چرا قیمت خودرو همچنان گران است؟

گروه اقتصادی: بررسی نرخ رشد برخی بازارها همچون سکه، مسکن، ارز و خودرو طی یک دهه گذشته در مقایسه با افزایش حداقل حقوق، از کاهش قدرت خرید مشتریان حکایت دارد. طبق گزارشی که بر مبنای آمارهای بانک مرکزی تهیه شده، بهای بسیاری از نهاده‌های تولید، نرخ ارز، مسکن و خودرو طی ۱۰ سال گذشته (از سال ۹۰ تا ابتدای ۱۴۰۰) در شرایطی روند افزایشی دارد که قدرت خرید مشتریان در این سال‌ها کاهشی بوده است. طبق این گزارش طی یک دهه گذشته نرخ ارز ۲۰ برابر، قیمت مسکن ۱۶ برابر، خودرو ۱۲ برابر و قیمت نهاده‌های تولید نیز ۲۰ برابر شده حال آنکه افزایش حداقل حقوق در این مدت ۹ برابر بوده است. به این ترتیب آمارهای مورد بررسی، از افت قدرت خرید مشتریان در بازارهای مختلف از جمله خودرو حکایت دارد. در یک دهه گذشته بازارهای مختلف از جمله خودرو دو محدودیت بین‌المللی را به چشم دیده است.

این در شرایطی است که تحریم‌های سال ۹۷ یا تحریم ثانویه که همچنان نیز تداوم دارد، از یک سو منجر به رشد هزینه‌های تولید شده و از سوی دیگر قیمت را در بازارهایی همچون ارز، مسکن، سکه و خودرو افزایشی کرده است. در همین حال همراه با روند صعودی قیمت‌ها در بازارهای یاد شده و در کنار رشد نرخ تورم اما حقوق و دستمزدها به همان نسبت افزایش نیافته که این به معنای کاهش قدرت خرید مشتریان است. در این بین قیمت خودرو نیز در بازار و کارخانه رشد قابل‌توجهی به خود دیده است. به‌طوری که در یک دهه گذشته نرخ مصوب خودرو ۷ برابر و در بازار نیز ۱۲ برابر شده است که با افزایش حداقل حقوق و دستمزد که ۹ برابر است، همخوانی ندارد. به این ترتیب نرخ مصوب کارخانه که از سوی شورای رقابت به خودروسازان دیکته می‌شود، در ظاهر کمتر از نرخ حداقل حقوق محاسبه شده است. در ظاهر این طور به نظر می‌رسد که مشتریان با توجه به میزان افزایش حقوق مشکلی در خرید خودرو از کارخانه ندارند. اما آنچه در واقعیت می‌گذرد این است که اگر‌چه روند قیمت‌گذاری خودرو پایین‌تر از روند افزایش دستمزدها است اما باید به این نکته توجه کرد که طی سه سال گذشته و همزمان با تشدید تحریم‌های بین‌المللی تیراژ خودرو کاهشی و رشد قیمت‌ها نیز بر اساس مدل شورای رقابت بوده است.

بنابراین کمتر مشتری‌ای قادر به خرید خودرو از کارخانه بوده و خودروهای سهمیه‌ای و عرضه شده از سوی کارخانه، بیشتر نصیب دلالان و سوداگران بازار شده است و دست مشتریان واقعی از این نوع خرید کوتاه بوده است. از سوی دیگر اما قیمت خودرو در بازار رشد ۱۲ برابری به خود دیده است که با افزایش حداقل حقوق طی یک دهه گذشته، فاصله معنا‌داری دارد.

به این ترتیب مشتری‌ای که به دلیل قیمت‌گذاری دستوری دسترسی به خرید خودرو از کارخانه ندارد، باید محصول مورد نظر خود را از بازار تهیه کند که این به معنای این است که خرید از بازار چندان تناسبی با حقوق و دستمزد وی ندارد. اما در شرایطی خودروی مصوب طی مدت زمان یاد شده، ۷ برابر رشد کرده که هم مشتری دسترسی به خرید ندارد و هم خودروساز مجبور به تولید با زیان شده است. همان‌طور که عنوان شد طی یک دهه گذشته هزینه‌های نهاده‌های تولید ۲۰ برابر شده است، در این بین هزینه تولید خودرو نیز همراه با نهاده‌های کل تولید روند صعودی به خود گرفته این در حالی است که خودروساز در قیمت‌گذاری تابع شورای رقابت بوده و قادر به همسان‌سازی هزینه تولید و فروش نبوده است. بنابراین برنده این بازار تنها دلالان و سوداگرانی بودند که با معامله خودرویی در بازار سودهای کلانی کردند. با این حال اما نباید از رشد قیمت خودروها در مدت زمان یاد شده گذشت. به عنوان مثال قیمت پژو پارس در یک دهه گذشته ۱۱ برابر شده و قیمت ۴۰۵ نیز رشد ۷ برابری به خود می‌بیند. از سوی دیگر پژو ۲۰۶ رشد ۱۲ درصدی داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد صنعت خودرو طی یک دهه گذشته از دو ناحیه با ضربه‌ای سخت مواجه شده است. ضربه اول از محدودیت‌های بین‌‌المللی و به دنبال آن تورم و افزایش قیمت نهاده‌های تولید بوده و ضربه دوم نیز از سمت قیمت‌گذاری دستوری که عدم دسترسی مشتریان به خودرو و زیان تولید را به دنبال داشته است.

قیمت خودروهای صفر ۴۰۰ تا ۶۵۰ میلیون تومان
بر اساس قیمت‌ها در بازار خودرو لیستی از خودروهای صفر با قیمت ۴۰۰ تا ۶۵۰ میلیون تومان به دست آمده است.بر اساس آن برلیانس کراس اتوماتیک ۱۶۵۰cc با قیمت ۴۰۸ میلیون تومان، ام‌وی‌ام X22 اتوماتیک لاکچری و ام‌وی‌ام X22 دنده‌ای اسپرت اکسلنت با قیمت حدودی ۴۱۰ میلیون تومان، بسترن B30 و دنا پلاس ۱۷۰۰cc اتوماتیک در کانال ۴۵۰ میلیون تومان و خودروهغای جک S3 اتوماتیک، چانگان CS35 (مونتاژ) و رنو ساندرو استپ‌وی اتوماتیک در کانال ۴۷۰ میلیون تومان ثبت شده‌اند.در بین خودروهای زیر میتسوبیشی میراژ با قیمت ۶۰۸ میلیون تومان و هایما S5 با قیمت ۶۲۹ میلیون تومان گران‌تر از سایر خودروها در جدول زیر هستند.