بهار نیوز - چند ماهواره به دور زمین می چرخند؟

گروه علمی:شرکت های فضایی در سراسر دنیا ماهواره های بسیاری به فضا می فرستند که همین موضوع باعث شلوغ شدن آسمان شده و بحث اصلی تعداد ماهواره های موجود در فضا است. در دهه گذشته، تعداد ماهواره‌های در مدار زمین به لطف وسایل الکترونیکی کوچک و پرتاب‌های ارزان قیمت سر به فلک کشیده است. هر چندوقت یکبار، یک موشک دیگر به فضا پرتاب می‌شود و مریخ نورد‌ها را به مریخ، گردشگران یا بیشتر ماهواره‌ها منتقل می‌کند. این ایده که فضا شلوغ می‌شود چند سالی است وجود دارد، اما چقدر شلوغ است؟ و چقدر شلوغ خواهد شد؟

لوول استاد فیزیک و مدیر مرکز علوم و فناوری فضایی در دانشگاه ماساچوست، می‌گوید: "بسیاری از ماهواره‌هایی که در مدار قرار گرفته اند مرده اند و در جو سوخته اند، اما هنوز هزاران ماهواره در مدار باقی مانده است. گروه‌هایی که پرتاب ماهواره را دنبال می‌کنند همیشه اعداد دقیق یکسانی را گزارش نمی‌کنند، اما روند کلی مشخص و حیرت انگیز است. "

از زمان پرتاب اسپوتنیک اولین ماهواره دست ساز بشر، در سال ۱۹۵۷ توسط اتحاد جماهیر شوروی، انسان‌ها هر سال اجسام بیشتری را در مدار قرار می‌دهند. در نیمه دوم قرن بیستم، رشد آهسته، اما پیوسته‌ای وجود داشت و تقریباً تا اوایل سال ۲۰۱۰، سالانه ۶۰ تا ۱۰۰ ماهواره پرتاب می‌شد. اما از آن زمان تاکنون سرعت ارسال ماهواره به فضا به طور چشمگیری افزایش یافته است.تا سال ۲۰۲۰، حدود ۱۳۰۰ ماهواره به فضا منتقل شده و برای اولین بار رکورد پرتاب بیش از هزار ماهواره در سال شکسته شد. اما آمار هیچ سالی با سال ۲۰۲۱ قابل مقایسه نیست. تا ۱۶ سپتامبر، تقریباً ۱۴۰۰ ماهواره جدید در حال چرخش روی زمین هستند و با گذشت زمان این میزان افزایش می‌یابد. همین هفته، اسپیس ایکس ۵۱ ماهواره استارلینک دیگر را در مدار قرار داد.

ماهواره های کوچک، دسترسی آسان به مدار را میسر می کنند
دو دلیل عمده برای این رشد چشمگیر وجود دارد؛ دلیل اول این است که هیچگاه ارسال ماهواره به فضا آسان نبوده است. به عنوان مثال، در ۲۹ آگوست ۲۰۲۱، یک موشک اسپیس ایکس چندین ماهواره را به ایستگاه فضایی بین المللی منتقل کرد. در ۱۱ اکتبر ۲۰۲۱، این ماهواره‌ها در مدار قرار می‌گیرند و تعداد ماهواره‌ها دوباره افزایش می‌یابد.

دلیل دوم این است که موشک‌ها می‌توانند ماهواره‌های بیشتری را راحت‌تر و ارزان‌تر از همیشه حمل کنند. این افزایش به دلیل قدرت بیشتر موشک‌ها نیست بلکه به دلیل کوچکتر شدن ماهواره‌ها به لطف انقلاب الکترونیک است. اکثریت قریب به اتفاق همه فضاپیما‌های پرتاب شده در سال ۲۰۲۰، ماهواره‌های کوچک بودند - ماهواره‌هایی با وزن کمتر از ۱۳۲۰ پوند (۶۰۰ کیلوگرم).

اکثر این ماهواره‌ها برای رصد زمین یا ارتباطات و اینترنت استفاده می‌شوند. دو شرکت خصوصی، Starlink by SpaceX و OneWeb، با هدف رساندن اینترنت به مناطق تحت پوشش جهان، تنها ۱۰۰۰ برنامه را در سال ۲۰۲۰ راه اندازی کردند. هر کدام از آن‌ها قصد دارند در سال‌های آینده بیش از ۴۰ هزار ماهواره را به فضا پرتاب کنند تا در مدار زمین قرار بگیرند. چندین شرکت دیگر چشم به بازار یک تریلیون دلاری آمریکا دارند که مهم‌ترین آن‌ها آمازون با Project Kuiper است.

تعداد بالای ماهواره های موجود در مدار، آسمان را شلوغ کرده است
با رشد عظیم ماهواره‌ها، ترس از شلوغی آسمان در حال تحقق است. یک روز بعد از اینکه اسپیس ایکس برای اولین بار ۶۰ ماهواره استارلینک خود را به فضا پرتاب کرد، اخترشناسان شاهد مسدود شدن ستاره‌ها توسط این ماهواره‌ها بودند. در حالی که تأثیر آن بر نجوم قابل مشاهده به آسانی قابل درک است، ستاره شناسان رادیویی می‌ترسند که به دلیل تداخل صخره‌های فلکی ماهواره‌ای مانند استارلینک، حساسیت ۷۰ درصدی را از دست بدهند.

کارشناسان در حال بررسی و بحث در مورد مشکلات احتمالی ناشی از این صورت‌های فلکی و راه‌های برخورد شرکت‌های ماهواره‌ای با آن‌ها هستند. این موارد شامل کاهش تعداد و روشنایی ماهواره‌ها، به اشتراک گذاری موقعیت آن‌ها و پشتیبانی از نرم افزار‌های بهتر پردازش تصویر است. با شلوغ شدن مدار زمین پایین، نگرانی در مورد زباله‌های فضایی و احتمال برخورد واقعی افزایش می‌یابد. حوالی ۱۰ سال پیش، دموکراتیزه شدن فضا هدفی بود که هنوز محقق نشده بود، اما کنون، با پروژه‌های دانشجویی در ایستگاه فضایی و حضور ماهواره‌های بیش از ۱۰۵ کشور جهان، می‌توان استدلال کرد که این هدف در دسترس است.

هر پیشرفت تکنولوژیک نیاز به به روز رسانی قوانین یا ایجاد قوانین جدید دارد. اسپیس ایکس روش‌هایی را برای کاهش تأثیر صورت‌های فلکی Starlink آزمایش کرده و آمازون برنامه‌های خود را برای دور زدایی از ماهواره‌های خود ظرف ۳۵۵ روز پس از اتمام ماموریت فاش کرده است. این اقدامات و سایر اقدامات توسط ذی نفعان مختلف باعث می‌شود امیدوار باشیم که تجارت، علم و تلاش‌های انسانی راه حل‌های پایداری برای این بحران احتمالی پیدا کنند.