گروه سلامت: پوکی استخوان مانند برخی دیگر از بیماریها نیازمند داشتن یک برنامه غذایی مناسب است، بنابراین باید برای بهبود و تقویت استخوانها برخی عادات بد غذایی را کنار گذاشت و تغذیه مناسب را برای تقویت بافتهای استخوانی رعایت کرد. دکتر اسماء بحرینی در این باره گفت: دو اصطلاح در ارتباط با اختلالات استخوانی در بزرگسالان وجود دارد. «استئوپروز» و «استئومالاسی» (نرمی استخوان)؛ استئوپروز مربوط به کاهش چگالی استخوان در ارتباط با کاهش یونهای کلسیم در ساختار استخوان است و اوستئومالاسی در مورد شلی یا نرمی استخوان در ارتباط با کمبود ویتامین دی است.
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از استئوپروز یا پوکی استخوان استفاده از مواد غذایی حاوی مواد معدنی تشکیلدهنده استخوان مانند کلسیم، منیزیم و زینک حائز اهمیت است، گفت: مهمترین منابع کلسیم شامل لبنیات پاستوریزه کمچرب و همچنین برخی از گیاهان مانند انواع کلم و اسفناج است. مهمترین منابع منیزیم شامل انواع گوشتها، حبوبات و گیاهان است که باید در رژیم غذایی گنجانده شود.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با اشاره به اینکه منابع ویتامین دی در رژیم غذایی به خوبی وجود ندارد، گفت: عمده منابع این ویتامین شامل غذاهای دریایی است که به میزان کمی در رژیم غذایی ایرانیان مصرف میشود بنابراین مواجهه با نور کافی خورشید و همچنین استفاده از تخممرغ و غذاهای دریایی میتواند کمبود ویتامین دی را جبران کند. با این وجود توصیه میشود که سالانه مقدار ویتامین دی خون سنجیده شود و در صورت لزوم و تحت تجویز پزشک و متخصص تغذیه، مکملهای ویتامین دی مصرف شود تا از نرمی استخوان در بزرگسالی پیشگیری شود.
این مواد غذایی سبب التهاب استخوان میشوند
وی با بیان اینکه رعایت یک رژیم غذایی متنوع بر پایه گیاهان، میوهها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات حائز اهمیت است، تصریح کرد: برخی عادتهای غذایی منجر به از دست رفتن مواد معدنی استخوانها میشود. به عنوان مثال عدم دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی باعث برداشته شدن کلسیم از استخوانها میشود؛ بنابراین دریافت رژیم غذایی حاوی لبنیات و همچنین سایر منابع کلسیم حائز اهمیت است. همچنین دریافت بالای نمک نیز میتواند در بروز پوکی استخوان نقش داشته باشد به دلیل اینکه نمک برای دفع در کلیهها، همراه با خود، کلسیم را نیز دفع میکند. رژیم غذایی پرچرب نیز باعث از دست رفتن کلسیم و همچنین سایر مواد معدنی مرتبط با استخوان در دستگاه گوارش میشود. به عنوان مثال رژیم غذایی حاوی چربیها و غذاهای سرخکردنی با اتصال چربی به مواد معدنی مخصوصاً کلسیم در دستگاه گوارش منجر به دفع این مواد معدنی از طریق مدفوع میشود.
بحرینی درباره اینکه کدام مواد غذایی سبب التهاب استخوان و تسریع در ابتلا به پوکی استخوان خواهند شد، گفت: رژیم غذایی بر پایه مواد غذایی حیوانی مخصوصاً اسیدهای چرب اشباع که در چربیهای حیوانی مانند کره و همچنین روغنهای حیوانی جامد وجود دارد، میتواند منجر به التهاب شود. اما در مقابل رژیم غذایی مبتنی بر انواع مختلف میوهها و سبزیجات تازه با رنگهای مختلف، غلات کامل و همچنین حبوبات و مغزهای گیاهی یک رژیم غذایی ضد التهاب بوده و ا میتواند در پیشگیری از انواع اختلالات و همچنین بیماریهای متابولیکی تأثیرگذار باشد.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در پاسخ به این سوال که آیا ماده غذایی هم وجود دارد که برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان معجزه کند، گفت: رعایت یک رژیم غذایی متنوع بر پایه میوهها و سبزیجات تازه و غلات کامل و حبوبات، لبنیات پاستوریزه کمچرب و همچنین دریافت کافی ویتامین دی از طریق نور خورشید یا منابع غذایی مانند آبزیان یا در صورت لزوم دریافت مناسب و سالم مکملهای ویتامین d میتواند در پیشگیری از پوکی استخوان و همچنین در سلامت استخوان نقش بهسزا و مهمی ایفا کند.
این نوشیدنیها سبب دفع کلیسم بدن میشوند
بحرینی درباره مصرف چای و قهوه و تاثیر آنها بر پوکی استخوان نیز گفت: دریافت بالای قهوه و چای یعنی بیش از سه الی چهار فنجان در روز به دلیل اثرات دیورتیک یا ادرارآور این نوشیدنیها، میتواند در دفع کلسیم از طریق ادرار نقش داشته باشد؛ بنابراین باید این مواد غذایی و نوشیدنیها در رژیم غذایی کافی و سالم دریافت شود. همچنین باید استفاده از نوشابهها و نوشیدنیهای گازدار که حاوی کربنیک اسید هستند در رژیم غذایی اجتناب شود، زیرا این نوشیدنیهای گازدار میتوانند دفع کلسیم را به همراه داشته باشند.
وی تاکید کرد: دریافت کافی آب و همچنین نوشیدنیهای گیاهی مانند آبمیوههای تازه و خانگی و همچنین آب سبزیجات میتواند به عنوان یک نوشیدنی سالم در پیشگیری از اختلالات استخوانی و همچنین سایر بیماریها تاثیرگذار باشد.این متخصص تغذیه و رژیم درمانی توصیه کرد: چای در مقادیر مناسب مثلاً دو فنجان در روز آن هم به شکل چای تازه و همچنین نوشیدنیهای بر پایه گیاهی مانند آبمیوههای تازه و خانگی و آب سبزیجات به همراه دریافت مقادیر آب همچنین دریافت لبنیات مانند شیر و دوغ بدون نمک و خانگی میتواند در پیشگیری از پوکی استخوان تاثیرگذار بوده و به عنوان انتخابهای غذایی سالم مطرح باشند.