نقش خواب در تنظیم هورمون های حیاتی بدن

خواب بر بسیاری از هورمونهای بدن از جمله هورمونهای مربوط به استرس و گرسنگی تاثیر می گذارد. خواب زیاد یا کمبود آن می تواند میزان هورمونها را تحت تاثیر قرار دهد و به همین دلیل است که داشتن خواب کافی در حفظ تعادل هورمونها ضروری است.
هورمون ها، پیام رسان های شیمیایی هستند که در تنظیم بسیاری از فرایندها، سیستم ها و عملکردهای مهم بدن نقش حیاتی دارند.
بدن برای داشتن عملکرد صحیح به طیف وسیعی از هورمون های مختلف نیاز دارد. این هورمونها از طریق سیستم غدد درون ریز، شبکه ای از اندام ها و غدد واقع در سراسر بدن آزاد می شوند.
هورمون ها مسئول بسیاری از عملکردهای بدن هستند، از جمله:
- سوخت و ساز و اشتها
- رشد
- تنظیم دمای بدن
- باروری
- ضربان قلب
- فشار خون
- چرخه خواب و بیداری
 تولید و عملکرد بسیاری از هورمون ها در بدن تحت تاثیر سایر عملکردهای بدن مانند خواب است. به گفته متخصصان عملکردهای مختلف هورمونها و ترشح آنها تحت تاثیر خواب یا ریتم شبانه روزی قرار می گیرد و برعکس.
بنابراین داشتن خواب کافی و مطلوب در تنظیم عملکرد بسیاری از هورمونها حائز اهمیت است که از آن جمله می توان به هورمون های کورتیزول، استروژن و پروژسترون، هورمونهای گرسنگی همچون انسولین، لپتین و گرلین، ملاتونین، هورمون تیروئید و هورمون رشد اشاره کرد.
به عنوان مثال، هورمون ملاتونین الگوی خواب را کنترل می کند و به بدن می گوید چه زمانی باید بخوابد. هورمون رشد انسان نیز در ساعات خواب عمیق ترشح می شود که برای رشد و ترمیم سلول ها حیاتی است. عملکرد سایر هورمون ها مانند کورتیزول هم به وقت خوابیدن و مدت زمان آن  بستگی دارد.

خواب ناکافی و سطح هورمونها

به گفته متخصصان، مدت زمان خواب ایده آل برای اکثر بزرگسالان حدود ۷ تا ۹ ساعت در شب است. خواب ناکافی با پیامدهای برای سلامتی همراه است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش سطح ایمنی بدن
- ابتلای متعدد به عفونت ها
- افزایش موارد ابتلا به بیماری
- افزایش اشتها
- مصرف کالری بیشتر
- افزایش وزن

خوابیدن برای مدت زمان طولانی نیز توصیه نمی شود. نتایج یک بررسی نشان داد که زنان با الگوی خواب هفت ساعت در شبانه روز در آزمونهای شناختی عملکرد بهتری دارند اما خواب بیش از ۹ ساعت با عملکرد پایین در آزمونهای شناختی همراه است.
خواب زیاد نیز برای بدن مضر است و می تواند با این پیامدها همراه باشد:
- احساس گیجی
- احساس خستگی در طول روز
- کاهش سوخت و ساز بدن
- عدم تمرکز
- اختلال در چرخه خواب

تنظیم عملکرد هورمونی تقریبا برای هر فرآیند بدن ضروری است. چندین کار وجود دارد که با کمک آنها می توان اطمینان پیدا کرد که میزان خواب کافیست، از جمله:
- در طول شب هفت تا ۹ ساعت بخوابید.
- در یک زمان مشخص بخوابید و از خواب بیدار شوید تا بدن زمان خواب را فراگیرد.
- اگر بد می خوابید، روز بعد میزان مصرف قند خود را محدود کنید تا سطح انسولین مختل شده جبران شود.
- تلفن همراه، تجهیزات الکترونیکی و نور مصنوعی را از اتاق خواب خود دور کنید.
- در محیطی با تهویه مناسب و نسبتا خنک بخوابید.