بهار نیوز - ستاره سیاست امروز ترکیه کیست؟

گروه بین الملل:روزنامه دنیای اقتصاد نوشت:کمتر کسی تصور می‌کرد که روزی برسد اردوغان در نظرسنجی‌ها برای انتخابات ریاست‌جمهوری عقب بیفتد. هرچند که هنوز زمان زیادی به انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور باقی مانده است، اما اگر انتخابات همین امروز برگزار می‌شد او در برابر سه سیاستمدار شکست سختی می‌خورد: منصور یاواش شهردار آنکارا، اکرم امام‌اوغلو شهردار استانبول و دیگری مرال آکشنر که به آنگلا مرکل ترکیه شهرت دارد. دو تن اول از قضا شهردار و از اصلی‌ترین حزب رقیب یعنی حزب جمهوری خلق ترکیه هستند و نفر سوم، دبیر کل «ایی پارتی» است.
در آخرین نظرسنجی صورت‌گرفته در ترکیه که توسط «متروپل» صورت گرفت، اگر همین امروز انتخابات برگزار شود، اردوغان انتخابات را به منصور یاواش با اختلاف قابل توجهی می‌بازد. این حالت در شرایطی به‌دست آمده است که اگر قرار باشد از حزب جمهوری خلق ترکیه دبیر کل آن یعنی کمال کیلیچدار اوغلو حضور پیدا کند، اردوغان او را در دور دوم انتخابات شکست می‌دهد. «اوزن سنچار» مدیر موسسه متروپل این ارقام را با عنوان «سناریوهای احتمالی انتخابات» در حساب کاربری خود در توییتر منتشر کرد.
بر اساس نتایج نظرسنجی متروپل، اگر رقابت بین اردوغان و اکرم امام‌اغلو برگزار شود، ۳۹درصد از مردم به اردوغان رای خواهند داد و ۵۰درصد نیز به شهردار کاریزماتیک استانبول یعنی اکرم امام‌اغلو از حزب جمهوری خلق ترکیه. در سناریوی دوم اگر رقابت بین منصور یاواش و اردوغان باشد، اردوغان ۵/ ۳۷درصد آرا را به‌دست خواهد آورد و رقیب او از شهرداری آنکارا با ۴/ ۴۹درصد، رهبر حزب عدالت و توسعه را جا خواهد گذاشت. اردوغان حتی امکان دارد در برابر مرال آکشنر شکست بخورد و تنها در برابر کیلیچدار اوغلو است. در این سناریوی احتمالی اردوغان ۵/ ۴۲درصد و دبیرکل حزب جمهوری خلق ترکیه ۷/ ۳۹درصد به‌دست خواهد آورد.
در یک نظرسنجی دیگر هم که توسط مرکز «نظرسنجی اوراسیا» صورت گرفته است، حدود ۷۵درصد از مردم معتقدند که ترکیه از بحران اقتصادی رنج می‌برد. همچنین اکرم امام‌اوغلو توانسته است در این دور از نظرسنجی حتی از هم‌حزبی خود منصور یاواش فاصله بگیرد و خود را به‌عنوان جدی‌ترین رقیب اردوغان در انتخابات ریاست‌جمهوری نشان دهد.
