بهار نیوز - مرد پشت‌ صحنه چین کیست؟

گروه بین الملل: ‌سال 2012 و زمانی كه ‌«شی جین‌پینگ‌» از سوی نمایندگان ارشد حزب كمونیست چین به رهبری این حزب منصوب شد، یك اقتصاددان دانش‌آموخته دانشگاه هاروارد را همراه با خود وارد دفتر سیاسی این حزب حاكم بر چین كرد. «لیو هی»، همکلاسی و دوست صمیمی شی جین‌پینگ در یك مدرسه راهنمایی پکن در اوایل دهه 1960 بود.
لیو كه متولد ژانویه 1952 است، در رشته اقتصاد صنعتی از دانشگاه رنمین پکن فارغ‌التحصیل شد و بعدها در دانشگاه استون‌هال تحصیل کرد و سپس کارشناسی ارشد خود را در رشته مدیریت دولتی از دانشگاه هاروارد دریافت کرد.
«هی» شروع خوبی در عرصه سیاسی كنار «شی» داشت و در جایگاه مذاکره‌‌کننده ارشد تجاری چین با ایالات متحده، اعتماد رهبران حزب كمونیست چین را بیش از گذشته جلب كرد. در دنیای پرشتاب امروز و در كشوری كه تکان‌دادن سر یا اخم رئیس‌جمهوری می‌تواند زندگی یك مقام را زیرورو كند، هی به آرامی توانسته نزدیك‌ترین موقعیت را در كنار شی داشته باشد. رئیس‌جمهور اقتدارگرای چین بارها او را «فردی بسیار مهم» برای خود دانسته است.
در ماه می‌‌ 2018، لیو نیز به‌عنوان مذاکره‌‌کننده ارشد تجاری برای جنگ تجاری چین و ایالات متحده منصوب شد و در اوایل اکتبر 2019، لیو با همتایان آمریکایی خود در مورد یک معامله تجاری مقدماتی میان دو كشور مذاکره کرد. هی در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریكا، مدیریت مذاكرات تجاری پكن و واشنگتن را بر عهده داشت و به زعم مقام‌های پكن، درایت او باعث شد تا از شدت مناقشه تجاری با ترامپ كاسته شود.
بر اساس توافقی كه آن زمان به‌ دست آمده بود جنگ تعرفه‌ای آمریكا و چین تا حدی فروكش كرد اما کالاهای چینی همچنان مشمول تعرفه‌های 360 میلیارد دلاری آمریکا بودند و حكومت پكن این كاهش میزان تعرفه‌ها را نوعی پیروزی برای خود قلمداد می‌كرد.
لیو در كنار حضور در دفتر سیاسی حزب كمونیست و نیز برعهده‌داشتن نقش مشاور شی جین‌پینگ، همچنین مدیر دفتر کمیسیون مرکزی امور مالی و اقتصادی حزب کمونیست چین است و ریاست این كمیسیون را هم شی در دست دارد. نقش‌آفرینی مثبت هی در مذاكرات تجاری با واشنگتن باعث شد تا مقام‌های حزب كمونیست چین علاوه بر انتصاب او به‌عنوان یكی از معاونان نخست‌وزیر، ریاست کمیته ثبات مالی و توسعه را هم برای هی در نظر بگیرند. او مقالات زیادی در زمینه اقتصاد کلان، سیاست توسعه صنعتی و اقتصادی چین، نظریه جدید اقتصادی و صنعت اطلاعات در سایت‌های دولتی چین و تعدادی از نشریات خارجی منتشر کرده است.
از آغاز سال 2013، لیو رسما به‌عنوان مشاور شی منصوب شد و در مورد یک‌سری از ابتکارات اقتصادی به او مشورت داد و گمان می‌رود که یکی از معماران اصلی سیاست اقتصادی چین در نزدیك به یك دهه اخیر باشد. او همچنین به‌عنوان عضو کمیته مرکزی حزب كمونیست در مجمع جهانی اقتصاد در سال 2018 در داووس سخنرانی کرد. با وجود سمت‌های متعددی كه شی و حزب حاكم كمونیست چین برای لیو در نظر گرفته‌اند، او به‌طور ثابت و در كنار تمام سمت‌ها، برای کمیسیون برنامه‌ریزی ملی، مرکز اطلاعات دولتی و مرکز تحقیقات توسعه شورای دولتی هم كار كرده است.
