گروه سیاسی: مدیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت اگر ایران میخواهد کشوری مورد احترام در جامعه جهانی باشد، هیچ راهی برای دور زدن بازرسان این نهاد ندارد.
رافائل گروسی هشدار داد که محدودیتهایی که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران با آن مواجه است باعث شده یک «تصویر بسیار مبهمی» از تهدید برنامه هستهای تهران به جهان ارائه شود. وی تاکید کرد که ایران بیش از هر زمان دیگری اورانیوم را به سمت سطح تسلیحاتی غنیسازی میکند.در حالی گروسی بر این موضوع تاکید دارد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید همچنان در نقش «ارزیاب» برای جهان باقی بماند که مذاکرات وین برای احیای برجام با مشکلات و اختلافهایی همراه شده است.
گروسی تاکید کرد که اگر جامعه جهانی از طریق ما، از طریق آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهطور شفاف متوجه نمیشود ایران چه تعداد سانتریفیوژ یا چه ظرفیتی ممکن است داشته باشد، این موضوع یک تصویر بسیار مبهم ارائه میدهد.وی گفت آنچه ما داریم تصویری بسیار مبهم است. وی آن را «تصویر خیالی از واقعیت» عنوان کرد، «نه تصویر واقعی» و این موضوع را به همین دلیل بسیار مهم ارزیابی کرد.
این سخنان در حالی بیان میشود که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به این سوال که آیا توافقی بین ایران و آژانس برای نصب دوربین در سایت تسای کرج صورت گرفته است، گفت: «کرج و سایر مواردی که در برجام بوده خارج از پادمان است، اگر که برجام یک معاهده بوده، طرفین تعهداتی داشتند وقتی آنها به تعهداتشان عمل نکرده و تحریمهای ظالمانه غیرقانونی شدید را علیه ایران اعمال کردند، دلیلی ندارد که برای اجزای تعهدات برجامی بر ما فشار بیاورند، ما در چارچوب پادمان و ان پی تی اقدام میکنیم و هیچ چیزی غیر از آن را قبول نمیکنیم.»
نصب دوباره دوربینهای نظارتی تاسیسات هستهای کرج که بخشی از فعالیتهای سانتریفیوژهای پیشرفته ایران و غنیسازی اورانیوم در آن انجام میشود، یکی از نقاط حساس روابط میان تهران و آژانس در ماههای گذشته بوده است.ایران میگوید که آژانس بینالمللی انرژی هستهای باید موضع خود را درباره حمله به مجتمع تسا کرج روشن کند. ایران مسئولیت این حادثه را که در تابستان گذشته رخ داد به اسرائیل نسبت میدهد.
گروسی ادعاهای ایران مبنی بر استفاده خرابکاران از دوربینهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حمله به سایت کرج را رد و آن را «کاملا پوچ» عنوان کرد. تهران تاکنون سندی درباره این ادعا ارائه نکرده است و این موضوع باعث اصطکاک بیشتر بین ایران و بازرسان شده است.ایران در حال حاضر غنیسازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصدی را انجام میدهد در حالی که طبق برجام این میزان به ۳.۶۷ درصد محدود شده بود.ذخایر اورانیوم غنی شده ایران نیز به مراتب بیشتر از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است. توافقی که ایران پذیرفته بود در ازای لغو تحریمهای اقتصادی برنامههای هستهای خود را محدود کند. تهران همچنین در تاسیسات هستهای خود از سانتریفیوژهای پیشرفتهای استفاده میکنند که طبق برجام از استفاده از آنها منع شده بود.
گروسی تاکید کرد در مذاکرات احیای برجام در وین دخالتی ندارد اما گفت که پیشرفت ایران در برنامههای هستهای به این معنا است که باید تغییراتی در توافق اولیه ایجاد شود.
وی افزود: «واقعیت این است که ما با ایران بسیار متفاوتی روبرو هستیم. سال ۲۰۲۲ با سال ۲۰۱۵ به قدری متفاوت است که باید اصلاحاتی انجام شود و واقعیتهای جدید در نظر گرفته شود تا بازرسان ما بتوانند هر آنچه را که کشورها بر سر میز سیاسی توافق میکنند، بازرسی کنند.»گروسی همچنین تصریح کرد که غیر از کشورهایی که سلاح هستهای تولید میکنند، هیچ کشور دیگری وجود ندارد که به سطح بالایی از غنیسازی اورانیوم دست پیدا کند.وی افزود: «این بدان معنا نیست که ایران سلاح هستهای دارد. اما این بدان معنا است که این سطح از غنیسازی، سطحی است که نیازمند تلاشهای راستی آزمایی شدید است.»گروسی در پاسخ به سوالی درباره تفاوت بین دو دولت ایران گفت که تغییر محسوس است.وی همکاری با دولت رئیسی را «کندتر از حد انتظار» توصیف کرد و گفت: «ما این رابطه را خیلی دیر آغاز کردیم.»وی افزود: «مشکل این است که هرچه زمان بیشتر میگذرد و توانایی ضبط آنچه را که در حال وقوع است از دست میدهید.»
وی تاکید کرد زمانی که بازرسان برگردند باید دوباره شروع به چیدن پازل کنند و ممکن است شکافهای وجود داشته باشد.گروسی گفت که این شکافها چیز خوبی نیست.