پول نفت به سفره مردم می‌آید؟

گروه اقتصادی: واکسیناسیون گسترده در دنیا باعث شده صنایع دوباره خط تولید خود را راه بیاندازند. همین موجب افزایش تفاضای نفت شده است. تحلیلگران و کارشناسان هم پیش‌بینی می‌کنند قیمت نفت تا آخر سال میلادی به ۱۰۰ دلار هم برسد.

با این حال عده‌ای معتقدند که افزایش قیمت نفت به دلیل تحریم‌ها، ثمره بخصوصی برای ایران ندارد. علی شمس اردکانی، کارشناس اقتصاد انرژی و رییس سابق کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی توضیح می‌دهد: ارزیابی ما از تحریم‌ها و فشارهای مالی اشتباه بوده و همین هم منافع ملی ما را در خطر انداخته است.
روز گذشته، جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت روز یکشنبه به ریاست رییس جمهور برگزار شد و در همین جلسه اعلام شد که درآمدهای نفتی ایران در شش ماه اول سال ۱۴۰۰ معادل ۱۲ ماه سال ۱۳۹۹ بوده و افت شدیدی داشته است. شمس اردکانی ادامه می‌دهد: فروکش کردن کرونا، تقاضا را تکان داده اما عامل اصلی، عدم سرمایه‌گذاری جدید در حوزه نفت معمولی و نفت شیل بود.شمس اردکانی اظهار می‌کند که سرمایه‌ها اصلا به بخش نفت باز نمی‌گردند: بخش نفت، سرمایه‌بر است. کرایه یک دکل به همراه کارکنان آن گران است و سرمایه لازم در این بخش انجام نشده. حالا هم که تقاضا تکان خورده و دوباره افزایش داشته، تولید جدیدی وجود ندارد.

پول نفت باید به سفره مردم بیاید؟
او همچنین افزایش قیمت نفت را بیش از سودده بودن، زیان‌بار می‌داند: مشتری‌ها تنها در صورتی سراغ نفت ایران می‌آیند که فروشنده نفت دیگری پیدا نکنند و مجبور باشند از ایران نفت بخرند. بنا بر آماری که اتاق بازرگانی اعلام کرده، چین در هفت ماه گذشته تنها ۱۱ میلیون دلار نفت از ایران خریده و این رقم نسبت به صادرات نفت ایران به چین در سال ۲۰۱۸ کاهش بسیار زیادی داشته است. میزان فروش نفت ایران به چین در این سال، بیش از ۹ میلیارد دلار بوده است.

این کارشناس انرژی تاکید می‌کند که پول نفت تنها باید خرج سرمایه‌گذاری شود: سیستم اداری کشور نگران درآمد نفت است زیرا قصد دارد درآمد آن را خرج مشکلات و بحران‌ها کند. ما نباید پول نفت را خرج بودجه جاری کنیم. درآمد فروش نفت تنها باید خرج سرمایه‌گذاری‌ها و همچنین اشتغال‌زایی شود.

او به سیاست استفاده از پول نفت برای حل مشکلات انتقاد می‌کند: در ۶۰ سال گذشته شعار ما استفاده از پول نفت بوده است. نمی‌توانیم با این گونه به اقتصاد انرژی بی‌توجه باشیم و در زمستان و تابستان با مشکل کمبود گاز و برق مواجه شویم.شمس اردکانی، در حالی این اظهارات را مطرح می‌کند که سیاست‌های ایران همواره استفاده از پول نفت در بودجه جاری بوده است. حتی بسیاری از کاندیداهای ریاست جمهوری مانند احمدی‌نژاد، بارها وعده آوردن پول نفت بر سر سفره مردم را داده‌اند.

نفت را به هر قیمت بفروشیم؟
او همچنین نسبت به تخفیف‌های نفتی که ایران به مشتریان خود می‌دهد، انتقاد جدی دارد: تخفیف‌های نفتی زیادی که ما می‌دهیم هیچ توجیهی ندارد. اگر تقاضا افزایش پیدا کرده باشد فشار خریدار نمی‌تواند موثر واقع شود. به این دلیل که بازار در اختیار فروشندگان است، افزایش قیمت به به نفع فروشندگان است اما ما در شرایط تحریمی قرار داریم و از این قاعده مستثناییم.معامله‌گران چینی گفته بودند که خریداران چینی جذب قیمت‌های پایین نفت خام می‌شوند و ایران نفت خام را با تخفیف ۴ الی ۶ دلاری می‌فروشد.  این رسانه هچنین از قول یک تاجر پکنی گفته بود: «خریداران چینی، مقاومت در برابر بشکه‌های ایرانی ارائه‌شده با تخفیف‌های زیاد را سخت می‌دانند.»