با کنسرت خیابانی به جنگ کرونا برویم

حمید قنبری ـ نوازنده تمبک ـ که در آخرین سری از اجراهای «ماه و نوا»، چهارمین حضور در کنسرت آنلاین موسیقی را ثبت کرده است، درباره این تجربه به ایسنا می گوید: عادت به هر پدیده‌ جدیدی مدتی زمان خواهد برد. شاید بار اولی که قصد برگزاری کنسرت‌ آنلاین را داشتیم خیلی نمی‌دانستیم که چه اتفاقی خواهد افتاد. روی صحنه که بودیم بدون حضور تماشاچی پس از شمارش معکوس اجرا را شروع کردیم و سعی کردیم حسی که در کنسرت‌های حضوری داشتیم را در این اجرا نیز حفظ کنیم. ولی در نهایت تماشاگری در سالن وجود نداشت و پس از پایان هر قطعه‌، دیگر خبری از بازخورد مخاطب نبود، تنها این حس را داشتیم که اتفاق دیگری در حال رخ دادن است و مانند همیشه نیست.

این هنرمند یادآور می شود: پس از سه ـ چهار بار تجربه کنسرت آنلاین، دیگر می‌دانستیم که به اتفاق جدیدی عادت کرده، آن را تجربه می‌کنیم و بازخوردهای آن بعدا قرار است به ما برسد؛ حال با کامنت‌هایی که برای اجرا ثبت می‌شود یا صحبت‌هایی که از طرف مخاطبان بعد از اجرا می‌شنویم. بدین ترتیب به مرور به این موضوع عادت کردیم و قطعا مدیریت احساسمان نسبت به اجراهای قبلی خیلی بهتر شده بود.

از او سوال کردیم که بازخوردهایی که دریافت کرده‌اند به چه صورت بوده است؟ گفت: بازخوردهای مثبتی دریافت کرده‌ایم ولی به گمانم زاویه دیگری از این اجراها را باید دید و آن مخاطبی است که در خانه نشسته و در حال تماشای اجرا است که قطعا هیجانی که از اجرای زنده و حضوری خواهد داشت را ندارد. تا مقداری می‌توان اینگونه تعریف کرد که حضور در اجرای زنده، چند بُعدی است؛ یعنی چند زاویه مختلف هست که همه آنها با هم درگیر می‌شوند. ولی وقتی در خانه نشسته‌اید و اجرایی را از طریق موبایل یا لپ تاپ می‌بینید، بیشتر احساس دیدن یک فیلم را دارید که می‌تواند در هر وضعیتی اتفاق بیفتد و قطعا همه ی احساس شما را درگیر نمی‌کند.

همچنین از قنبری می پرسیم که کرونا تا چه حد بر معیشت او به عنوان یک فعال موسیقی ایرانی اثرگذار بود؟ بیان می کند: از زمانی که موسیقی را شروع کرده‌ام، با تحریم‌های موسیقی مواجه بوده و به آن عادت داشته‌ام؛ زیرا همیشه برای انجام دادن کاری مانند گرفتن مجوز باید مسیر عجیب غریبی را طی می‌کردم یا گاهی اجراها به دلایلی کنسل می‌شد و برگزار نمی‌شد. بنابراین گویی که پیش از کرونا در برابر این گونه مسائل واکسینه شده بودیم و شاید تا حدودی نسبت به برخی از مسائل بهتر توانستیم با آن کنار بیاییم. حتی می‌توان گفت شیوع کرونا تفاوت چندانی از آن نظر مالی نداشته است ولی به هر حال بی‌تأثیر نیست؛ یعنی ممکن است به طور کلی از اجراها درآمد کمی داشتیم ولی به خاطر کرونا همان مبلغ هم افت داشت و بی‌تأثیر نبود.  

«برنامه ریزی که برای اجراهای آنلاین و حمایت از هنرمندان موسیقی صورت گرفت را چگونه دیدید؟»، این هنرمند اظهار می کند: یک جامعه آماری از هنرمندان موسیقی داریم که اگر بخواهیم در برگزاری کنسرت آنلاین برای کلیه هنرمندان موسیقی عادلانه برخورد کنیم، این لیست باید به گونه‌ای باشد که کلیه هنرمندانی که توانایی و شرایط اجرا را دارند، این امکان برایشان فراهم شود که قطعا تاکنون این اتفاق روی نداده است.

