کشف چند دستگاه استخراج رمزارز یا ماینر در ساختمان سعادتآباد بورس تهران ظرف چند روز گذشته ابعاد رسانهای گستردهای پیدا کرده است؛ بر همین اساس روز گذشته هیأت مدیره بورس تهران با صدور اطلاعیهای در اینباره توضیح داد اما این توضیحات ابهامهای جدیدی را در مورد چگونگی کشف این دستگاهها در ساختمان بورس و ماهیت دستگاههای نصب شده در زیرزمین بورس ایجاد کرد و حتی به این بحث که دستگاههای نصب شده کارکرد چندگانه داشته و در مواردی به بروز نوسان در شاخص بورس منجر شدهاند، دامن زد.
ماهیت دستگاههای کشف شده
هیأت مدیره بورس تهران در مقام دفاع از خود اعلام کرد: در هیأت مدیره قبلی و هیأت مدیره فعلی هیچ دستورجلسه یا مصوبهای مبنی بر فعالیت در حوزه رمزارزها اعم از استخراج یا معاملات وجود نداشته است. در ادامه این اطلاعیه تأکید شده؛ تجهیزات خریداری شده براساس مصوبات کمیته ساختمان، تحت عنوان سرورهای پردازشگر مورد نیاز مرکز داده، خریداری شده است. هیأت مدیره بورس سپس به کاربرد چندگانه تجهیزات مذکور اعتراف کرده و نوشته؛ این موضوع موجبات سوءاستفاده و در نهایت قصور یا تقصیر مجریان را فراهم کرده است. هیأت مدیره بورس تأکید کرده؛ مراتب رسیدگی انضباطی به موضوع در نهاد ناظر در دست پیگیری است.
هیأت مدیره بورس تهران با وجود این توضیحات، بهطور دقیق مشخص نکرده که چگونه به ماهیت واقعی دستگاههای نصب شده در زیرزمین پی برده است. همچنین در این اطلاعیه درباره کاربرد دقیق دستگاههای نصب شده توضیحی ارائه نشده و مشخص نیست آیا این دستگاهها صرفا برای استخراج رمز ارز بهکار گرفته شده یا کاربردهای دیگری از قبیل معاملات الگوریتمی هم داشته است یا نه؟
رفع این ابهامها در شرایطی حائز اهمیت است که شایعهای شکل گرفته که دستگاههای کشف شده در زیرزمین ساختمان بورس تهران بیشتر از آنکه جنبه استخراج رمز ارز داشته باشد ابزاری برای نوسانگیری خودکار در بازار سهام بوده است. شایعاتی که در بازارسرمایه نقل میشود حکایت از آن دارد که سختافزارهای کشفشده، پردازشگرهای قدرتمند برای HFT و معاملات الگوریتمی، برای نوسانگیری در بورس تهران بوده است و عملکرد این دستگاهها حتی در دورههای زمانی مختلف زمینه فراز و فرود شاخص بورس را بهوجود آوردهاند. گفته میشود حتی برخی نزولهای بورس ناشی از عملکرد این سرورهای قدرتمند بوده است. ادعا شده این دستگاهها با استفاده از معاملات الگوریتمی حجم عرضه و تقاضا را در بورس تهران تحتتأثیر قرار داده است.
چه کسانی نفع بردهاند
بهگفته هیأت مدیره بورس تهران فقط تعداد معدودی از ماهیت واقعی دستگاههای نصب شده در زیرزمین خبر داشتهاند و هیأت مدیره از آن مطلع نبوده است. هنوز مشخص نیست به غیراز مدیرعامل معزول بورس تهران چه افراد دیگری از ماهیت دستگاهها مطلع بودهاند و ذی نفعان آن چه کسانی هستند. هیأت مدیره بورس تهران توضیحی نداده است که رمزارزهای استخراج شده به چه شخصی تعلق گرفته است. طبق مقررات رایج، استخراج رمزارزها به کیف پول یا ولتهای شخصی افراد تعلق میگیرد و تاکنون ساختاری برای مالکیت افراد حقوقی بهویژه در ایران برای این کار تعریف نشده است.