آموزش کودکان بدون واکسن، خودکشی یا شوخی؟

گروه جامعه: در حالی که زمان زیادی تا اول مهر ماه باقی نمانده است، وضعیت بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید هنوز در وضعیتی ابهام آمیز قرار دارد. کارشناسان نظام سلامت به دلیل وضعیت پیک پنجم کرونا و چیرگی ویروس دلتا و همچنین تأثیرپذیری بیماری بر کودکان، مخالف بازگشایی مدارس هستند. از سوی دیگر برخی از کارشناسان حوزه آموزش و همچنین مسئولان وزارت آموزش و پرورش اصرار بر بازگشایی مدارس دارند.
موضوع بازگشایی مدارس در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ که از حدود چند ماه قبل آغاز شد منوط به واکسیناسیون معلمان، کادرهای آموزشی و ... شد و قرار بر این شد که این گروه از افراد از آغاز مرداد ماه واکسینه شوند که این موضوع نیز آغاز شد.

ویروس دلتا و کودکان درگیر کرونا
اگرچه بازگشایی مدارس به واکسیناسیون معلمان مشروط شده است اما وضعیت کرونا در کشور به گونه‌ای دیگر شد. پیک پنجم کرونا همزمان با شیوع ویروس دلتا در کشور موجب شد تا بسیاری از جمله اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و همچنین دیگر کارشناسان نظام سلامت در رابط با حضور دانش‌آموزان در مدارس ابراز نگرانی کنند.

ویروس دلتا برخلاف دیگر گونه‌های ویروس کرونا، کودکان را درگیر خود کرده و برخی از بیمارستان‌های کودکان دیگر ظرفیت پذیرش بیمار جدیدی را ندارند به همین دلیل بازگشایی مدارس آنها علاوه بر اینکه بیش از ۱۴ میلیون دانش‌آموز را در شرایط خطرناکی قرار می‌دهد، خانواده‌های آنها و دیگر افرادی که با آنها در ارتباط هستند را با خطر مواجه می‌کند. از سوی دیگر بازگشایی‌ها در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری از والدین این کودکان واکسینه نشده‌ و بعید است تا پایان پاییز نیز واکسینه شوند.

لزوم واکسینه کردن کودکان پیش از بازگشایی مدارس
علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو کمیته علمی ستاد ملی کرونا با بیان اینکه هر نوع تجمعی می‌تواند فاجعه بیافریند، گفت: اگر می‌خواهیم اقدام مناسبی را انجام دهیم باید سطح واکسیناسیون را افزایش داده و یک برنامه‌ریزی برای واکسیناسیون کودکان انجام دهیم. اگر فقط معلمان را واکسن بزنیم با این کار نمی‌توانیم جلوی گسترش ویروس را بگیریم.وی افزود: اگر کودکان واکسینه نشوند می‌توانند ویروس را به خانواده‌ها که تا زمان بازگشایی مدارس درصد بسیاری از آن‌ها واکسینه نشده‌اند منتقل کنند که این یک خطر بسیار بزرگ است. برای هر بازگشایی به ویژه در مدارس و دانشگاه‌ها باید یک تحلیل علمی داشته باشیم.

ناجی با بیان اینکه کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت باید دیتا‌ها و تحلیل‌های مختلف را در اختیار ستاد ملی کرونا بگذارند تا تصمیم‌گیری درستی انجام شود، اظهار کرد: اگر قرار است مدارس بازگشایی شوند باید سریعتر واکسن وارد کنیم یا در کشور زودتر یک کارآزمایی بالینی را بر روی افراد ۱۳ سال به بالا انجام دهیم و با نتایج متقن از واکسن‌های موجود برای این کودکان استفاده کنیم. واکسیناسیون کودکان نه تنها برای بازگشت این افراد به زندگی اجتماعی بسیار مهم است که حتی برای پایان دادن به پاندمی کووید ۱۹ هم حائز اهمیت است چرا که کودکان می‌توانند ویروس را به یکدیگر و خانواده‌ها منتقل کنند.

تأثیر بازگشایی مدارس بر افزایش ترددهای شهری
حمید سوری، رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید19 نیز در این راستا با اشاره به تأثیرگذاری بازگشایی مدارس بر افزایش ایاب و ذهاب و ترددها، نسبت به حاد شدن وضعیت بیماری در نتیجه بازگشایی‌ها ابراز نگرانی کرد.
پیش از این نیز علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونای تهران نیز همچون سوری، بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها را عاملی برای افزایش ترددها و تراکم جمعیت در نقاطی مانند متروها عنوان کرده بود.

