بسیاری از مردم توان خرید حتی تخم‌مرغ را هم ندارند!

دکتر امان الله قرائی‌مقدم، در گفت وگو با شفقنا آینده درباره مهمترین چالش های پیش روی فقر زدایی در ایران چیست؟اظهار داشت: به نظر من مساله و چالش بزرگ ما تحریم ها و اف ای تی اف است تا زمانی که این مشکل برطرف نشود، نمی توان مساله اقتصاد را حل کنیم چون اقتصاد علم است و با حرف و صحبت و قول و شعار برطرف نمی شود. علاوه بر این ما مدیرانی خبره و اقتصاددانانی برجسته در کشور داریم، اقتصاد یک علم است. بازار، تعیین کننده قیمت ها است و بازار است که می گوید مشکل چیست؟! اقتصاد دستوری نیست.
وی افزود: همانطور که در کشورهایی مثل روسیه و کوبا و کره این روش تجربه شد، در این کشور ها اقتصاد دستوری بود و ببینید امروز کره و کوبا و روسیه در کجا هستند؟! آیا ژاپن امکانات روسیه را داشت؟ ولی شما می بینید که امروز ژاپن چقدر پیشرفت کرده است. بنابراین امروز بزرگترین چالش ما مساله اقتصاد کشور و مساله برجام است تا این مساله و این چالش بزرگ در کشور ما برطرف نشود از سطح مشکلات کاسته نخواهد شد. چالش ما عوامل بیرونی نیستند بلکه عوامل درونی است، اقتصاد ما سیاست زده است، اقتصاد سیاست زده که اقتصاد نمی شود، آموزش و پرورش ما سیاست زده است. دانشگاه ما سیاست زده است، اقتصاد سیاست زده ما نیز درست نمی شود و هر کسی را بر سر این کار بیاورید با این ساختار اجتماعی و سیاسی و فرهنگی نمی توانند کار را درست کنند.
وی در مورد اینکه تبعات فقری که ایجاد شده چه خواهد بود؟ گفت: تبعات فقر، طلاق و دزدی و جرم و خود فروشی و قتل و جرم و جنایت و آشوب و اعتراض است، اقتصاد زیر بنا است. فرض کنید پشت میزی فلزی نشسته اید و تمام مسائل اجتماعی روی این میز است. اگر از زیر آهن ربایی قرار بدهید براده های فقر و بدبختی جذب آن می شوند و به هر سویی می روند این آهن ربا اقتصاد است. این وضعیت نشان می دهد که اقتصاد اصل است و نه تنها از دیدگاه مارکس و نه از دیدگاه انگل و آلتوسر و دیگر اندیشمندان طرفدار مکتب اقتصادی کلاسیک بلکه از دیدگاه مکتب ذهنی گرایانی چون مارکس وبر و دیگرانی مثل بنجامین گلز و شون پیتر و… این اینطور است. ژوزف شون پیتر می گوید اقتصاد شکوفا نمی شود، مگر آب و هوای اجتماعی مساعد باشد. او دوازده اصل اقتصادی دارد و این نکته در اصل هشتم و یازدهم کتاب او آمده است. به کتاب توسعه اقتصادی او رجوع کنید. اقتصاد مثل یک کانال نیست اقتصاد به سیاست و به آموزش و پرورش و به خانواده و به مسائل اجتماعی وابسته است اقتصاد زیر بنای همه این ها است. این است که می بینیم ازدواج صورت نمی گیرد و طلاق افزایش دارد و خود فروشی و دزدی و قمه کشی و جنایت و خودکشی افزایش پیدا می کند. امروز از ۶۰ میلیون نفر صحبت می شود که زیر خط فقر هستند و به تامین معیشت نیاز دارند. سی و دو میلیون زیر خط فقر مطلق هستند. برخی مردم ما امروز نه می توانند میوه بخرند و نه گوشت و نه تخم مرغ! ما هر روز این خبر ها را می شنویم.
این جامعه شناس ادامه داد:  به قول مارکس وقتی پولتریا آگاه بشوند که حاکمان به داد آنها نمی رسند آن روز است که دست به اعتراض می برند اینبار گرسنگی و فقر آنقدر زیاد است که دیگر کسی به کسی رحم نخواهد کرد. به قول سعدی هر که دست از جان بشوید هر چه در دل دارد بگوید. امروز جان مردم به لب رسیده است.
قرایی مقدم با بیان اینکه براساس تجربه ایرانی می گویم. سه چهار سال بعد از انقلاب در مشهد در کوی طلاب که کوی فقیر نشینی زیر حرم بود و محله ای معروف زیر راه آهن است، شهرداری خانه ای را خراب کرد و مردم شروع به حمله کردند و به سمت خیابان امام خمینی آمدند و فروشگاه ها را غارت کردند و آمدند و علم گاز را ول کردند در بانک صادرات و تا استانداری رفتند. در تهران در اسلامشهر مشکلی پیدا شد و مردم تا پادگان اسلام شهر رفتند، همه این موارد تجربه است. این بار دیگر نمی شود گفت مال مردم مال مردم است و حق الناس است و چه و چه آنهمه قمه و شمشیر که در اخبار شبانگاهی تلوزیون نشان می دهد از کجا می آید؟ امروز خرید اسلحه در جامعه زیاد شده است. این کار ها برای چیست؟ برای اینکه منتظر فرصت هستند. مساله اینجا پلیس و نیروی انتظامی نیست او هم زن و بچه دارد. همانطور که امروز پرخاشگری و خشونت کلامی و رفتاری به حداکثر رسیده است، وضعیت بدتر خواهد شد. نمی توان با اقتصاد شوخی کرد اقتصاد به قول آبراهام مازلو تامین نیاز است، اقتصاد برای تشریفات نیست. عامل حفظ و صحه است و سلامت جسمی افراد به اقتصاد وابسته است. امروز سلامتی مردم به خطر افتاده است.