تولید و صادرات فرش ماشینی آب رفت

گروه اقتصادی:  گرانی و رکود این بار در بازار فرش ماشینی مشهود است. هرچند فعالان این عرضه افزایش قیمت محصولات تولیدی را رد می‌کنند، اما مشتریان فرش ماشینی از گرانی بی قید وشرط این محصول ابراز گلایه دارند.
محمدهادی کمالیان، رئیس اتحادیه فروشندگان فرش‌های ماشینی وضعیت این بازار را  چنین تشریح کرد: گرانی مواد اولیه و مشکلات تأمین آن بار افزایش هزینه را بر دوش تولید کننده قرار داده است.هرچند بخشی از مواد اولیه تولید فرش ماشینی در داخل تهیه می‌شود، اما الزاماً بخش بیشتری از موادتولید باید از خارج وارد شود.

وی در پاسخ به این سوال که سهم واردات مواد مورد نیاز تولید فرش ماشینی چقدر است؟ گفت: با توجه به تعدد کیفیت و نوع تولید فرش‌های ماشینی قطعاً مواد اولیه در بافت این فرش‌ها نیز متفاوت خواهد بود. برخی فرش‌ها با مواد پتروشیمی داخلی تهیه می‌شود، یعنی ۱۰۰ درصد آن ایرانی است. اما برخی از فرش‌ها آکریلیک هستند که تمام مواد اولیه تولید آن خارجی است و نیاز به واردات ۱۰۰ درصد آن است.

رئیس اتحادیه فروشندگان فرش‌های ماشینی ادامه داد: عراق، افغانستان و حاشیه خلیج فارس بازار فرش‌های ماشینی تولید ایرانی است که در ازای آن از آلمان، چین، ترکیه و سایر کشور‌ها مواد اولیه جهت تولید فرش ماشینی وارد کشور می‌شود.وی تصریح داشت: اگر این پروسه به طور مدام انجام بگیرد مشکلی در تأمین مواد به وجود نخواهد آمد. در غیر اینصورت وارد کنندگان باید با ارز آزاد مواد اولیه مورد نیاز فرش ماشینی را وارد کنند.

 این فعال صنفی تأکید داشت: البته دلار ایرانی در این زمینه بسیار کم جابجا می‌شود و نقش زیادی در واردات مواد اولیه ندارد.به گفته کمالیان؛ بازار از فرش ماشینی تولید داخل اشباع است و تنوع مدل آنقدر زیاد است که خریدار می‌تواند به راحتی فرش مورد نیاز خود را در طرح و رنگ و اندازه انتخاب کند. چراکه کارخانه‌های فرش ماشینی هر سال چندین طرح با توجه به سلیقه مشتریان برای بازار مصرف آماده تولید و عرضه می‌کنند.

وی با اشاره به واردات فرش‌های تزئینی گفت: فرش‌های تزئینی در گذشته از کشور‌های ترکیه و بلژیک وارد کشور می‌شد.  علی رغم اینکه اندازه این فرش ها عمدتاً کوچک بود، بازار خوبی هم داشت. برای واردکننده نیز مقرون به‌صرفه بود. از سال ۱۳۹۸ که واردات فرش ماشینی منع شد، این نوع فرش‌ها در کارخانه‌های داخلی تولید می‌شود.رئیس اتحادیه فروشندگان فرش‌های ماشینی ادامه داد: امروز کارخانه داران در صنعت فرش ماشینی رقیب سایر کشور‌های تولید کننده فرش ماشینی  شده اند و براحتی بازار داخل را تصرف کرده اند. تجهیز کارخانه‌های تولید فرش ماشینی به دستگاه‌های مدرن امکان تولید فرش‌های فانتزی و کلاسیک را به تولید کنندگان داده است.