نشریه دانشگاه هاروارد جزئیات بیشتری درباره لیو و نقش او در حكومت كمونیستی چین منتشر كرده است. لیو در یك دهه اخیر، فراتر از یك اقتصاددان و مشاور، مهم‌ترین سیاست‌گذار اقتصادی در پکن بوده است. لیو حتی قبل از آنكه همراه با شی به رده‌های بالای قدرت در حزب كمونیست چین وارد شود، مشاور مورد اعتماد هو جین‌تائو، رئیس‌جمهوری سابق چین در بحران مالی جهانی سال 2008 بود. از زمانی که شی جین‌پینگ در سال 2012 رهبر حزب كمونیست و رئیس‌جمهوری چین شد، او از پشت‌پرده خارج و به‌عنوان دست‌راست شی در سیاست اقتصادی ظاهر شد.‌ لیو به‌عنوان رئیس دفتر گروه پیشرو در امور مالی و اقتصادی كه دفتری قابل مقایسه با شورای اقتصاد ملی در ایالات متحده است، گزینه‌های سیاستی را برای کمیته دائمی دفتر سیاسی حزب كمونیست تنظیم می‌کند و در مطبوعات به‌عنوان «معمار اصلی» اقتصاد چین نامیده می‌شود.
‌همچنین برنامه اصلاحات بزرگ كه در نوامبر 2013 اعلام شد نیز برنامه شخص لیو بوده است. در اجلاس سران آمریكا و چین در «سانی‌لند» هم لیو در كنار شی برای دیدار با باراك اوباما، رئیس‌جمهوری وقت آمریكا حضور داشت. لیو هم مانند بسیاری دیگر از مقا‌م‌های حزب كمونیست دوره كارآموزی و آشنایی با سیاست و اقتصاد را در عرصه قدرت تجربه كرد. او در حالی وارد ساختار قدرت در حزب كمونیست چین شد كه نیاز به یادگیری بسیاری از مسائل درباره چین و نگاه پكن به جهان داشت تا بتواند بهترین سیاست اقتصادی را برای پرجمعیت‌ترین كشور جهان و دومین قدرت اقتصادی پس از ایلات متحده تدوین كند.
لیو در سال 2012 و در یكی از مقاله‌های خود، دو بحران جهانی ركود بزرگ سال 1929 و بحران مالی 2008 را با هم مقایسه كرد و راه‌حلی برای جلوگیری از تكرار آن ارائه داد. این مطالعه در اوایل بحران مالی سال 2008 كه از شرق آسیا آغاز شد، انجام گرفت و در تابستان 2012 در چین منتشر شد. انتشار این مقاله تفصیلی نام او را بیش از گذشته بر سر زبان‌ها انداخت. به نوشته لیو، هدف این مقاله درک وقایع گذشته بود تا «بحران مالی جاری را به‌طور ایمن و با كمترین هزینه ممكن سپری كنیم و با یادگیری از تاریخ به‌طور فعال‌تری به چالش‌های مشابه پاسخ دهیم». ‌لیو سیاست‌ها و انتخاب‌های مقام‌های چینی پس از بروز بحران مالی سال 2008 را تا حد زیادی تأیید می‌كند.
عمده این سیاست‌ها به دست شخص لیو تدوین شده بود و راهكارهای او به اقتصاد چین اجازه می‌داد نه‌تنها از بحران عبور کند، بلکه از همه اقتصادهای بزرگ دیگر، رشد اقتصادی بیشتری را ثبت كند. او در تفسیر خود از بحران مالی 2008 و همچنین دیگر مقالات، گزارشی دقیق از گذشته و سرنخ‌های زیرکانه‌ای برای آینده ارائه می‌دهد.‌
واقعیت بی‌رحمانه این است که از زمان بحران مالی 2008، تقریبا 40 درصد از کل رشد اقتصاد جهانی فقط در یک کشور اتفاق افتاده است؛ چین. ‌‌این موفقیت برای چین در حالی به دست آمد كه این كشور تنها 15 درصد از جمعیت جهان و کمتر از 20 درصد از درآمد اقتصاد جهان را به خود اختصاص داده است. این رشد غیرقابل تصور نتیجه رویكردهایی بود كه لیو به‌عنوان مرد پشت ‌صحنه اقتصاد چین برای حزب كمونیست این كشور تدوین كرد. بحران مالی جهانی در سال 2008 برای تمام كشورها فاجعه‌بار بود، اما لیو در پی این بحران نامی برای خود دست‌وپا كرد و صعودش به ساختار قدرت در حزب كمونیست چین سرعت بیشتری گرفت.