تصمیمی که یک هفته دوام آورد
علی‌رغم این موضوع، بازگشایی مدارس در اولین جلسه روسای کمیته‌های مختلف ستاد ملی کرونا با رئیس جمهوری مطرح شد و قرار بر این بود تا به وجود آمدن شرایطی مانند تامین زیرساخت‌های بهداشتی ضروری نظیر تامین استانداردهای مطلوب سرویس‌های بهداشتی در مدارس، ایجاد امکان رعایت حداقل تراکم در کلاس‌های درس، تهویه کلاس‌ها، واکسیناسیون معلمان و کادر اداری، واکسیناسیون والدین دانش‌آموزان و در صورت تامین واکسن، واکسینه کردن آن دسته از دانش‌آموزان که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، فراهم و سپس درباره دایر شدن حضوری کلاس‌های درس تصمیم‌گیری شود.

بر اساس گفته‌های مسئولان آموزش و پرورش سال تحصیلی جدید از ابتدای مهر آغاز خواهد شد، اما آموزش حضوری تا فراهم شدن شرایط بهداشتی مقرر، به تعویق خواهد افتاد. هفته‌ای پس از این تصمیم ستاد ملی کرونا، علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی کرونا از آغاز آموزش حضوری در آبان‌ماه خبر داد اگر چه مشخص نکرد که آیا زیرساخت‌های بهداشتی در مدارس آماده شده یا اینکه دانش‌آموزان واکسینه می‌شوند؟

پیش بینی اتمام واکسیناسیون معلمان تا آبان‌ ماه 
از سوی دیگر به گفته علیرضا کمره‌ای، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش هنوز واکسیناسیون معلمان به اتمام نرسیده و احتمال دارد واکسینه شدن آنان تا آبان‌ ماه به طول انجامد. این مقام آموزش و پرورش در حالی از واکسیناسیون معلمان تا آبان‌ ماه خبر داده است که به گفته وی آموزش در مدارس کم جمعیت به صورت حضوری از از همین ماه به تدریج آغاز می‌شود.

واکسیناسیون کودکان در ایران در هاله‌ای در ابهام
با این حال بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز گذشته بازگشایی مدارس را منوط به روند واکسیناسیون در کشور دانست. از سوی دیگر عاطفه عابدینی دبیر کمیته علمی ستاد ملی کرونا نیز در این رابطه اظهار کرد: بحث بازگشایی مدارس یک تصمیم اجرایی است. از نظر ما اگر واکسیناسیون به سطح مناسبی رسیده باشد، شاید سطح ایمنی جامعه قبول کند که یکسری مراکز و فضا‌ها بازگشایی شود. با این حال لازم است که پیک پنجم هم کنترل شده باشد و موتاسیون جدیدی هم نداشته باشیم؛ بنابراین اکنون برای اظهارنظر قطعی در این زمینه زود است.

وی در رابطه با واکسیناسیون دانش‌آموزان نیز اظهار کرد: در حال حاضر در دنیا واکسن‌هایی برای کودکان مطرح شده و چند پلتفرم تایید شده در دنیا وجود دارد. به عنوان مثال سینوفارم را تا سه سالگی می‌توان تزریق کرد، فایزر مجوز تزریق در نوجوانان را اخذ کرده، اما هنوز باید منتظر باشیم که جواب مطالعات این واکسن‌ها استخراج شود و بعد در ایران هم در این زمینه تصمیم‌گیری شود. واکسن پاستور هم گفته شده که تا ۱۲ سال می‌توانند تزریق کنند که البته فعلا در کوبا مجوز گرفته است.

عدالت در فضاهای آموزشی نیست
موضوع واکسیناسیون دانش‌آموزان تنها یک بعد از بازگشایی مدارس است. بعد دیگر آن فراهم ساختن فضاهای بهداشتی است که به نظر نمی‌رسد این موضوع با توجه به عدم عدالت در تخصیص فضاهای آموزشی به ویژه در نقاطی مانند سیستان و بلوچستان رخ داده باشد و مطمئئنا در طول یک یا حتی دو ماه نیز این اتفاق رخ نخواهد داد.

خودکشی با بازگشایی مدارس
با این حال ظاهرا تصمیم مقامات برای بازگشایی مدارس جدی است. این در حالیست که برخی دیگر از کارشناسان سلامت این تصمیم را فاجعه بار می‌دانند. حسین کرمانپور مدیر اورژانس بیمارستان سینا در این رابطه گفت: این موضوع بیشتر به یک شوخی شبیه است مگر اینکه ۷۰ درصد دانش‌آموزان و معلمان واکسن زده باشند در غیر این صورت این کار نوعی خودکشی است چرا که دو نوع دلتا و لامبدا کودکان و نوجوانان را هم درگیر می‌کند.