این نظرسنجی بین ۲۳ تا ۲۷ دسامبر و از ۲هزار و ۴۶۰ نفر از ۲۶ استان این کشور صورت گرفته است که شامل مناطق شهری و روستایی است. در این نظرسنجی حدود ۷۵درصد در پاسخ به این سوال که «آیا شما معتقدید که ترکیه دارای بحران اقتصادی است» گزینه «بله» را انتخاب کردند. در این میان ۳/ ۵۵درصد از کسانی که در انتخابات ریاست‌جمهوری هم رای داده‌اند، معتقدند که ترکیه از بحران اقتصادی رنج می‌برد؛ اما از همین گروه ۷/ ۴۴درصد گزینه «خیر» را انتخاب کرده‌اند. همچنین ۸/ ۵۹درصد گفته‌اند که در انتخابات از مردان حمایت می‌کنند و این رقم برای کسانی که پاسخ منفی داده‌اند به ۹/ ۳۰درصد می‌رسد. همچنین در پاسخ به این سوال که اگر همین الان انتخابات برگزار شود، به چه حزبی در انتخابات پارلمانی رای خواهید داد: سهم حزب اردوغان، یعنی عدالت و توسعه با اختلاف کمتر از یک‌درصد به ۲۹درصد می‌رسد و پشت سر آن حزب جمهوری خلق ترکیه با ۱/ ۲۸درصد در رده دوم می‌ایستد. حزب «ایی» به رهبری مرال آکشنر با ۵/ ۱۲درصد سوم، حزب کردها با ۵/ ۱۱درصد در رده چهارم و جالب اینکه حزب متحد اردوغان، یعنی حزب ملی‌گرای حرکت ترکیه، با ۸/ ۶درصد در رده پنجم می‌ایستد.
همچنین در نظرسنجی اوراسیا، انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه مورد بررسی قرار گرفته است و اردوغان در این نظرسنجی هم رقابت را به امام‌اوغلو واگذار می‌کند. در این نظرسنجی شهردار استانبول ۷/ ۴۱درصد رای به‌دست خواهد آورد و اردوغان به رقم ۱/ ۳۴درصد می‌رسد. اردوغان همچنین در این نظرسنجی به منصور یاواش از حزب رقیب هم می‌بازد. در رقابت بین این دو، یاواش ۹/ ۴۰درصد رای به‌دست می‌آورد و اردوغان به رقم ۱/ ۳۱درصد می‌رسد.
اردوغان زمانی ستاره سپهر سیاسی ترکیه شد که توانست کلید شهرداری استانبول را به دست آورد. وقتی حزب عدالت و توسعه برای نخستین‌بار از زمان حاکمیت خودشان در ترکیه، کلید دو شهرداری مهم را به رقبای خود در آنکارا و استانبول واگذار کردند، برخی ناظران از اکرم امام‌اوغلو، به‌عنوان ستاره آینده‌دار رقابت‌های سیاسی ترکیه یاد کردند. درحالی‌که روند نزولی اردوغان در نظرسنجی‌ها از فوریه آغاز شده بود، اما مهم‌ترین رقیب او در آن زمان، منصور یاواش، شهردار آنکارا بود که توانسته بود از هم‌حزبی خود امام‌اوغلو نیز پیشی بگیرد. اما اکرم امام‌اوغلو که شخصیت مورد توجه فضای اجتماعی ترکیه هم هست، توانست خود را نرم‌نرمک در نظرسنجی‌ها بالا بکشد و حالا خود را مهم‌ترین رقیب اردوغان نشان دهد. البته برخی ناظران می‌گویند اردوغان رقیب مهم‌تری از امام‌اوغلو هم دارد و آن هم «تصمیمات اشتباهش» است که او را به این روز انداخته است. او در حالی در نظرسنجی‌ها عقب افتاده است که دلار در این کشور نعره‌زنان در حال خرد کردن لیر ترکیه است؛ تا جایی که دلار به کانال ۱۹ لیر هم رسید و اخیرا هم اعلام شده است، نرخ تورم در این کشور به ۳۶درصد رسیده که در ۱۹ سال گذشته بی‌سابقه است.
