مسافرکشی بهتر است از کولبری کردن و جان دادن

گروه جامعه: وضعیت اقتصادی و بیکاری به ویژه در برخی شهرستان‌ها همزمان با توسعه تاکسی‌های اینترتی موجب کوچ بسیاری از جوانان شهرستانی به تهران شده است. در این میان این جوانان به دلیل گرانی اجاره خانه در پایتخت به سبک زندگی جدیدی روی آورده‌اند که از آن به عنوان « ماشین خوابی » یاد می‌شود.

بیست سال دارد، از ارومیه آمده و مسیر پونک - چهار دیواری را مسافر می‌زند دو سال قبل که گواهینامه‌اش را گرفت کولبری را کنار گذاشت و با قرض گرفتن از برادر و دایی‌اش پرایدی دست و پا کرد و راهی تهران شد تا به گفته خودش مانند پسر عمویش رزق خود را در انبوه مسافران پایتخت بجوید.«نیهات» الان دو سالی است که تهران است، قبلا فقط مسیر میدان آزادی - اشرفی اصفهانی را بلد بود، اما حالا به گفته خودش به لطف اپلیکیشن‌های مسافربر و مسیریاب، کوچه پس کوچه‌های تهران را حفظ شده و تمامی مسیر‌های فرعی پایتخت را می‌داند.

پراید نیهات، تنها وسیله امرار معاش او نیست بلکه خانه و سقف بالای سرش هم هست. او خانه‌اش ارومیه را به امید سقفی در تهران رها کرده، اما آمالش به یک متر نمی‌رسد.اگر روزی در خانه پدرش هر روز دوش می‌گرفت اینک حمام رفتن او به هفته‌ای یکبار در اندک حمام‌های نمره‌ باقی مانده در تهران محدود شده است.

مسافرکشی بهتر است از کولبری کردن و جان دادن
نیهات تنها نیست، خودش می‌گوید با سعید، اسعد، هیوا و خبات پسرعموهایش و هیدی و هیمن دو پسر عمه‌اش همه با هم یک روز کارتن‌های سنگین تلویزیون و گردو و چایی را بر کمرکش کوه بالا می‌بردند؛ حالا، اما هر هفت نفر مسافر کشی می‌کنند. هر چه باشد در ماشین خوابیدن بهتر از سرما زده شدن و زیر بهمن گیر کردن یا روی مین رفتن است، خودش می‌گوید: اذیت می‌شوم، اما خیال خودم و خانواده‌ام راحت است، ترس و لرز نداریم که روزی بارمان ضبط شود یا از صخره‌ای به پایین پرتاب شویم.

هر هفت نفر کنار یکی از پارک‌های تهران که خلوت‌تر است، ماشین‌های خود را نگه‌ می‌دارند و در آن‌ها می‌خوابند تا صبح شود و روز از نو و روزی از نو.نامش مسعود است و از رومشکان لرستان آمده است، مسیر میدان انقلاب تا انتهای خیابان کارگر را با خودرویش مسافر می‌زند، در شهر خود پارچه فروشی داشته است، اما وضعیت اقتصادی او را بدهکار و روانه تهران کرده است. او نیز شب‌ها را در ماشینش می‌خوابد؛ دیگر نه مغازه‌ای دارد و نه خانه‌ای که شب‌ها به آن پناه ببرد. سقف آرزوی او و همسرش که اینک در شهر خودش و در خانه مادرش ساکن است به همین ماشین خلاصه شده است.

مسعود نیز تنها نیست او نیز با همشهریانش به تهران آمده و هفته‌ای یکبار به خانه خواهرش در شهریار می‌رود تا حمامی کند و لباس‌هایش را تمیز کند و سایر شب‌ها را در خودرویش در پارک لاله که اکنون هم وسیله رزقش است به صبح می‌رساند.


احسان نیز از قوچان آمده است؛ حدود ۳۵ سالش است و در اسنپ کار می‌کند و برایش مسیر‌های مختلف تفاوت چندانی ندارد، هرجا مسافر بخورد، می‌رود، از صبح زود تا آخر شب. او نیز پرایدش هم خانه‌ا‌ش است و هم وسیله رفت و آمد.احسان هم همچون برخی دوستانش تازه به تهران آمده است؛ تازه سربازی خود را تمام کرده است. دوستانش این شغل را به او پیشنهاد داده‌اند، مسافرکشی در شهر خودش درآمد چندانی ندارد، مدرک فنی و حرفه‌ای دارد، اما شغلی در راستای مدرکش پس از خدمت سربازی پیدا نکرده است.اینکه به تهران آمده تا با ماشین خوابی و مسافرکشی کمی پول پس‌انداز کند تا بتواند وسیله‌ای برای کارگاهی که مدنظر دارد خریداری کند.

سبک زندگی جدید جوانان
احسان، مسعود و نیهات تنها نمونه‌ای از جوانانی هستند که این روز‌ها سبک زندگی خود را ماشین خوابی انتخاب کرده‌اند، ماشین خوابی پدیده جدیدی در جهان و به ویژه ایران نیست؛ اما شیوه‌ای که این جوانان با آن زندگی می‌کنند شیوه جدیدی است. این موضوع از دید مقامات دولتی و شهری نیز پنهان نمانده است. به گفته محسن پور سیدآقایی معاون سابق حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، جوانان شهرستانی بعضاً با کمک یکدیگر یک خودروی ارزان قیمت را خریداری کرده و به نوبت در سطح شهر به جابه‌جایی مسافر پرداخته و شب‌ها نیز در پارک‌ها و یا در خودرو به استراحت می‌پردازند.این‌ها جوانان شهر‌های دیگری هستند که به دلیل نبود شغل به تهران می‌آیند و می‌بینیم که محلات تهران بین آن‌ها تقسیم شده است و بچه‌های یک استان در یک محله و استان‌های دیگر در محلات دیگر جمع می‌شوند و در خودروهایشان می‌خوابند.

تأیید ماشین خوابی از سوی مقامات دولتی
بسیاری از این افراد که معاون سابق حمل و نقل و ترافیک شهرداری از آن‌ها نام می‌برد، به دلیل گرانی اجاره‌خانه در تهران و تهیه وسایل آن ترجیح می‌دهند در ماشین خود خستگی کار روزانه را از تن به در کنند.عمده این افراد از غرب، شمال غرب و شمال شرق کشور به تهران آمده‌اند، تاکسی‌های اینترنتی و گسترش آن‌ها در پایتخت بر تعداد این افراد افزوده است.

این پدیده در آمریکا نیز وجود دارد و عمده این افراد خودرویشان هرچند محل خوابشان است، اما وسیله امرار معاشان نیست، بلکه امرار معاش آن‌ها از طریق مشاغل فصلی است و عشایروار از شهری به شهر دیگر و از ایالتی به ایالتی دیگری می‌روند. اما پدیده ماشین خوابی جوانان شهرستانی در تهران پدیده جدیدی است که سبک زندگی جدیدی را به وجود آورده و با توجه به وضعیت اقتصادی کنونی کشور و عدم توسعه متوازن در مناطق مختلف کشور این احتمال وجود دارد که بر تعداد ماشین‌خواب‌ها افزوده شود.