خون بند ناف منبعی در دسترس از سلول‌های بنیادی خونساز است که با وجود مزایای زیاد، برخی محدودیت‌ها هم دارد. حجم کم و تعداد کم سلول‌های بنیادی خون بند ناف، منجر به پیوندپذیری با تاخیر آن می‌شود. با در نظر گرفتن این محدودیت‌ها، بسیاری از محققان به دنبال عواملی هستند که باعث تسریع پیوندپذیری و افزایش تعداد مطلق سلول‌های بنیادی خون بند ناف شود.

می‌توان نمونه‌های ذخیره شده خون بند ناف را چندین بار استفاده کرد؟
مرتضی ضرابی، رئیس مجموعه فناوری بن یاخته های رویان ، درباره روند کار مجموعه در دوران کرونا و استفاده از ذخایر خون بند ناف اظهار کرد: ذخیره سازی خون بند ناف همانند روال گذشته ادامه دارد. با یک رشد مناسبی که ذخیره خون بند ناف در گذشته داشته، امسال هم به همان شکل ادامه پیدا کرده است.

او گفت: اگر خانواده‌ها و مادران باردار به کرونا دچار شوند ، متاسفانه نمی‌توانیم نمونه ذخیره سازی خون بند ناف را جمع آوری کنیم. به همین دلیل ممکن است در برخی استان‌ها که شدت بیماری کرونا بیشتر است و شرایط وخیم تری نسبت به استان‌های دیگری دارند، روند ذخیره سازی با مشکل رو به رو شود.در چنین شرایطی طبق استاندارد‌های جهانی قرارداد ذخیره سازی خون بند ناف متوقف خواهد شد. در غیر این صورت منعی برای ذخیره سازی خون بندناف به دلیل شرایط کرونا وجود ندارد.

ضرابی بیان کرد: بعد از هر زایمان ما می‌توانیم تنها ۲ کیسه از خون بند ناف را ذخیره کنیم. البته هر کیسه می تواند بسته به نوع بیماری در هر نوبت مورد استفاده قرار بگیرد. این که گفته می‌شود بسته به نوع بیماری دارد یعنی  اگر ما بخواهیم برای بیماری‌های خونی استفاده کنیم  عمدتا نمونه‌های خون بند ناف برای  یک بیمار و در یک نوبت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

او گفت: ولی اگر در بیماری‌های غیرخونی بخواهد مورد استفاده قرار بگیرد همانند افرادی که دچار فلج مغزی و یا دچار اختلالات عصبی هستند، باید مراحل کارآزمایی بالینی انجام شود. ما از هر نمونه خون بند ناف شاید برای چند بیمار استفاده کنیم. چرا که تعداد سلولی که نیاز  بیماری‌های عصبی است، بسیار کمتر از تعداد سلولی هایی است که قراره برای  بیماران  خونی به کار رود . بنابراین بسته به نوع بیماری، وزن و سن بیمار مورد نظر  باید نمونه  بررسی شود، زیرا متفاوت است.

ضرابی بیان کرد: ما می‌توانیم برای مدت طولانی نمونه را نگهداری کنیم. ولی استفاده از آن بستگی به شرط وزن، سن و نوع بیماری دارد. برای مثال اگر بیمار اضافه وزن داشته باشد، قاعدتا یک بار می‌تواند از ذخیره خون بند ناف استفاده کند.

رئیس مجموعه فناوری بن یاخته های رویان با اشاره به شرایط حال حاضر کرونا تصریح کرد: نه تنهاروند کار از همان ابتدای کرونا کاهش پیدا نکرد، بلکه نسبت به کشور‌های دیگر که ذخیره سازی خون بند ناف نداشتند، حدود ۲۰ درصد افزایش داشته ایم.

ضرابی یادآوری کرد: اما یکی از دلایل مهم کُند پیش رفتن روند درمان مجموعه رویان به دلیل درگیری خانواده‌ها به خصوص مادران باردار است که به واسطه بیماری کرونا، در برخی از استان‌ها با کاهش شدید موارد قطع قرارداد مواجه شدیم.او گفت: به دلیل ضعف‌های اقتصادی و کاهش فعالیت کسبه‌ها ما با کاهش ذخیره سازی خون بند ناف رو به رو بودیم، زیرا خانواده‌ها توان تامین هزینه‌ها را ندارند. البته امسال همه ما تمهیداتی را قرار داده ایم تا بیماران از اقساط بانکی استفاده کرده و مراحل درمان خود را ادامه دهند.

زمان ذخیره سازی خون بند ناف را به تعویق نیندازید
مرضیه ابراهیمی، استاد پژوهشگاه رویان و مسئول کارگروه سرطان اظهار کرد: در حال حاضر با تکنولوژی که وجود دارد ذخایر خون بند ناف یکبار مصرف هستند، اگرچه فقط برای برخی بیماری‌های زمینه‌ای چند بار استفاده خواهند شد، یعنی بیماری مدنظر تنها تعداد محدودی سلول نیاز داشته باشد نه بیشتر نه کمتر.  البته از سلول‌های مورد نظر ذخیره خون بند ناف برای بیماری‌های فلج مغزی و ... مشابه آن چند نوبت استفاده می شود.

او گفت: اگر فردی دچار بیماری سرطان حاد باشد، یک بار می‌تواند از این نمونه استفاده کند. در حال حاضر با این نوع تکنولوژی، امیدواریم روند کار خوب پیش رود تا بتوان هر خون بند ناف را چندین بار استفاده کرد. به دلیل گسترش ویروس کرونا با افت مراجعه کنندگان مواجه شدیم اما نه به آن شدت که کار متوقف شود.

ابراهیمی با اشاره به وضعیت وخیم کرونا تصریح کرد: به هر حال والدین متقاضی این کار هستند و روند درمانی سلولی ذخیره سازی خون بند ناف ادامه دارد. اما بارزترین مشکل خانواده‌ها از نگاه من مشکلات مالی و اقتصادی است که نمی‌توانند از پس مخارج برآیند.

او تاکید کرد: خانواده‌ها نمی‌توانند زمان ذخیره سازی خون بند ناف را به تعویق بیندازند. تنها یک روز بعد از آن می‌شود اقدام نکرد، در غیر این صورت سوخت خواهد شد.استاد پژوهشگاه رویان یادآوری کرد: زندگی بعد از کرونا می‌تواند کمی سختتر باشد زیرا نمی دانیم که چه اثرات مخربی می‌تواند بر بدن بعد از گذشت سال‌ها بگذارد. یعنی در واقع نمی‌دانیم چه بیماری‌هایی بعد از کرونا ایجاد خواهد شد. به همین دلیل هر طور شده باید ذخیره سازی خون بند ناف اتفاق بیفتد.

بهار نیوز