خاصیت ضد سرطانی نوعی مخمر پروبیوتیک

سلول‌های سالم در صورتی که دچار مشکل شوند، تکثیر نمی‌شوند و با انجام «آپوپتوز» و مرگ برنامه‌ریزی شده، خود را از بین می‌برند تا بقای سلول‌های دیگر حفظ شود؛ ولی سلول‌های سرطانی نسبت به مرگ‌برنامه‌ریزی شده، مقاومت دارند. در نتیجه تکثیر غیر قابل کنترل سلولی و مقاومت به مرگ برنامه‌ریزی‌شده، ویژگی‌های اصلی سلول‌های سرطانی هستند.

بر همین اساس؛ هر عاملی که بتواند سلول‌های سرطانی را دچار آپوپتوز و مرگ برنامه‌ریزی‌شده کند، می‌تواند به عنوان ماده ضد سرطانی شناخته شود. تقریبا تمام درمان‌های موجود سرطان از جمله شیمی‌درمانی، با اثرات جانبی سمی برای سلول‌های طبیعی همراه هستند و می‌توانند مشکلاتی را برای بیمار ایجاد کنند. 

همچنین در سال‌های اخیر مقاومت سلول‌ها به شیمی‌درمانی، به یکی از مشکلات بزرگ تبدیل شده و باعث عود مجدد سرطان می‌شود. از طرف دیگر هزینه‌های این درمان، بار اقتصادی زیادی را برای بیماران تحمیل کرده است. بر همین اساس؛ مطالعات گسترده‌ای برای یافتن روش‌های درمانی با عوارض جانبی و هزینه کم‌تر ادامه دارد.
یکی از موادی که امروزه از نظر ویژگی ضد سرطانی، مورد توجه محققان قرار گرفته‌اند، «پروبیوتیک‌ها» هستند. در مطالعات اولی، استفاده از پروبیوتیک‌ها و یا ترکیبات ثانویه‌ای که تولید می‌کنند، به عنوان پیشگیری و درمان سرطان، نتایج خوبی داشته است.

پروبیوتیک‌ها؛ موجودات زنده کوچکی هستند که اثرات مفید آن‌ها در دستگاه گوارش مشخص شده است. برخی از سویه‌های باکتریایی و قارچی به عنوان پروبیوتیک شناخته می‌شوند و پیشگیری از برخی بیماری‌ها، متعادل کردن باکتری‌های مفید روده، تحریک سیستم ایمنی، درمان اختلالات گوارشی، فعالیت‌های آنتی اکسیدانی و ... نمونه‌هایی از این اثرات مفید هستند.

با توجه به موارد گفته‌شده، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی قزوین با انجام یک مطالعه، خاصیت ضد سرطان نوعی مخمر پروبیوتیک به نام «ساکارومایسز  سرویزیه» (واریته بولاردی) را بر رده‌های سلولی سرطان معده بررسی کردند.این محققان دیواره سلولی این مخمر را به محیط کشت سلول‌های سرطان معده اضافه کردند و تاثیر آن را در ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت بعد از افزودن، مورد بررسی قرار دادند. در این مطالعه میزان زنده‌مانی سلول‌های سرطانی و ایجاد آپوپتوز در این سلول‌ها، ارزیابی شد.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که افزودن دیواره سلولی این مخمر پروبیوتیک می‌تواند از تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری کند و همچنین توانایی ایجاد آپوپتوز یا مرگ برنامه‌ریزی‌شده را در این سلول‌ها دارد.بر همین اساس؛ این مخمر پروبیوتیک به دلیل ویژگی‌هایی که دارد، می‌تواند به عنوان یک داروی آینده در پیشگیری و درمان سرطان معده مورد توجه قرار گیرد.

پژوهشگران این مطالعه توصیه می‌کنند:  از آن‌جا که مخمر پروبیوتیک ساکارومایسز بولاردی قادر به از بین بردن سلول های سرطانی مقاوم به دارو است، در آینده از آن به عنوان یک عامل ضدسرطان و یا در فرمولاسیون داروهای مکمل برای درمان و پیشگیری از سرطان‌های معده، استفاده شود.در انجام این مطالعه بابک پاک بین از گروه بهداشت و کنترل کیفیت مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، شقایق پیشخوان دیبازر از گروه ایمونولوژی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس، سمانه اله یاری از گروه بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قزوین، مریم جوادی و علیرضا فراست؛ پژوهشگران مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی پژوهشکده پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی قزوین، و سینا درزی از مرکز تحقیقات ایمنی محصولات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته‌های این تحقیق به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی اثر دیواره سلولی مخمر پروبیوتیک ساکارومایسز بولاردی بر میزان بقای سلولی و بیان ژن survivin در رده های سلولی EPG85-257P و EPG85/257-RDB سرطان معده انسانی» در نشریه «Food Science & Nutrition» منتشر شده است.