گروه جامعه:مردم سیستان و بلوچستان این روزها با مجموعهای از مشکلات و بلایا از جمله کرونا، خشکسالی، سیل، طوفان و حالا حمله گاندوها (تمساح پوزه کوتاه) دست و پنجه نرم میکنند.این روزها سیستان و بلوچستان در بدترین وضعیت پاندمی از ابتدای شیوع آن تاکنون قرار دارد به طوری که تلفات روزانه همچنان سیر صعودی داشته ️و برای اولین بار میزان موارد سرپایی و بستری در سیستان و بلوچستان از متوسط کشوری هم فراتر رفته است.
شرایط به قدری بحرانی است که بسیاری از شهرستانهای سیستان و بلوچستان به رنگ قرمز در آمدهاند در حالی که به گفته خود مسئولان از جمله احمد علی موهبتی، استاندار سیستان و بلوچستان در حال حاضر ۱۰ شهرستان این استان اصلاً بیمارستان ندارند.از سوی دیگر معمولاً زمانی که از استان سیستان و بلوچستان نام برده میشود یکی از شاخص ترین مسائلی که به ذهن خطور میکند موضوع خشکسالی و کم آبی و مشکلاتی است که بر اثر طوفانهای ۱۲۰ روزه برای آنها ایجاد میشود.
بادهای ۱۲۰ روزه در زمانهای گذشته که دریاچه هامون پر از آب بود، سبب نشاط و سرزندگی منطقه سیستان بوده است، اما در دو دهه اخیر متأسفانه خشک شدن کامل دریاچه هامون، باعث تغییر دریاچه به دشت هامون شده است و در پی آن یک عرصه ۴۵۰ هزار هکتاری برای تولید ماسه و گرد و غبار ایجاد شده است.
این اتفاق طی سالهای اخیر باعث برداشت و حمل حجم زیادی از رسوبات بادی از کف دریاچه شده و در نتیجه خسارات زیادی بر تأسیسات، معابر و منازل شهری و روستایی وارد شده، ضمن اینکه درصد ابتلاء به بیماریهای ریوی، چشمی، قلبی و حتی رودهای نیز افزایش چشمگیری داشته است.
اما متأسفانه داستان به همین جا ختم نمیشود و هرسال به دلیل نبود زیرساختهای مناسب تقریباً هر نوع بارندگی در جنوب استان سیستان و بلوچستان موجب طغیان رودخانههای فصلی و جاری شدن سیلاب و خسارتهای فراوان به زیرساختها و منازل مردم میشود که جبران آن نیازمند صرف بودجههای بسیار است.
مصیبتهای بی آبی و البته پر آبی همچنان در بلوچستان ادامه دارد
هر چند وقت یکبار به دلیل عدم وجود لوله کشی آب در بیش از یک هزار و ۳۰۰ روستای این منطقه شاهد حوادث ناگواری هستیم که در تازهترین اتفاق طی چند روز اخیر شاهد حمله گاندوها به دو نفر در این منطقه بودیم.
بعد از ظهر روز دوشنبه سوم شهریور ماه ۹۹ دو کودک بنامهای «فاطمه پا» ۳ ساله و «یحیی گرگیج» ۲ ساله هنگامی که برای برداشت آب به کنار هوتگ رفته بودند، غرق شدند. همچنین در همان روز در حادثهای دیگر «یسنا پادیان» کودک ۵ ساله اهل روستای «هدار» از توابع بخش مرکزی شهرستان «راسک» نیز هنگامی که برای بازی در کنار رودخانه رفته بود، غرق شد و جان باخت.
حالا باید نام این کودکان معصوم «علی اکبر بشکار» ۶ ساله اهل روستای «سند مراد» از توابع بخش مرکزی شهرستان «دشتیاری» که در اول شهریور ماه ۹۹ در هوتگ غرق شد و جان باخت و همچنین «علی اصغر بهرا» از روستای «عارف آباد» بخش «نوبندیان» شهرستان چابهار را هم به فهرست اضافه کرد.
