جمال رازقی*
اخبار مرتبط با مذاکرات برجام و سیاست های اتخاذی در برخود با آن، تعیین کننده وضعیت بازارهای داخلی خواهد بود.چشم انتظاری از برگزاری جلسه کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۲۱ سپتامبر و تاثیر آن در بازارهای مالی کشور باعث شد در هفته گذشته بخشی از معامله گران در مسیر فروش قرار گیرند.
به نظر می رسد نوساناتی که در بازارهای مالی دیده می شود حول خبرهای مربوط به تحریم ها و مذاکرات هسته ای است؛ هر چند که بسیاری از معامله گران معتقد هستند که اثر بسیاری از این خبرها پیش خور شده و احتمال ایجاد شوک در بازار وجود ندارد.چنانچه مذاکرات پیش رو موفقیت آمیز نباشد و تحریم ها نیز لغو نشود، امکان اینکه دولت بتواند کسری بودجه را کاهش دهد، وجود ندارد و نهایتا جهت انجام تعهدات خود مجبور به استقراض از بانک مرکزی خواهد شد که بار تورمی زیادی به جامعه تحمیل خواهد کرد.
اسکناس آمریکایی هفته گذشته را با افت ۲۲۰ تومانی آغاز کرد و تا روز دوشنبه به ۲۷۱۵۰ تومان رسید. در این هفته نیز بازار توان شکست محدوده ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومانی را نداشت و بازدهی منفی یک درصد برای دلار به ثبت رسید. به دلیل تغییر انتظارات معامله گران و خوشبینی نسبت به مثبت بودن نتایج مذاکرات برجام باعث شد تا در هفته گذشته دلار افت داشته باشد؛ این در حالی است که در اوایل شهریور رشد دلار در حدود ۲ درصد به ثبت رسیده است.
سکه نیز الگوی مشابهی را در پیش گرفته و بازدهی منفی ۱.۷ درصد را در هفته گذشته به ثبت رسانده است. رشد اندک قیمت سکه در اواسط هفته گذشته به دلیل رشد بهای اونس طلا در بازارهای جهانی بوده است. در شرایط فعلی که وضعیت مذاکرات شفاف و دقیق نمی باشد معاملهگران در خرید و فروشهای خود بیگدار به آب نمیزنند و نگرانی از ریزش قیمت دلار با شروع مذاکرات باعث شده حجم خریدها نسبت به هفتههای قبل کم شود.
علیرغم آنکه بازار بورس در هفتههای گذشته رشد ثبات و ملایمی را داشته اما در هفته سوم شهریورماه با ریزش مواجه شد و افت نزدیک به ۲.۵ درصد را تجربه کرده است. این موضوع باعث شد تا بسیاری از سهامداران خرد دارایی خود را نقد نمایند. بسیاری از تحلیلگران معتقد هستند که بازار سهام خود را اصلاح کرده و در هفته های آتی دوباره در مسیر صعود قرار خواهد گرفت. افت قیمت دلار و ادامه نوسان قیمت جهانی کامیودیتیها تأثیر زیادی بر افت شاخص کل در این هفته داشته است.
کاهش رشد قیمت دلار آزاد و اعلام اخباری مبنی بر دستوری شدن قیمتگذاری برخی از صنایع به بهانه تنظیم بازار نیز نقش زیادی در ریزش بازار داشته است. در هفته گذشته نزدیک به ۱۳ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی به فروش رفته که شاید بتواند موقتا بخشی از کسری بودجه را پوشش دهد اما با توجه به بالا بودن نرخ تورم واقعی نسبت به ادامه این روند تردید وجود دارد. در هر صورت مرز ۱ میلیون و ۵۵۰ هزار واحد از مقاومت زیادی برخوردار است و احتمال نوسان شاخص کل در محدوده ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد تا ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد در هفتههای آتی وجود دارد.
بازار نفت در هفته گذشته روند قابل قبولی را طی کرده است. قیمت انواع نفت به بیش از ۷۳ دلار در هر بشکه رسید. طوفان آیدا در آمریکا باعث شد تا بازار با کمبود عرضه مواجه شده و افزایش تقاضا قیمت انواع نفت را بالا ببرد. از طرفی، کاهش بیش از حد انتظار ذخایر آمریکا و ارائه چشمانداز مثبت تقاضای نفت توسط اوپک نیز در رشد قیمت نفت اثرگذار بوده است. بر این اساس، نفت خام آمریکا در این هفته رشد نزدیک به ۴ دلاری را تجربه کرد و به بالای کانال ۷۲ دلار رسید.
اونس جهانی طلا در هفته گذشته روند ثابت داشته اما از اواسط هفته در مسیر نزول قرار گرفته است و در قیمت ۱۷۵۵ دلار ثابت ماند. اما شاخص دلار روند تقریبا ثابت رو به رشد را تجربه کرد و وارد رنج قیمتی ۹۳ واحد رسید. با اعمال سیاست های انقباضی و در پی آن افزایش نرخ بهره، اثرگذاری منفی همچنان بر دلار ادامه خواهد شد. این در حالی است که رشد تورم در ماه اوت در آمریکا کمتر از انتظار بوده است که این موضوع انتظارات برای اعلام تعدیل برنامه خرید اوراق قرضه بانک مرکزی آمریکا را کاهش داد و انتظار میرود قیمت طلا در هفته آتی وارد فاز صعودی شود.
شروع هفته گذشته شاهد رشد شدید بیت کوین تا ۴۸ هزار دلار بود اما باز نمی توانست مرز ۵۰ هزار دلار را به دست آورد. با توجه به اینکه قانون بیت کوین توسط برخی از شرکتهای سرمایه گذاری، رسمی شده است احتمال اینکه در هفته های آتی بتوان افزایش این رمز را دید، بعید به نظر نمی رسد. با این حال بسیاری از معامله گران به دلیل نااطمینانی از این بازار و سیاستهای متفاوت کشورها در رابطه با به رسمیت شناختن رمز ارزها، همچنان احتیاط را در دستور کار قرار دادهاند.
از میان فلزات اساسی تنها آلومینیوم توانسته در هفته گذشته رشد در حدود ۲ درصد را به ثبت برساند. نیکل مجددا به پایینتر از کانال ۲۰ هزار دلار نزول کرد. تقویت ارزش شاخص دلار آمریکا عاملی برای افت قیمت فلزات در این هفته بوده است. به نظر می رسد با گسترش روند واکسیانسون در جهان و رفع محدودیت های قرنطینه ای، از سرگیری فعالیت های صنعتی و ساختمانی منجر به افزایش تقاضا و رشد قیمتی کالاهای اساسی خواهد شد.
*رییس اتاق بازرگانی شیراز