شبحِ روسیه بر مذاکراتِ برجام

گروه بین الملل:روزنامه همدلی نوشت: نماینده روسیه در وین: «ایران علی‌رغم تحریم‌های یکجانبه آمریکا، عجله‌ای برای دستیابی به توافق در مذاکرات وین ندارد. آمریکا اثرات کارزار فشار حداکثری بر ایران را بیش از حد برآورد کرده بود.»
صاحب این قلم بر مبنای یکسری مفروضات و قرائنی پیش بینی می‌کرد مذاکرات مربوط به اعادۀ برجام در دولت روحانی به سرانجام برسد. با توجه به بارز بودن موفقیت آقای رئیسی و تکمیل چرخۀ قدرت، فرض بر این بود که دل آسوده از نتایج انتخابات و رسیدن به ترکیب ایده آل، زیرساختِ سیاستِ معقولانه‌ای را پی‌ریزی کنند. فرصتِ دوگانۀ توأمانی برای بهره‌بری و توجیه از سود و زیان احتمالی برجام در دولت جدید. به این صورت که از رهآورد‌ها استفاده ببرند و ضعف‌ها و قصورهایش را نیز به دولت قبل نسبت بدهند.
با متوقف شدن مذاکرات و توجیهاتی که نماینده روسیه [به نیابت، به وکالت یا اختیار] ارائه داد فرصت خوب مذاکرات برای ساختار جدید به هدر رفت. اینگونه روحانی نیز به سادگی استدلال می‌کند که نگذاشتند توافق صورت بگیرد.
بر خلاف سخنان نماینده روسیه آنکه بایستی خودش را عجول نشان ندهد، ولی در عمل برای فرجام برجام تعجیل داشته باشد، ایران است. فرسایشی و بی‌سرانجام شدن مذاکرات برجام به نفع آمریکا و به ضرر ایران است. ساختار تحریم و اثرگذاری منحوس آن‌ها بر ملتِ ایران همچنان ادامه دارد و آمریکا با وقت‌کشی همچنان منتظر گل به خودی‌های جدیدی از سوی ایران خواهد بود.
 
مساله مانند مسابقۀ فوتبالی است که یکی ۳ بر ۱ از دیگری جلوست. بازی در میانه‌های زمان در جریان است. آنکه ۳ گل جلو است وقت به نفعش هست، با اختیار گرفتن بازی ضمنِ رد وبدل پاس‌های کوتاه، دل به ضدحملات سهمگینی نیز دارد. در هر صورت سه گل جلو است. همین تقدم را اگر حفظ کند، دستِ آخر برنده بازی است. مادامیکه تحریم‌ها روز به روز فشار‌های طاقت‌فرسا را در صفر تا صد جامعه ایران اِعمال می‌کنند، یعنی آمریکا دست بالا را دارد و عجله‌ای برای تمام کردنِ بازی برده ندارد.
آنکه سه گل عقب است مگر می‌شود زمان برایش بی‌اهمیت و جنب و جوشی برای گل‌های خورده نداشته باشد. گل‌های خورده تحریم‌هایی هستند که اقتصادِ بیمارِ مملکت را فلاکت زده کردند و مردم را زیر انواع و اقسام فشار‌های تورم، فساد، ناامنی اقتصادی، اجاره و مسکن و ... ایزوله کردند.
معلوم نیست نماینده روسیه بر چه اساسی اثراتِ فشار حداکثری را کم جلوه می‌دهد. آیا او از آنچه تحریم‌ها بر سر این مملکت آورده‌اند اطلاع دارد؟ تحریم‌ها چه باید می‌کردند، که نکرده‌اند؟ اینکه روز به روز همه چیز آب می‌رود، اگر اثر تحریم‌ها نیست، پس چیست؟ به‌علاوه نماینده روسیه چه صلاحیتی دارد که به جای مردم ایران و با علمِ به مشکلات عدیدۀ آن‌ها صحبت کند؟
به نظر می‌رسد برجام در دولت جدید اگر وارد فاز حرکاتِ موازی شود، نه تنها به سرانجام نمی‌رسد بلکه تحریم‌ها و مصیبت‌های جدیدی پدید خواهد آورد. منظور از موازی؛ بیشینه سازی مطالبات طرفین و اقدام در قبال اقدام است. بیشینه سازی به اقدامات جبرانی برای تحت فشار قرار دادن یکدیگر ختم می‌شود و به مسابقۀ گام‌های هسته‌ای بیشتر از سوی ایران و تحریم‌های بیشتر از سوی آمریکا، اروپا و نهاد‌های بین المللی منجر می‌شود. هر چه این خطوط موازی در فاصله‌ی نزدیکی به هم بپیوندند و امتداد توازی شکسته بشود، حداقل برای ایران بهتر خواهد بود.
واقعیات اقتصادی، نابسامانی‌های اجتماعی، ترمیم اعتماد عمومی و ضرورت بازساختِ سرمایۀ اجتماعی عوامل قهری‌ای هستند که در گردنۀ تجمع و تمرکز قدرت سیاسی، نورافکنی بر سیاه چاله‌های سیاست خارجی افکندند. بدون تردید شبحِ روسیه بی‌وقفه بر این نورافکن پنچه می‌اندازد تا سیاه چاله‌ها به‌خوبی دیده نشوند. «چشم‌ها را باید شست.»