پس از بارندگیها به دلیل بالا آمدن سطح آب رودخانههای محلی برخی از کودکان جنوب سیستان و بلوچستان طعمه تمساحها میشوندمتأسفانه بازهم داستان به همین جا ختم نمیشود زیرا پس از بارندگیها به دلیل بالا آمدن سطح آب رودخانههای محلی برخی از کودکان جنوب سیستان و بلوچستان طعمه تمساحها میشوند، در تاریخ ۲۱ مرداد ۹۹ «امیرحمزه» ۷ ساله اهل روستای «هوت گت بالا» از توابع شهرستان دشتیاری هنگامی که برای برداشت آب کنار هوتگ رفته بود طعمه تمساح پوزه کوتاه ایرانی «گاندو» شد و دستش قطع شد.
در تازهترین حادثه هم دو روز قبل حدود ساعت ۲ ظهر عبدالصمد پزاوه اهل روستای کهنانیکش توسط گاندو از ناحیه مچ دست چپ مصدوم شد. بیمارستان امام علی چابهار درباره وضعیت عبدالصمد اعلام کرده است: عبدالصمد پزاوه توسط اورژانس «درگس» به بیمارستان چابهار منتقل شد و حالا پس از عمل جراحی حال عمومی او خوب و در حال طی فرآیند نقاهت است.
اما از همه این موارد ناراحت کننده تر نحوه برخورد مسئولان استان سیستان و بلوچستان با این موضوع است زیرا معمولاً یا سعی میکنند این کمبودها و مشکلات را توجیه کنند و یا گاهی هم آنها را تکذیب میکنند.به عنوان مثال پس از قطع شدن دست امیر حمزه، مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان به جای پاسخگویی به رسانهها و افکار عمومی، توپ را در زمین اهالی منطقه بلوچستان انداخت و با انتشار خبری از روابط عمومی مجموعه خود با تیتر «شنا و بی احتیاطی چند پسربچه در فصل زاد و ولد تمساح پوزه کوتاه، دردسر ساز شد» سعی داشت اهالی منطقه را مقصر نشان دهد.
این بار نیز دقیقاً همین اتفاق افتاد و مسئولان اداره کل محیط زیست سیستان و بلوچستان تنها به ارائه یک خبر در پایگاه خبری خود با عنوان «آسیب دیدگی دست و هشدارهایی که فراموش شد» بسنده کرد و باز هم توپ را در زمین دیگران قرار داد.
سیلاب موجب جابجایی گاندوها میان آبگیرها میشود
وحید پورمردان، مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: سیلاب موجب جابجایی گاندوها میان آبگیرها و در نتیجه نزدیک شدن به سکونتگاههای انسانی میشود.وی افزود: گاندوها بر اثر جاری شدن سیلاب در جنوب استان سیستان و بلوچستان با جریان آب بین هوتک ها (آبگیر و برکه در گویش محلی) جابجا میشوند و این موضوع باعث ایجاد استرس در این موجود میشود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان ادامه داد: اطلاع رسانی در حفظ قلمرو زیستی و نزدیک نشدن به زیستگاههای گاندو موضوعی مهم است که بارها از طریق رسانههای مختلف سراسری و استانی، فرمانداران و بخشداران، محیط بانان و همیاران و تریبونهای مذهبی انجام شده است. همچنین اقداماتی همچون پایش مداوم زیستگاهها، نصب تابلوهای هشدار دهنده و بنر از دیگر اقدامات این اداره کل است که متأسفانه عدم همراهی و توجه از سوی محدود افرادی در مناطق موجب بروز حادثه میشود.
ظاهراً عدم پاسخگویی مسئولان و طلب کار بودن از مردم به امری رایج در بین مدیران استان سیستان و بلوچستان تبدیل شده است وگرنه چطور امکان دارد که در یک منطقه همزمان مشکل خشکسالی و سیل با هم وجود داشته باشد.