بهار نیوز - واقعا چرا دانشگاهیان كشور سکوت کرده‌اند؟

گروه سياسي: یک ديپلمات سابق ايران و استاد دانشگاه درباره اینکه چرا به گفته رییس جمهور دانشگاه درباره توافق هسته‌ای ژنو ساکت است گفت: این موضوع از چند بعد قابل بررسی است، یکی از مهم‌ترین دلایل سکوت دانشگاه باقی ماندن ذهنیت وجود جو امنیتی گذشته بر دانشگاه‌ها است.

دکتر علی خرم، نماینده پیشین ایران در سازمان‌های بین المللی با بیان این مطلب در گفتگو با سايت فرارو گفت: در گذشته دانشگاهیان صدمات زیادی به واسطه بیان برخی نظرات به خصوص پیرامون برنامه هسته‌ای ایران متحمل شدند که این صدمات سبب شد آن‌ها ترجیح دهند تا کنار بکشند و عطای نقد کردند را به لقایش ببخشند.

وی با تاکید بر اینکه در دوره‌ای به خصوص در دولت گذشته برنامه هسته‌ای ایران تبدیل به یک موضوع «ممنوعه» شده بود و هر نوع نقدی برابر با نقد نظام تلقی می‌شد گفت: بر همین اساس با بالا رفتن هزینه‌های نقد موضوع هسته‌ای، به دلیل وجود چنین حساسیت‌هایی دانشگاهیان به این نتیجه رسیدند که نقدشان را در پیش خودشان نگه دارند و‌‌ همان مسیر زندگی عادی خود را پیش بگیرند و به نوعی «آهسته بروند و آهسته بیایند».

این استاد دانشگاه افزود: در همین یکی دو سال پیش اساتید دانشگاه‌های حتی برای نقل گزارش یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، که ترجمه فارسی آن در خبرگزاری‌های رسمی ایران منتشر می‌شد از سوی برخی نهاد‌ها احضار می‌شدند و باید تا مدتی مورد پرسش و پاسخ قرار می‌گرفتند. بر این اساس در چنین شرایطی بسیاری از دانشگاهیان از یک دوره‌ای به بعد تصمیم گرفتند که اظهارنظر درباره موضوع هسته‌ای را به همان‌هایی واگذار کنند که دلشان می‌خواست که نه جزییات بلکه کلیات مذاکرات به وسیله خودشان و به صورت کانالیزه شده به مردم منتقل شود.

خرم با بیان اینکه یکی دیگر از دلایل سکوت دانشگاهیان درباره موضوع هسته‌ای، بی‌اطلاعی آن‌ها است گفت: موضوع هسته‌ای و توافق هسته‌ای ژنو، یک موضوع کاملا تخصصی، فنی و حقوقی است که اظهار نظر و نقد درباره آن نیازمند اطلاع و آگاهی است. با این حال بسیاری از دانشگاهیان به‌‌ همان دلیل نخست که مورد اشاره قرار گرفت یعنی ممنوعه شدن موضوع هسته‌ای از تحقیق و بررسی آن خودداری کردند.

وی درباره اینکه چطور منتقدان توافق ژنو، بدون تحقیق و بررسی و داشتن آگاهی کافی دست به انتقاد می‌زنند در حالی که اساتید دانشگاه خود را از نقد بدون آگاهی بر حذر می‌دارند، گفت: اولا یک نکته را توجه داشته باشید بخش عمده‌ای از منتقدان مذاکرات هسته‌ای اخیر ایران و گروه ۱+۵ و توافق ژنو، وابسته به جریان برخوردار از مصونیت هستند. بنابراین آن‌ها هیچ نگرانی از این بابت ندارند که درباره موضوعی که تاکنون برای اساتید و دانشگاهیان موضوع ممنوعه بوده است زبان به انتقاد بگشایند.

وی ادامه داد: نکته دیگراین است که تخریب یا نقد غیر دلسوزانه ساده است. نقد علمی است که پیش از طرح شدن نیازمند مایه است و وقت و مطالعه می‌خواهد. وگرنه نق تخریبی بدون هیچ پیش نیازی قابلیت طرح دارد. ممکن است مثلا در باب اقتصاد این موضوع مطرح شود که اقتصاد ایران در شرایط بدی قرار دارد در این شرایط خیلی‌ها توانایی این را دارند که از ریز تا درشت بدی اقتصاد ایران را بشمرند. اما کمتر کسی است که بتواند بگوید اقتصاد چطور می‌تواند از شرایط بدخارج شود و روند بهبودی را پیش بگیرد.

نماینده پیشین ایران در سازمان‌های بین المللی با تاکید بر اینکه ایکاش کسانی که نقد می‌کردند نقدشان، دلسوزانه و مبتنی بر اصول علمی وحقوقی می‌بود، گفت: بنابراین معتقدم نقدهای که عموما به صورت موجی می‌آید احتیاج به هیچ پیشنه‌ای ندارد و هرکسی می‌توانند آن را طرح کند.

وی با بیان اینکه بی‌اطلاعی از موضوع هسته‌ای و توافق ژنو محدود به دانشگاهیان و منتقدان نمی‌شود، گفت: در جلسات دولتی که شرکت می‌کنیم برخی از دولتمردان که ضرورت دارد حداقل آن‌ها از این توافق اطلاع کافی داشته باشند اظهار نظرهایی می‌کنند که نشان می‌دهند آن‌ها هم درک درستی از این توافق ندارد. خرم با تاکید بر اینکه بسیاری توافق ژنو را بدون در نظر گرفتن فلسفه اصلی آن یعنی تلاش برای اعتماد سازی مورد توجه قرار می‌دهند گفت: بسیاری اینگونه به این توافق نگاه می‌کنند که ما چه داده‌ایم و چه گرفته‌ایم. در حالی که فلسفه وجودی این توافق از سوی ایران تلاش برای اعتماد سازی بوده است.