گروه علمی:اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) از شایعترین اختلالات رفتاری کودکان است.بیش فعالی یکی از شایعترین اختلالات تکاملی عصبی دوران کودکی است که تا بزرگسالی ادامه پیدا میکند. متاسفانه این افراد بدون فکر کردن در مورد تبعات رفتارهای خود، عمل میکنند همچنین علائم بیش فعالی میتواند متغیر باشد البته این علائم میتواند شدید باشد و برای آنها در مدرسه، خانه و در ارتباط با دوستانشان مشکل ایجاد کند.
اگر در کودکی بیش فعالی تشخیص داده نشود، در بزرگسالی علائم مشخص و مشهودی ممکن است دیده شود، این علائم و نشانهها شامل بروز مشکلات در کار، زندگی شخصی و همچنین برقراری ارتباط اجتماعی میشود.اختلال بیش فعالی و یا نقص توجه، رابطه بسیار تنگاتنگی با اختلالات جدی روانپزشکی، خشونت، ترک تحصیل، اعتیاد، سوء مصرف مواد و الکل، اختلالات یادگیری و کلی مشکل دیگر را به همراه دارند.
بنابراین بسیاری از متخصصان تاکید دارند که نسبت به وجود این اختلال در خود یا فرزندانتان حتما مطلع شوید؛ کار بسیار سادهای هم است کافیست یک تست ساده و یا یک ویزیت روانپزشکی انجام دهید تا اگر به این مشکل مبتلا هستید آن را درمان کنید.
مستوره صداقت روانشناس ، اعلام کرد که «بیش فعالی اختلالی است که مربوط به دوران کودکی میشود و علائم مختلفی هم دارد مانند اینکه کودک علاوه بر فعالیت بیش از حد و عدم تمرکز، تخریبگری نوع حاد دارد، برخی فقط دچار مشکل فعالیت بیش از حد بوده و برخی نیز دچار عدم تمرکز هستند که از طریق دارو یا بازی درمانی میتوان طیفهای مختلف را درمان کرد.
وی گفت:خانواده با فرض اینکه کودک فقط شلوغ بوده، شروع به تخریب شخصیت آن میکنند و کودک با تمام این مشکلات وارد مدرسه میشود و در بعضی مواقع معلمها این موضوع را تشخیص داده و به روانشناس ارجاع میدهند، اما در برخی اوقات این موضوع در کودک شناسایی نمیشود و معلم هم آن را به عنوان دانشآموز شلوغ شناخته و بدون درک کافی از شرایط کودک شروع به تخریب شخصیت آن میکند. اگر مشکلات بیش فعالی در فرد افزایش پیدا کند، در بعضی موارد ممکن است مداخلات روانشناسی و در برخی مواقع مداخلات روانپزشکی میتواند در درمان فرد موثر باشد. این امر مهم است که از دوران کودکی درمان شروع شود و به بزرگسالی نرسد. بیشفعالی انرژی زیادی است که در درون فرد جمع شده و توصیه میشود افراد با فعالیتهای ورزشی انس بگیرند، چرا که کمک میکند به لحاظ هیجانی و درونی آرامتر باشند.
مصرف مواد غذایی مانند ماهی، گردو، کنجد و انواع مغزها که حاوی امگا ۳ و ۶ هستند نقش بسیار مهی در عملکرد سیستمهای عصبی دارند و میتوانند باعث کاهش بی توجهی و افزایش تمرکز در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی شوند. مصرف غذاها و مواد خوراکی پروتئین دار از قبیل گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ برای کاهش علائم بیماری به این دسته از کودکان توصیه میشود. زیرا پروتئینها با تجزیه شدن به اسیدهای آمینه میتوانند به مغز در بهبود سیستم عملکرد عصبی مغز کمک کنند.همچنین قرار دادن میوه و سبزیجات در برنامه غذایی کودکان بیش فعال به دلیل اینکه سرشار از آنتی اکسیدان هستند از بروز آسیبی رادیکالهای آزاد در مغز پیشگیری میکنند و سبب کنترل و بهبود این اختلال خواهد شد. اما مصرف برخی موادغذایی میتواند باعث تشدید اختلال بیش فعالی شود که شامل آبنبات، نوشابه، کافئین، شربتهای دارای سطح بالای فروکتوز، میوههای یخ زده و غذاهای دریایی است.
جواد عینی پور روانشناس یادآور شد که «بیشفعالی ریشه ژنتیکی و محیطی دارد وقتی از ریشه ژنتیکی آن صحبت میکنیم پیک عصبی دوپامین در بدن در قسمت پیشانی مغز زیاد ترشح میشود چرا که زیاد بودن پیک عصبی دوپامین زمینه ژنتیکی دارد، اما زمینههای محیطی نیز در شرایط تحرک شدید قرار گرفتن از لحاظ صوتی، جر و بحث و... صورت میگیرد و اگر کودک در معرض الگوی صوتی بسیار شدید باشد میتواند یکی از دلایل عمده رفتار بیشفعالانه در کودک باشد. زمانی که میزان بیشفعالی کودک زیاد باشد با مراجعه با متخصصین داروهای مرتبط با درمان بیشفعالی تجویز میشود که بر روی دوپامین اثر دارد، اما درمان اصلی بیشفعالی درمانهای رفتاری روانشناختی است چرا که هیچ دارویی نمیتواند سطح توجه و یا تکانه را به صورت دراز مدت در کودک حل کند.
این روانشناس ادامه داد: در رفتار درمانی تمرینها و مهارتهایی به کار میرود که سطح دقت و توجه کودک را بالا میبرد بنابراین در بازی درمانی نیز بازیهایی که در آن دقت و تمرکز لازم را باید داشت برای درمان بیشفعالی استفاده میشود البته هر فعالیتی که باعث شود سطح توجه، تمرکز، سطوح شناختی و پردازش شناختی فرد افزایش یابد میتوان انتظار داشت که در درمان بیشفعالی موثر باشد. کودکانی که بیشفعالی دارند در واقع از یک نوع اختلال رنج میبرند که این اختلال دارای نشانههایی است یعنی آسمان و زمین را بهم میدوزد یا نمیتواند خود را آرام نگهدارد و تبعیت از دستورهای کلامی چندگانه برای آن مشکل است به گونهای که والدین به صورت کلامی به فرزند میگوید برو فلان جا کاری را انجام بده و بعد فلان وسیله را تهیه کن و بعد از آن که آمدی پیگیر فلان مسئلهای باش که سپرده بودم و... در این مواقع تمرکز کودک بیشفعال ضعیف است.