وی در خصوص علت فاصله اندک قیمت فرش‌های تولید داخل  با فرش‌های ماشینی وارداتی گفت: هزینه های تولید افزایش یافته است اما سعی شده برای حفظ بازار داخل از گرانی قیمت فرش تولید داخل جلوگیری شود. اما با این حال باید به افزایش کرایه اجاره بهای فروشگاه ها ،دستمزد کارگران، مالیات، هزینه های جاری یک فروشگاه نیز توجه شود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا قیمت فرش ماشینی نسبت به سال گذشته افزایش داشته است گفت: امسال فرش ماشینی هیچ افزایش قیمت نداشته است. به دلیل هزینه‌های جاری مانند افزایش دستمزد، گرانی قیمت حامل‌های انرژی، بیمه کارگری و از همه مهمتر قطع برق کارخانه ها، کشش تحمل بار هزینه‌ها از سوی کارخانه داران کمتر شده است.

کمالیان ادامه داد: کارخانه‌ها هفته‌ای سه روز فعال بودند؛ قطع برق خسارت‌هایی به این صنعت وارد کرد که تا کنون هیچ راه کاری برای جبران آن و حمایت از این صنعت در نظر گرفته نشده است.وی یادآور شد: از سوی دیگر به دلیل افزایش تورم و کاهش قدرت خرید، مردم کمتر به سراغ خرید فرش ماشینی می‌روند و ترجیح می‌دهند که خرید فرش را به تعویق بیندازند تا به سایر هزینه‌های مصرفی خود و خانواده بپردازند.

این فعال صنفی تأکید داشت: سال های قبل‌تر مردم برای تنوع و تزئین خانه‌های خود هر سال بدنبال تعویض و خرید مجدد فرش ماشینی بودند، اما امروز این جریان به دلیل رکود اقتصادی و تورم بیش از اندازه متوقف و بسیار ضعیف شده است.

به گفته کمالیان؛ تولید فرش ماشینی در سال ۹۹ به ۱۸۰ میلیون متر مربع رسید که از این میزان، ۱۲۰ متر مربع آن وارد بازار داخلی و بقیه تولیدات به کشور‌های عراق و افغانستان صادر شده است.  رئیس اتحادیه فروشندگان فرش‌های ماشینی وضعیت آینده بازار و تولید و صادرات فرش ماشینی را چنین پیش بینی کرد: تولید به دلیل مشکلات اقتصادی در ۶ ماه نخست سال جاری ضعیف‌تر از سال گذشته بوده است و به طبع آن صادرات نیز روند ضعیف تری را نسبت به سال گذشته تجربه خواهد خورد. این تهدید وجود دارد که همین بازار های کوچک را به دلیل مشکلات داخلی از دست بدهیم. از این رو برای حفظ بازار های هدف باید مراقب صنعت فرش ماشینی که می تواند ارزآوری خوبی برای کشور داشته باشد را بیش از گذشته داشت. 

وی ادامه داد: البته با توجه به تفاوت نرخ دلار در ایران، کشور‌های عراق و افغانستان تمایل زیادی به خرید فرش ماشینی از ایران دارند چراکه این تفاوت نرخ ارز علی رغم مشکل زا بودن برای تولید کننده داخلی، برای آن‌ها بسیار مرقون به صرفه است.وی تأکید داشت: ۸۰۰ واحد صنفی توزیع کننده فرش ماشینی در سطح شهر تهران فعال بودند که به دلیل مشکلات مالی و افزایش هزینه‌های تولید این فروشگاه‌های توزیع کننده فرش ماشینی به ۶۵۰ واحد رسیده است.

به اعتقاد این فعال صنفی؛ فرش ماشینی خارجی در مجموعه فروشگاه‌های سطح شهر بسیار کم است. شاید عرضه فرش ماشینی وارداتی در برخی از فروشگاه‌های لاکچری مورد توجه برخی قرار بگیرد، اما گرانی ارز باعث کاهش واردات فرش ماشینی از کشور‌های ترکیه، چین و... شده است.کمالیان تصریح داشت: واردات فرش ترک و چینی مرقون به صرفه نیست و هیچ قابلتی برای رقابت با فرش ایرانی ندارد.فرش‌های عرضه شده به فروشگاه‌ها و بازار، کاملاً ایرانی است و با توجه به وضعیت تولید در داخل، هیچ انتظاری برای واردات فرش ماشینی نیست.