نرخ فلاکت در ایران به اوج رسید

گروه اقتصادی: شاخص فلاکت در تابستان سال 1400 به 55.4 واحد درصد رسیده است. این مقدار از شاخص فلاکت در یک دهه اخیر بی سابقه بوده است. شاخص فلاکت در کنار نرخ تورم و نرخ بیکاری از شاخص های مهم در اقتصاد هر کشوری است که می توان از طریق آن سطح معیشت افراد جامعه را مورد بررسی قرار داد.

به طور کلی شاخص فلاکت برابر با مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری است. این مفهوم برای اولین بار در سال های 1970 به منظور نشان دادن میزان سلامت یک اقتصاد توسط آرتور اوکان مطرح گردید. عدد بیشتر در اینجا به معنای آن است که مردم احساس سختی بیشتری دارند. هرگاه شاخص فلاکت افزایش یابد به این معنی است که یا تورم افزایش زیادی یافته و یا نرخ بیکاری و یا هردوی آن ها با هم دیگر افزایش داشته اند. اما در هر حالت سطح بالای این شاخص نمایان گر وضعیت نامطلوب سلامت اقتصاد در هر کشوری است. به عبارت دیگر افزایش شاخص فلاکت به صورت کلی نشان دهنده این است که با افرادی که در سن کار و در جستجوی کار هستند، نمی توانند کار پیدا کنند و یا قدرت خرید مردم که تحت تاثیر تورم است کاهش یافته است.

رکوردزنی شاخص فلاکت در تابستان 1400
شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی کل کشور در تابستان 1400 رقم 338.7 بوده است. درصد تغییرات شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی در چهار فصل منتهی به تابستان سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم میانگین) 45.8 واحد درصد بوده است. همچنین در فصل تابستان امسال نرخ بیکاری جمعیت پانزده ساله و بیشتر حدود 9.6 درصد بوده است .

با این اوصاف و جمع کردن این دو متغیر مهم اقتصادی در تابستان سال 1400 می توان شاخص فلاکت را بدست آورد. اگر روند افزایش شاخص فلاکت را از سال 1397 تا تابستان 1400 بررسی کنیم، در می‌یابیم که این افزایش شاخص فلاکت ناشی از افزایش نرخ بیکاری نبوده است. زیرا نرخ بیکاری در سال 1397 حدود دوازده درصد بوده است اما در تابستان سال جاری به حدود 9.6 درصد رسیده است. از طرفی نرخ تورم در سال 1397 تقریبا 26.9 درصد بوده است و در تابستان سال جاری به حدود 45.8 درصد رسیده است. پس افزایش شاخص فلاکت در چهار سال اخیر را می توان با قطعیت متوجه افزایش تورم دانست.

اما روند شاخص فلاکت طبق پژوهش امین نوری کوچی(1397) نشان می‌دهد که در دوره چهار رئیس جمهوری قبلی ایران چه روند داشته است. طبق این پژوهش شاخص فلاکت در دوره اول و دوم ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی یک روند نزولی داشته است. و در دو دوره دوران زمام داری آقای محمد خاتمی شاخص فلاکت تقریبا روند ثابتی داشته است. اما در دوران ریاست جمهوری آقای محمود احمدی نژاد این شاخص روند رو به رشدی داشته است و در سال های پایانی ریاست جمهوری او کشور تقریبا بیشترین مقدار شاخص فلاکت را تجربه کرده است.همچنین در دوره اول ریاست جمهوری دکتر روحانی شاخص فلاکت یک روند نزولی قابل توجهی را تجربه کرده است، اما دوره دوم ایشان روند شاخص فلاکت افزایشی بود.