای سلامت روان دانشجویان فراهم کنند. برگزاری جلسات آموزشی برای آشنایی دانشجویان و مسئولان دانشگاه با علائم هشدار دهنده افسردگی، می‌تواند یکی از اقدامات موثر در کاهش اقدام به خودکشی باشد. باید به این نکته توجه داشته باشیم که خودکشی قابل پیشگیری است و ارائه راهکارهای پیشگیری از آن‌، از اهمیت زیادی برخوردار است.
این استاد دانشگاه، معرفی مشاوران، روانشناسان و روانپزشکان مجرب به دانشجویان را از دیگر راه‌های پیشگیری از خودکشی دانست و بیان کرد: مراکز مشاوره دانشگاه باید افراد مختلف را شناسایی کنند و از افرادی که مستعد اقدام به خودکشی هستند، حمایت مستمر و مداوم داشته باشند. به طور کلی مراکز مشاوره باید شرایطی را در نظر بگیرند تا دانشجویان به راحتی بتوانند از امکانات این مراکز استفاده کنند.وی افزود: متاسفانه خدمات مشاوره به دانشجویان در بسیاری از مراکز مشاوره رایگان نیست. همچنین در بخش قابل توجهی از دانشگاه‌ها، برنامه آموزشی برای دانشجویان کم برگزار می‌شود و شاهد خلاء آگاهی سازی هستیم. به بیان دقیق‌تر، یک کلینیک مرکز مشاوره در گوشه‌ای از دانشگاه وجود دارد که دانشجویان بدون آگاهی از آنکه چه خدماتی در این مرکز ارائه می‌شود، صرفا از مقابل آن رد می‌شوند. به همین دلیل، بهتر است که مراکز مشاوره، دانشجویان را نسبت به خدماتی که ارائه می‌دهند، آگاه کنند.
آرمانی با بیان اینکه خودکشی پدیده‌ای قابل پیشگیری است، گفت: ما باید در وهله اول، افرادی که مستعد خودکشی هستند را شناسایی و ارتباط حمایتی با آن‌ها را در طول سال تحصیلی حفظ کنیم. گاهی اوقات برگزاری جلسات مشاوره‌ای معمولی و مداوم می‌تواند موجب ارتقای سلامت روان دانشجویان و پیشگیری از خودکشی شود.این استاد دانشگاه اضافه کرد: لزومی ندارد که فرآیند غربال‌گری صرفا قبل از ورود به دانشگاه انجام شود؛ بلکه افراد باید به صورت مستمر و مداوم در طول سال تحصیلی تحت نظر باشند و نباید از ورود هیچ فردی به دانشگاه جلوگیری شود. مدیریت زمان و اضطراب، از جمله موضوعاتی است آموزش‌های لازم درباره آن‌ها به دانشجویان داده نشده است؛ به همین دلیل تحت فشار و اضطراب مداوم قرار دارند.
این متخصص روانشناسی تاکید کرد: نرخ افسردگی در جامعه افزایش یافته است؛ این فرآیند موجب شکل گیری افکار خودکشی و احساس ناامیدی و پوچی در افراد می‌شود. باید توجه داشته باشیم که اگر با افرادی دارای این علائم مواجه شدیم، باید کاری کنیم که آن‌ها افکار خود را بروز دهند و در درون خود نگه ندارند. این موضوعی است که متاسفانه در دانشگاه درباره آن صحبت نمی‌شود.
آرمانی با بیان اینکه غربال گری دانشجویان در اول ترم باید با هدف تحت نظر گرفتن افراد انجام شود، افزود: غربال گری نباید منجر به محرومیت افراد از ادامه تحصیل شود بلکه باید زمینه‌ای را فراهم کنیم تا افرادی که به هردلیلی دارای مشکلات روحی و روانی هستند، در طول سال تحت نظر قرار بگیرند.وی با اشاره به میزان آمار خودکشی در بین دانشجویان دکتری گفت: در تمام دنیا، دانشجویان دکتری حدود ۶ برابر بیش از افراد معمولی، احتمال اقدام به خودکشی در آن‌ها وجود دارد. زیرا این افراد بخش زیادی از زندگی خود را به تحصیل و پژوهش اختصاص می‌‎دهند و نسبت به آینده همواره دغدغه و نگرانی دارند. این موضوع در کشوری مانند ایران به دلیل وجود مشکلات اقتصادی قابل توجه تر است.
آرمانی در پایان خاطرنشان کرد: افزایش اخبار خودکشی در رسانه‌ها و فضای مجازی، می‌تواند به نوبه خود عاملی بر افزایش خودکشی باشد زیرا خودکشی، رفتاری مسری است و می‌تواند به افراد مختلف سرایت داشته باشد. با این تفاسیر، غربال گری دانشجویان می‌تواند منجر به شناسایی افراد مستعد به خودکشی شود تا تنها برای خودشان، بلکه برای دیگران نیز خطرآفرین نباشد.