بدرفتاری و ضرب و شتم پناهجویان دربلاروس

گروه بین الملل: سازمان عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی جدید از بدرفتاری، ضرب و شتم و اخاذی پلیس بلاروس از پناهجویان درمانده منتشر کرد. این سازمان در همین گزارش از رویکرد کمیسیون اروپا در قبال پناهجویان در مرزهای بلاروس با اتحادیه اروپا به شدت انتقاد کرد.
این گزارش جدید بر اساس مصاحبه با ۷۵ پناهجوی بازگشت داده شده به عراق تنظیم شده است. به گفته عفو بین‌الملل این افراد در فاصله ماه‌های ژوئن تا نوامبر سال ۲۰۲۱ و با وعده دروغین راهیابی آسان به خاک اتحادیه اروپا با هواپیما به مینسک، پایتخت بلاروس سفر کردند. ۶۶ تن از مصاحبه شوندگان عراقی، ۷ نفر سوریه‌ای، یک نفر لبنانی و یک نفر دیگر اهل سودان بوده اند.
این افراد به عفو بین‌الملل گفته اند که آن‌ها در مقاطع زمانی مختلف با کامیون‌های ارتش به منطقه مرزی میان بلاروس با لهستان، لتونی و لیتوانی منتقل شده اند. به گفته‌ یکی از آن‌ها «سربازان با سگ‌های شکاری پناهجویان را تا نزدیکی مرز لهستانی همراهی کرده و به گروهی حدود ۸۰ پناهجو گفته‌اند اگر سریع به سوی مرز ندوید، سگ‌ها را ول خواهیم کرد.» به گفته همین فرد اندکی پس از رها شدن آن‌ها در طبیعیت و در حالیکه ماموران بلاروس رضایتی از سرعت حرکت به سوی حصارهای مرزی را نداشتند، پلیس با میله به جان آن‌ها افتاده و سگ‌ها را ول کرده است. شماری از پناهجویان در جریان همین ماجرا زخمی و خون آلود بر زمین افتاده اند.
افراد دیگری به کارشناسان عفو بین‌الملل گفته ‌اند پلیس با باتوم و میله‌های فلزی و حتی پنجه‌بوکس پناهجویانی را که با سرعت مد نظر آن‌ها به سوی مرز نزدیک نمی‌شدند را مورد ضرب و شتم قرار داده است.
یک پناهجوی دیگر با روایت تجربه خود می‌گوید «ما پس از رها شدن در نزدیکی مرز، دست‌کم دو روز گرسنه و تشنه ماندیم؛ سرپناهی هم در کار نبود و از حداقل امکانات بهداشتی محروم بودیم.» این فرد می‌گوید چیزی برای سیر کردن شکم فرزندانش نداشته و آن‌ها بارها در مسیر حرکت به سوی نقطه صفر مرزی در میان جنگل از گرسنگی و خستگی از حال رفته‌اند.
این گزارش نشانگر آن است که ماموران مرزی بلاروس و لهستان در تلاش برای راندن پناهجویان درمانده از مرزهای خود، حتی واهمه از مجبور کردن آن‌ها برای رفتن به رودخانه‌هایی با جریان تند آب نداشته‌اند.شمار دیگری از مهاجران عودت داده شده به عراق با بازگو کردن تجربه سخت خود از زمان حضور در اقامتگاه‌های مرزی گفته اند ماموران بلاروس برای دادن کوچکترین امکانات از آن‌ها پول و حتی تلفن‌های همراهشان را می‌گرفته و در برخی موارد با تهدید، اخاذی می‌کردند.
جنیفر فاستر، پژوهشگر سازمان عفو بین‌الملل در امور مهاجران می‌گوید: «گزارش ما نشان می‌دهد مردم عملا در یک منطقه اخراج مرزی میان بلاروس و اتحادیه اروپا گرفتار شده بودند. آن‌ها با گرسنگی . رفتار خشن پلیس بلاروس دست و پنجه نرم می‌کردند. اگر به سوی دیگر مرز می‌رسیدند، پلیس لهستان آن‌ها را مجبور به بازگشت می‌کرد. نیروهای مخالف با جان انسان‌ها بازی می‌کردند.» عفو بین‌الملل هم بلاروس و هم لهستان را به نقض شدید ممنوعیت شکنجه و رفتارهای غیرانسانی، آزادی رفت و آمد و حق امنیت و زندگی خصوصی افراد متهم می‌کند.
عفو بین‌الملل همزمان در همین گزارش از رفتار خشن پلیس لهستان با پناهجویان انتقاد کرده است. یک پناهجوی ایزدی عراقی به این سازمان گفته است اندکی «پس از ورود به خاک لهستان، پلیس مرا بازداشت کرد و به یک رودخانه مرزی آورد. عرض رودخانه تنها ۱۰ تا ۱۵ متر بود اما عمق آب زیاد و جریان آن تند بود. من و گروهی دیگر را از ماشین بیرون انداختند و مجبورمان کردند وارد آب شویم. اگر کسی اطاعت نمی‌کرد، کتکش می‌زدند. زنان و کودکان هم میان ما بودند. من خودم دیدم که آب یک نفر را با خود برد. اگر شنا بلد نبودید،‌ غرق می‌شدید.»
عفو بین‌الملل در این گزارش از حمایت کمیسیون اروپا از سه کشور عضو هم مرز با بلاروس انتقاد کرده است. این نهاد با اشاره به تعلیق ۲۰ هفته‌ای الزامات قانونی اروپا برای لتونی، لیتوانی و لهستان از سوی کمیسیون اروپا، اتحادهی اروپا را متهم کرده است که تعهدات حقوقی خود را چه در زمینه حقوق بشر و چه در زمینه معاهده دوبلین نادیده گرفته است.