ابتدا تصور می‌شد شاید در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری این منصور یاواش باشد که از طرف حزب جمهوری خلق ترکیه به رقابت با اردوغان برود؛ اما در نظرسنجی‌های اخیر بخت با امام‌اوغلو یار بوده است. اما نگاهی به نظرسنجی آکسوی که در اوایل سال ۲۰۲۱ صورت گرفت، می‌تواند نشان دهد اوضاع اردوغان تا چه حد بد شده است. به نوشته روزنامه جمهوریت، نزدیک به حزب جمهوری خلق ترکیه و به نقل از موسسه نظرسنجی آکسوی در ماه فوریه، منصور یاواش، شهردار آنکارا، کسی بوده که اگر انتخابات ریاست‌جمهوری در آن روزها برگزار شده بود، با اختلاف قابل توجهی می‌توانست اردوغان را شکست دهد. او با ۵/ ۴۷درصد اردوغان را جا گذاشته بود. بعد از او اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول بود که با ۳/ ۴۵درصد توان شکست اردوغان را داشت. وقتی ارقام را می‌نگریم، متوجه می‌شویم که این دو در نظرسنجیها توانسته‌اند از اواخر سال ۲۰۲۰ به آرامی اردوغان را پشت سر بگذارند. در آن نظرسنجی اردوغان در برابر اولی ۳۷درصد آرا را کسب کرد و در برابر شهردار استانبول ۳/ ۳۷درصد به‌دست آورد.
در نظرسنجی صورت‌گرفته در فوریه سالی که گذشت مشخص شد که مردم این کشور اعتقاد دارند اوضاع مدام در حال بدتر شدن است. در‌حالی‌که ۵/ ۶۱درصد در ماه فوریه گفته‌اند اوضاع بدتر شده است، کسانی بودند که اعتقاد داشتند اوضاع در حال بهتر شدن است و رقمی که شامل حال این عده می‌شود، ۵/ ۱۷درصد است. ۹/ ۷۷درصد از مردم همچنین در نظرسنجی آکسوی گفتند که اولویت اصلی برای آنها اقتصاد است. این ارقام در شرایطی به‌دست آمده است که هنوز لیر ترکیه تا این حد در برابر دلار ریزش نکرده بود و برابری لیر و دلار در آن تاریخ، ۱ به ۷ یا ۸ بود و دلار در کانال ۷ و ۸ لیر در حال نوسان بود؛ اما همان‌گونه که سال به جلو رفت، حتی تا کانال ۱۹ لیر هم رسید؛ اما این اواخر به کانال ۱۳ رسیده است، اما همچنان روند صعودی است. این نوسان و بالا رفتن نرخ تورم موجب رویگردانی مردم از فردی شده است که اقتصاد ترکیه را از قعر بالا آورده بود اما حالا به گفته ناظران تصمیمات اشتباهش موجب سقوط سریع اقتصاد ترکیه شده است. برای همین ۸۶ درصد از مردم در این نظرسنجی گفته‌ بودند که باید دولت اردوغان در دوره پاندمی پایان پذیرد.
نتایج این نظرسنجی با حاشیه خطای ۲درصد و فاصله اطمینان ۹۵درصد و ازطریق یک پنل موبایلی به‌دست آمده بود و اطلاعات بر اساس تفکیک جنسیتی و آخرین تقسیم‌بندی انتخاباتی پارلمانی این کشور در سال ۲۰۱۸ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیقات، همچون دو نظرسنجی اخیر وضعیت اردوغان در برابر یک رقیب فرضی و به‌صورت رقابت دونفره مورد بررسی قرار گرفته بود. در این نظرسنجی صورت‌گرفته، کسی که توانست بالاترین رقم را نسبت به اردوغان بهدست آورد، شهردار آنکارا بود که رقم ۵/ ۴۷درصد را به‌دست آورد. فرد دیگری که توانست رئیس‌جمهوری ترکیه را پشت سر بگذارد، اکرم امام‌اوغلو بود که با رای ۳/ ۴۵درصد اردوغان را پشت سر می‌گذارد. در رصد این دو نفر، آنها توانسته‌اند مدام روند صعودی خود را حفظ کنند و حالا امام‌اوغلو، جدی‌ترین رقیب اردوغان است؛ کسی که مدام در شرایط بحرانی همچون سیل‌ها و بحران‌های دیگر شهری، راسا در شهر حاضر می‌شود و دیگر خود را از دوربین‌ها مخفی نمی‌کند. او حالا ستاره این روزهای فضای شبکه‌های اجتماعی ترکیه است؛ فردی جوان و جاه‌طلب که شاید روزهای خوش اردوغان جوان در شهرداری استانبول را در مقایسه با اردوغان از نفس‌افتاده یادآوری کند.