دریافت لینک صفحه با کد QR
انتقال حوضه به حوضه و خساراتی که جبران نمی شود
سیستان و بلوچستانِ کنارِ آب‌هایِ آزاد است و تشنه
21 تير 1400 ساعت 15:55
گروه جامعه: عضو هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب با طرح این پرسش که چه دلیلی دارد استانی مثل سیستان وبلوچستان که مرز دریایی دارد با بحران خشکسالی مواجه شود؟ گفت: در سیستان و بلوچستانی که دریای عمان را کنار خود دارد چه لزومی دارد 2 هزار متر برای آب حفاری کنیم و به مردم این وعده را بدهیم که آب به طور نامحدود وجود دارد تا به سمت مدیریت مصرف نروند؟
رضا حاجی‌کریم ، درباره اوضاع خشکسالی در کشور و راهکارهایی که اکنون برای عبور از این شرایط دنبال می‌شود، اظهار داشت: اولین مطلب درباره خشکسالی در نظر نگرفتن سازگاری با کم‌آبی در تهیه الگوهای توسعه‌ای است، یعنی وقتی سرمایه‌گذاری و توسعه صنعتی داشتیم ملاحظه نکردیم که ما در اقلیمی زندگی می‌کنیم که 85 درصد در منطقه گرم و خشک واقع شده است، ما الگوی توسعه را از کشورهای پرآب منجمله کشورهای اروپایی کپی‌برداری کردیم و این ماجرا مختص به امروز و دیروز نیست شاید ریشه در سال‌ها قبل از انقلاب هم داشته باشد.
جانمایی فولاد وسط کویر!
وی افزود: مثلا بخش عمده ماجرای جانمایی صنایع فولاد در مرکز کشور و یا جمعیت زیاد در سیستان و بلوچستان به این خاطر است که ما در حرکت به سمت توسعه، شرایط اقلیمی را در نظر نگرفته‌ایم، بخش دیگر به این واسطه است که سیاست‌های مدیریت منابع آبی را در نظر نگرفته‌ایم و منجر به این شده که امروز عملا با ورشکستگی آبی مواجهیم.
80 درصد ذخایر آب تجدیدپذیر را مصرف می‌کنیم
عضو هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب گفت: اکنون بیلان مصرف آب بسیار بیشتر از داشته‌هایمان است، اگر یک کشور در دنیا بیش از 40 درصد ذخایر آب تجدیدپذیر را استفاده کند کشور دارای بحران آب تلقی می‌شود اما ما متاسفانه 80 درصد از ذخایر آب تجدیدپذیر را مصرف می‌کنیم که در بعضی مناطق مثل سیستان و بلوچستان خود را بیشتر نشان می‌دهد.
عدم سرمایه‌گذاری و اوضاع بغرنج امروز آب
وی بیان داشت: نکته مهم که منجر به شرایط امروز شده فقدان سرمایه‌گذاری در صنعت آب و برق توسط بخش خصوصی است یعنی بخشی از ماجرای تبدیل موضوع آب و برق به بحران عمومی که اعتراضات شدید مردم را بدنبال داشته به سرمایه‌گذاری‌های انجام نشده مربوط می‌شود، آن هم به این دلیل که این نوع سرمایه‌گذاری بازده اقتصادی نداشته و این مسئله در حوزه آب به مراتب بغرنج‌تر است، هرکسی که می‌خواهد سرمایه‌گذاری کند عملا در تولید کالایی سرمایه‌گذاری کرده که فاقد ارزش ریالی است و نه تنها امکان قیمت‌گذاری منصفانه وجود ندارد حتی وصول مابه‌ازای سرمایه‌گذاری و درآمد هم دست خودش نیست.
به جای عرضه، تقاضا را مدیریت نکردیم
حاجی‌کریم خاطرنشان کرد: یکی از راهکارهای مواجهه با کم‌آبی سرمایه‌گذاری در حوزه آب است یعنی به جای مدیریت عرضه، مدیریت تقاضا را ساماندهی کنیم و یک راه عمده مدیریت تقاضا نیز سرمایه‌گذاری در پروژه آب و فاضلاب است. اگر اعتقاد داریم یکی از مولفه‌های اصلی مواجهه با خشکسالی استفاده از پساب است و این کالا می‌تواند فاصله بین عرضه و تقاضا را در کشور سامدندهی کند، باید بپذیریم که دولت منابع محدودی دارد و در سال‌های اخیر تحریم، سن جمعیت بالا و صندوق‌های بازنشستگی هم اضافه شده‌اند و همه منجر به این شده که دولت پولی برای سرمایه‌گذاری ندارد اما بخش خصوصی این منابع را در اختیار دارد و حتی می‌تواند از منابع خارجی استفاده کند.
وی یادآور شد: در هر حال شرایط امروز کشور به گونه‌ای است که سرمایه‌گذاری در آب و فاضلاب و حتی برق توجیه اقتصادی ندارد و شاهدیم کسانی که سال‌های قبل در این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند چه بر سرشان آمده است، بنابراین کسی سراغ سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها نمی‌رود و فقدان توسعه و سرمایه‌گذاری در این صنایع منجر به شرایط امروز شده است.
سیستان و بلوچستانِ کنارِ آب‌هایِ آزاد است و تشنه
این کارشناس حوزه آب تاکید کرد: چه دلیلی دارد استانی سیستان وبلوچستان که مرز دریایی دارد با بحران خشکسالی مواجه شود؟ در حالی که براحتی می‌توان مشکل را حل کرد.
آیا اجرای پروژه‌های آب‌های ژرف لازم است؟
وی با اشاره به پروژه‌های مربوط به آب‌های ژرف گفت: علیرغم سرمایه‌گذاری سنگین در این حوزه چاهی که با یک لوله قطور آبدهی می‌کرد امروز به وضعیتی افتاده که به اندازه یک شیر کوچک و با کیفیت معادل آب خلیج‌فارس آب دارد. آن هم در سیستان و بلوچستانی که دریای عمان را کنار خود دارد چه لزومی دارد ما در این استان 2 هزار متر برای آب حفاری کنیم و به مردم این وعده را بدهیم که آب به طور نامحدود وجود دارد تا به سمت مدیریت مصرف نروند؟
انتقال حوضه به حوضه و خساراتی که جبران نمی شود
حاجی‌کریم با بیان اینکه راهکارهای امروز مبتنی بر مدیریت عرضه است نه تقاضا، اظهار داشت: مثلا یکی از راه‌هایی که طی می‌شود انتقال حوضه به حوضه است، اکنون پروژه انتقال آب از خزر به سمنان با آورد سالانه 200 میلیون متر مکعب را داریم، اگر قرار بود جهت تامین آب شرب سمنان باشد دولت قطعا موظف به اجرای پروژه به هر نحو ممکن بود، اما وقتی قرار است برای مصارف کشاورزی و صنعتی اجرا شود چرا کشور باید هزینه گزاف اجرا، نگهداری خط و شیرین‌سازی خط را متقبل شود، آن هم به بهای کف‌تراشی چندین هکتار جنگل هیرکانی و خسارتی که بازگشت پساب شور به محیط زیست شمال خسارت وارد می‌کند؟
وی خاطرنشان کرد: اگر مطالعه درست صورت گیرد، قطعا به این نتیجه می‌رسیم که هیچ سرمایه‌گذاری در انتقال بین حوضه‌ای بازده ملی ندارد و این سرنوشت همه پروژه‌های انتقال حوضه به حوضه در کشور از دیرباز تاکنون بوده است.
کد مطلب: 282162