او ادامه می دهد: از سمت دیگر با توجه به حضور فضای مجازی در زندگی مردم و اینکه هر فردی صفحه شخصی خود را دارد، این امکان هست که اگر برخی از هنرمندان امکان اجرای آنلاین برایشان فراهم نمی‌شود، خودشان دست به کار شوند، اثر تولید کنند و از طریق صفحه شخصی به پخش آن بپردازند. این حرکت شاید تنها پنج درصد با حضور در کنسرت‌های آنلاین رسمی متفاوت باشد، زمانی که یک پلتفرم رسمی کنسرت آنلاین شما را پخش می‌کند، تنها این رسمی بودن است که تا حدودی به آن فعالیت وجهه می‌بخشد. گرچه که اگر هنرمندان ما اهل تولید باشند از طریق فعالیت در صفحات شخصی خود می‌توانند خیلی راحت صدایشان را به گوش مخاطبانشان برسانند.

این مسئله را با این نوازنده مطرح می‌کنیم که ممکن است با توجه به جهش‌های جدید کرونا تا مدت‌ها مجبور به زندگی با این ویروس باشیم، آیا بهتر نیست که مثلا کنسرت‌های خیابانی تا حدی جایگزین کنسرت‌های حضوری در سالن ها شود؟ اظهار می کند: زمانی که موبایل آمده بود، خیلی‌ها مقاومت می‌کردند که ما این وسیله را نمی‌خواهیم، نمی‌خریم، از آن استفاده نمی‌کنیم؛ چون عوارض دارد و از فضای عادی زندگی دور خواهیم شد ولی اکنون وضع به گونه‌ای هست که می‌توان گفت همه ما به موبایل و فضای مجازی مبتلا شده‌ایم که پس از کرونا نیز این امر قوت بیشتری گرفت. به صورتی که اکنون مثلا سی دی آلبوم‌ها را به صورت فیزیکی منتشر نمی‌کنیم، موسیقی را به صورت فیزیکی تهیه نمی‌کنیم و همه چیز در یک گوشی موبایل رقم می‌خورد. باید دید مدیران چه تدبیری برای این موضوع دارند که از موسیقی فاصله نگیریم یا حداقل کمتر فاصله بگیریم؛ به این مفهوم که باز هم به اجراها به هر شکل و با حداقل امکانات پرداخته شود.

او در این زمینه ادامه می دهد: یکی از راه حل‌ها، اجرای خیابانی است. اگر مجوزی صادر شود که اجراها بتوانند در یک فضای باز که خطر آلودگی نداشته باشد، اجرا شود، هم بازخورد بهتری دارد و هم هنرمندان با اجرای جدیدی رو به رو می‌شوند و می‌توانند مخاطبان را به شکل دیگری تحت تأثیر قرار دهند. حتی شاید بتوان گفت موسیقی از قبل همه گیرتر شود؛ برگزاری کنسرت در فضای یک پارک، می‌تواند باعث جذب افراد بیشتری شود که قطعا اتفاق خوشایندتری خواهد بود.

طراح پروژه «همساز» در پایان با اشاره این پروژه و بررسی اهداف آن، یکی از راهکارهای عبور از شرایط خاص این روزها را همدلی و همراهی بین هنرمندان می خواند و می گوید: همانگونه که در پروژه «همساز» نیز به آن اشاره کرده‌ام، اتفاقی که بسیار بین ما موسیقیدان‌ها مهم بوده و اکنون اهمیت آن بیشتر شده، همدل و همساز بودن است. به نظر من همساز مدتی است که مفهوم حقیقی خود را از دست داده است، زمانی که همساز هستیم، همراهیم، همدلیم و هم درد هستیم. باید بیش از قبل به این اتفاق توجه کنیم، با شرایط هم کنار بیاییم و اگر از هنرمندی خبری نیست جویای حالش شویم و بدانیم کجاست و چه می‌کند؟ خود من در پروژه «همساز» سعی کرده ام به این موضوع توجه کنم که خوشبختانه دوستان همکار با من همکاری داشتند و تاکنون هشت بخش آن به انجام رسیده و می‌تواند هیچ گاه نیز پایان نداشته باشد.